Volgens geruchten overweegt KPN over te schakelen op andere technologie op FTTH. De FTTH-activiteiten zijn ondergebracht in Reggefiber, de joint venture met Reggeborgh, dat vooralsnog point-to-point verbindingen aanlegt tussen PoP's (points of presence) en woningen. Daarop wordt actieve ethernet apparatuur geplaatst, waardoor iedere woning afzonderlijk bediend wordt. Alleen de backhaul zorgt in theorie voor een beperking van de bandbreedte, maar de bandbreedte wordt niet gedeeld met de buren (zoals het geval is in kabelnetwerken). Daarnaast staat deze topologie toe dat FTTH ontbundeld wordt (alternatieve operators met eigen apparatuur in de PoP). Een anonieme bron meldt nu dat KPN voor nieuwe projecten overweegt over te stappen op GPON-technologie, waarbij een 'boomtopologie' wordt aangelegd en de capaciteit verdeeld wordt over een aantal woningen, via een splitter (in essentie een spiegel). Dat zou consequenties kunnen hebben voor zowel de bandbreedte als het open karakter van FTTH.
Het gerucht volgt op speculatie van onze kant over GPON naar aanleiding van de strenge focus van KPN op de kosten. GPON betekent namelijk dat de kosten per aansluiting (capex) mogelijk met ca. 10 procent dalen. De vraag is echter of een strategie rond VDSL en GPON voldoende is om de concurrentie met de kabel aan te kunnen. En voor de toezichthouder (ACM) is het risico dat KPN en Ziggo/UPC aansturen op een duopolie, waarin beide de investeringen minimaliseren om het dividend te kunnen maximaliseren.
FTTH
Als het gerucht op waarheid berust, dan zien wij dit als een negatieve ontwikkeling. Waar FTTH tot enkele jaren geleden door KPN gezien werd als de onvermijdelijke toekomst van het vaste netwerk, met VDSL als interimtechnologie, daar lijkt deze visie te draaien. De aandacht gaat nu primair uit naar VDSL, met aanvullende technologieën (pair bonding, vectoring), terwijl FTTH steeds verder naar de achtergrond verdwijnt. Ook werd het aanlegtempo van FTTH al verlaagd van minimaal 350.000 naar 250.000 woningen per jaar. Daarna werd de marketing van DSL en FTTH gelijkgetrokken, waardoor de 'unique sellig points' (USP's) van FTTH, te weten snelheid en symmetrie, eveneens naar de achtergrond verdwenen. En nu dreigt dus actief ethernet plaats te maken voor GPON.
Regulering
Dit alles speelt zich af tegen de achtergrond van drie grote ontwikkelingen voor de Nederlandse markt:
- De fusie van Ziggo en UPC. Deze ligt bij de EC, maar 'de klok is stilgezet' waardoor de deadline van 17 oktober waarschijnlijk niet gehaald wordt.
- De marktanalyses van ACM, die de basis vormen met de regulering tot 2018.
- De inlijving van Reggefiber door KPN, die momenteel bij de ACM ligt.
- Is er straks nog voldoende aanbod voor de consument?
- Hebben partijen zoals Tele2, Vodafone en de M7 Groep een voldoende wholesale-aanbod van KPN en/of Ziggo? Daarbij gaat het erom dat deze 'challengers' zich kunnen onderscheiden (niet alleen met prijs) op de breedbandmarkt (snelheid, symmetrie, quality-of-service) en op de TV-markt (zenders, beeldkwaliteit, TV everywhere, etc.). Anders gezegd: zonder ontbundeling valt voor Vodafone en Tele2 de mogelijkheid weg om op dienstenniveau te innoveren.
- Als fysieke ontbundeling van GPON niet mogelijk is, is er dan een mogelijkheid van virtuele ontbundeling (VULA), zoals dat bijvoorbeeld in Duitsland met VDSL gebeurt?
- Bestaat het risico dat Tele2 en Vodafone de Nederlandse markt de rug toekeren omdat ze niet goed kunnen concurreren met KPN en Ziggo (men kan hier verwijzen naar de Belgische markt, waar Belgacom en Telenet/Voo de dienst uitmaken)?
- Wat zijn de consequenties voor de buitengebieden?
- Hoe doet Nederland het de komende jaren in een internationale vergelijking van penetraties en snelheden? Wat betekent dat voor de concurrentiepositie met de omliggende landen en het vestigingsklimaat?
Conclusie
Naarmate de dreiging van een duopolie toeneemt, zal de ACM naar zwaardere maatregelen grijpen. Gelijke regulering van KPN en Ziggo ligt voor de hand. Het zal eerder 'zware' dan 'lichte' regulering zijn als Vodafone, Tele2 en andere partijen geen reële kans krijgen.
