De beoordeling van de fusie tussen UPC en Ziggo wordt een competentiestrijd tussen toezichthouders. De ACM en de Europese Commissie willen hem allebei uitvoeren, om begrijpelijke en logische motieven. De vraag is alleen hoe die tegenstrijdige belangen zullen uitvallen. Intussen neemt de beeldvorming het over, met citaten van Chris Fonteijn en commissaris van Mededinging Joaquín Almunia.
Onder meer Reuters, de Wall Street Journal en de juridische vakpublicatie MLex berichtten op 3 april over uitspraken van Almunia in de marge van een congres in Duitsland. Hij uitte daar zijn verbazing over het feit dat de ACM het onderzoek wil hebben. De ACM is dan weer verbaasd over die verbazing.
Het is beeldvorming, die afleidt van de kern van de zaak. In dit kader is het veelzeggend om te analyseren hoe de Wall Street Journal (WSJ) over de zaak heeft bericht.
Nieuwsberichten
Het Real Time Brussels Blog van 27 maart schrijft over het nieuws dat de ACM heeft gevraagd om de fusietoets naar Den Haag te verwijzen. In dat artikel wordt de ACM omschreven als ‘opvallend vurig’ voor een marktmeester.
Het verwijst naar de citaten in een nieuwsbericht van ACM. Het merkwaardige is dat de WSJ niet één keer het unieke van de Nederlandse situatie vermeldt – namelijk het feit dat de mededingingsautoriteit en de telecomtoezichthouder één en dezelfde zijn.
De ACM benadrukt dat namelijk voortdurend. De drie bloedgroepen zijn volledig gemengd. Dat is de officiële lijn en voorzitter Chris Fonteijn benadrukt die altijd en overal, dus ook in het nieuwsbericht dat de ACM heeft verstuurd bij de aankondiging dat ze de fusie terugvragen.
Fonteijn zegt daarin: ‘Naar mijn mening is er alle aanleiding om de fusie in Nederland te beoordelen. We weten het beste wat er in Nederland gebeurt. Wij hebben de kennis over de Nederlandse markt in onze organisatie. ACM beoordeelt fusies én houdt toezicht op de telecommarkten. Daarbij is deze mogelijke fusie een nationale zaak; de kabels liggen in Nederlandse grond en het zijn uitsluitend Nederlandse huishoudens die aangesloten zijn.’
Wie die standpunten eerder heeft gezien, ziet ze nu weer. De Wall Street Journal maakt er een ander verhaal van. Almunia wordt onder meer geciteerd met het volgende: "Say 'Hey, hey! I am much more clever than you! Give me this case!' No. I was surprised by this."
Almunia interpreteert de ACM-standpunten wel heel vrij. We moeten aannemen dat die quote opgenomen is en letterlijk is uitgeschreven (het moet zijn ‘cleverer’). Maar de context blijft onduidelijk. Goed beschouwd, lijkt het er meer op dat hij reageert op de beeldvorming en niet op de inhoud. Mogelijk had Almunia niet helder in het vizier dat de toezichthouders in Nederland zijn gefuseerd. En dat is dan weer jammer.
Argumentatie ACM
ACM heeft een uittreksel van zes kantjes gepubliceerd uit het verwijzingsverzoek dat naar de Europese Commissie is gegaan. Die brief somt de argumenten op waarom de beoordeling beter in Nederland kan worden gedaan. Af en toe krijgt hij de toon van “Ik leg het nog één keer uit”, maar inhoudelijk gezien is het helder.
Zoals het feit dat de netwerken van UPC en Ziggo binnen Nederland liggen. Daarnaast is er een sterke relatie met de marktanalyses die dit jaar gemaakt worden. En ACM is op dit moment bezig met het onderzoek naar Reggefiber, waar KPN een meerderheidsbelang wil nemen.
Wat de ACM dan weer niet noemt, is een argument dat voor Almunia wel zwaar weegt: de consolidatie in de EU als geheel. Er zijn grote deals afgerond of gaande in Oostenrijk, het Verenigd Koninkrijk, Spanje, Duitsland en Frankrijk. Het gaat zowel om vaste als om mobiele netwerken en bij een deel ervan is Liberty Global partij.
Liberty Global hoopt trouwens vurig dat het dossier in Brussel blijft, hoge officials maken daar geen geheim van. De Opta-bloedgroep binnen de ACM heeft immers nogal een verleden met het reguleren van kabel.
Concurrentie vs. consolidatie
Binnen de burelen van de Commissie hebben Joaquín Almunia en Neelie Kroes gestreden over de vraag hoe ver de consolidatie mag gaan in de sector en hoe de balans uitvalt tussen het belang van concurrentie en het belang van investeringen in netwerken.
Op basis van allerlei gelekte stukken ontstaat het beeld dat Kroes veel meer consolidatie wilde toelaten in ruil voor investeringen in breedband en zelfs “Two is Enough” (twee aanbieders in een markt) expliciet wilde volgen als uitgangspunt voor de concurrentieverhoudingen.
Almunia heeft daarop de teugels aangehaald. Die Europese dimensie maakt dat Brussel de toets wil uitvoeren, net als de fusie tussen E-Plus en O2 in Duitsland.
Het besluit valt over een maand, uiterlijk 8 mei. Het wordt interessant om te zien of DG Competition de juridisch nogal solide argumenten van ACM kan weerleggen of aan de kant schuiven. Liberty Global wordt immers elk jaar in Europa een stukje groter. In 2011 heeft Almunia twee kabelfusies in de Duitse markt laten toetsen door het Bundeskartellamt. Een compromis is denkbaar waarin Brussel het besluit neemt dat in Den Haag is geschreven.
