Mobiele telefoons hebben zich door de jaren heen ontwikkeld tot volwaardige, technologisch hoogwaardige alleskunners. Waarschijnlijk sneller dan consumenten kunnen oppikken, introduceren smartphonemakers features die het veelzijdige en intuïtieve karakter van het apparaat moeten benadrukken. De vraag is of we hiervoor nog willen betalen.
Toen Apple eind 2011 Siri introduceerde als onderdeel van iOS 5, werd de software voor spraakbesturing ontvangen als de volgende revolutie in de smartphonemarkt. Hoewel het concept niet nieuw was, werd Siri door Apple prominent als USP naar buiten gebracht. Zelfs Google-topman Eric Schmidt was onder de indruk en noemde Siri zelfs een mogelijke bedreiging voor de search business van het internetbedrijf. Van de iPhone 4S, de eerste Apple-smartphone met Siri, werden er in het eerste verkoopweekend vier miljoen stuks verkocht.
Naar gelang de tijd verstreek en nieuwe smartphones hun intrede deden, liep de opwinding rond Siri op zijn retour. Dat had niet zozeer te maken met imperfecties in Siri die er zeker waren, maar eerder met de stortvloed aan technologieën waarmee smartphonemakers de afgelopen jaren de markt op gingen, variërend van gebarenherkenning tot 3D displays en van eye tracking tot draadloos opladen. Volgens smartphonemakers hebben we hier uiteindelijk allemaal behoefte aan, zo blijkt vaak uit de begeleidende woorden bij lanceringen van nieuwe toestellen.
De strategie achter deze technology push is uiteengezet door de econoom Joseph Schumpeter, die stelde dat technologische innovaties via R&D, productie en sales hun weg zullen vinden naar de klant zonder dat bedrijven er zeker van zijn dat deze worden opgepikt. Volgens Schumpeter is het leveren van nieuwe technologieën belangrijker dan aanpassingen aan bestaande vraagpatronen en soms is het gewoon een kwestie van tijd voordat de eindgebruiker het oppikt. Neem bijvoorbeeld de mobiele betaaltechnologie NFC, QR-codes of mobiel videobellen: het is technologisch mogelijk en schaalbaar, maar we een grootschalige uptake blijft vooralsnog uit.
'Gebrek aan innovatief vermogen'
Het is logisch waarom onze smartphones worden uitgerust met toepassingen waarvan niet zeker is of deze worden opgepikt. Met het zoekraken van het onderscheiden vermogen door de jaren heen, zoeken smartphonemakers naarstig naar de Heilige Graal, maar die lijkt vooralsnog niet te zijn gevonden. Voor hardware geldt momenteel: aan de buitenkant komen er wat inches bij of er gaan er wat af en aan de binnenkant worden kernen aan de processor toegevoegd terwijl wordt gezocht naar de meest heldere displays en betere camera’s.
Met zulke incrementele innovaties moet je eruit springen met ‘iets nieuws’ aan de binnenkant. Daarvoor lenen besturingssystemen zich uitstekend zoals blijkt uit de vele Android-versies die in omloop zijn en waarvan het onlangs gelanceerde Facebook Home exemplarisch is voor het aanwenden van Google’s besturingssysteem voor de promotie van eigen software en diensten. Of neem de ontwikkeling van Tizen door Android-partner Samsung (en Intel) en de introducties van nieuwe systemen zoals Firefox OS, dat dit jaar in de schijnwerpers stond tijdens het Mobile World Congress in Barcelona, en het in januari gepresenteerde herontworpen BlackBerry 10, dat de comeback van het voormalig Research In Motion (RIM) moet inluiden.
Smartphonemakers verwijten elkaar regelmatig een gebrek aan innovatief vermogen. Dat bleek bijvoorbeeld opnieuw na de lancering van de Galaxy S4 door Samsung. Toen deden verschillende concurrenten van het Zuid-Koreaanse bedrijf features op de smartphone, waaronder eye tracking, af als gimmick en bestempelden de fragmentatie van het Android-platform als zorgwekkend. Smartphonemakers kiezen er steeds vaker voor nieuwe modellen op een eigen event te lanceren in plaats van op grotere podia, zoals het Mobile World Congress, om niet verloren te gaan in de rest. Daarnaast wordt geprobeerd om door middel van eigen branded stores de zichtbaarheid van hun toestellen, maar ook de eigen diensten daarop, te vergroten.
Minder vraag naar high-end
De vraag is of het gros van de eindgebruikers nog zit te wachten op dure, high-end modellen die de nieuwste technologische snufjes aan boord hebben. Opvallend was een uitspraak deze week van Stéphane Richard, CEO France Télécom. Volgens de topman worden smartphones steeds meer commodity en zijn consumenten, met name in Europa, minder snel geneigd de buidel te trekken voor de nieuwste iPhone. Dat heeft voor een deel te maken met de economische crisis, maar ook met de trend waarbij nieuwe smartphones niet meer worden gesubsidieerd en dus uit eigen zak moeten worden betaald. Consumenten vragen zich daarom sneller af of zij wel een paar honderd euro willen betalen voor een hoog gespecificeerde, high-end smartphone of dat zij genoegen nemen met een mid- of low-end model waarmee wel alle tegenwoordig noodzakelijke apps, bijvoorbeeld WhatsApp en Facebook, kunnen worden gebruikt.
De woorden van Richard worden ondersteund door een deze week gepresenteerd Nederlands onderzoek van Simyo. Daaruit blijkt dat blijkt dat 59 procent van de Nederlanders liever met een ouder, nog goed werkend model rondloopt, als daar kosten mee bespaard kunnen worden. En volgens sommige aanbieders van mobiele apparaten zit de Nederlandse markt voor budgetsmartphones in de lift.
Het einde van het smartphonetijdperk is niet voorbij, maar de huidige ontwikkelingen tonen aan dat het lastig is om je als maker ervan te doen uitstijgen boven het niveau van je concurrenten. Natuurlijk zijn er winnaars. Samsung en Apple boeren duidelijk beter dan bijvoorbeeld Sony, LG, BlackBerry en Nokia, maar de glans van de overwinning is er al af. De smartphone-industrie richt zich momenteel op onderscheid in inches, marketing en software en diensten. Smartphones, maar ook phablets, tablets en alle formaten daartussenin verkopen nog altijd als warme broodjes, al zal de bereidheid om te betalen voor topmodellen waarschijnlijk afnemen.
