Het Centraal Bureau voor Statistiek (CBS) meldde in maart een opvallende trendbreuk in de prijsontwikkeling van telecommunicatiediensten. In februari werd telecom duurder ten opzichte van januari. In 2007, 2008 en 2009 daalden de prijzen voor telecom met achtereenvolgens 2,8%, 4,1% en 1,9%. In de maanden september 2009 tot en met januari 2010 daalde het prijspeil, (min 2,5% in januari ten opzichte van dezelfde periode een jaar eerder) maar in februari steeg het met 1,2 procent ten opzichte van februari 2009. Van maand op maand stegen de prijzen met 3,9 procent.
De prijsontwikkeling van telecom was jarenlang gunstig voor de consument. Die ging weliswaar steeds meer bellen en internetten en daardoor ook steeds meer betalen, maar de prijs per eenheid is harder gedaald. Het leven werd duurder, maar communicatie werd steeds goedkoper. Overigens werken prijsstijgingen in de winkel met één à twee jaar vertraging door in de portemonnee, doordat men meestal een abonnement heeft.
Maar: wie in februari een nieuw abonnement afsloot, was 3,9 procent duurder uit dan in januari. Het CBS berekent maandelijks een consumentenprijsindex (CPI) aan de hand van geobserveerde tarieven voor producten en diensten. Een deel van die prijzen wordt letterlijk in winkels geturfd. Voor telecom gebruikt het CBS ook informatie van en over de aanbieders.
Het CBS geeft geen details over hoe het ‘winkelmandje’ met telecomdiensten precies wordt samengesteld. Als dat bekend zou zijn, zouden marktpartijen hun tarieven daarop aan kunnen passen. De verhouding tussen vast en mobiel bellen wordt jaarlijks aangepast. Ook worden de marktaandelen van de aanbieders gewogen. (Ter vergelijking: als Ferrari zijn auto’s duurder maakt, heeft dat veel minder impact op de markt dan wanneer Volkswagen dat doet.)
De variabele kosten voor mobiel bellen zijn een onderdeel van het totaal. De CPI voor communicatie is een weging van onder andere de uitgaven voor post, vaste telefonie, mobiele telefonie, internet en apparatuur. De meeste onderdelen zijn niet of nauwelijks in prijs gestegen. De stijging bij de mobiele gesprekskosten is dan ook aanmerkelijk hoger geweest dan 3,9 procent, om de totaalstijging te kunnen verklaren. Het afrekenen per minuut in plaats van seconde is volgens het CBS de belangrijkste verandering in de proposities. Een woordvoerder van het CBS wil geen exact cijfer noemen en distantieert zich van de 30 procent die het Financieele Dagblad noemde.
Van de drie operators heeft KPN met dochters het meest aan de bundelvoorwaarden veranderd. Alle abonnementen zijn sinds 26 januari over op minute billing, verder zijn er veranderingen doorgevoerd in de gesprekstarieven buiten de bundel en de houdbaarheid van niet-verbruikt beltegoed. Zie ook ons commentaar van 14 januari: T-Mobile kiest voor klant, KPN kiest voor aandeelhouder. T-Mobile Relax rekent nog steeds na de eerste minuut af per seconde, net als Vodafone ‘Bellen’. Bij sim-only kiezen ze wel voor afrekenen per minuut. KPN maakt er nooit een geheim van dat het niet de goedkoopste is, het merk profileert zich anders. Dat KPN met een marktaandeel van 50 procent bij mobiel zo’n beetje verantwoordelijk is voor de hele prijsstijging in de sector, geeft echter te denken.
