Op 8 juni heeft de Tweede Kamer de hele middag vrijgemaakt voor de behandeling van de Telecommunicatiewet. De netneutraliteit krijgt de hoofdrol. D66, PvdA, GroenLinks en SP willen netneutraliteit strikt uitleggen, waardoor een operator geen diensten kan blokkeren. De VVD wil de operators de vrijheid krijgen om bepaalde diensten wel te blokkeren, mits er ook maar een abonnement wordt aangeboden zonder filters. In een concurrerende markt zou dat afdoende moeten zijn.
De twee voorstellen sluiten elkaar uit, maar geen van beide kan al rekenen op een meerderheid. CDA en PVV hebben hun standpunt nog niet bepaald. Ook is het nog niet duidelijk of minister Verhagen een compromis zal kunnen vinden.
De PVV lijkt echter bereid om de oppositie aan een meerderheid te helpen. Woordvoerder Jhim van Bemmel heeft zich herhaaldelijk uitgesproken tegen het blokkeren en het hinderen van innovatie. Op veel medeleven hoeven de mobiele operators niet te rekenen.
In zekere is dit een botsing van liberale principes. Aan de ene kant staat de vrijheid van internet. In zijn vorige baan als minister van Buitenlandse Zaken heeft Verhagen die verdedigd, als het gaat om bijvoorbeeld China of Iran. Aan de andere kant verdedigt hij het principe dat de marktpartijen bepalen wat voor diensten ze aanbieden. In een concurrerende markt, met voldoende transparantie en overstapmogelijkheden voor de eindgebruiker, zou dat afdoende moeten zijn voor de positie van de eindgebruiker.
De voorlopige stand is dat het principe van netneutraliteit de doorslag geeft. Dat heeft de voorkeur van de oppositiepartijen en waarschijnlijk ook de PVV. Verhagen heeft ook al gezegd dat hij uitvoering geeft aan de wens van de Tweede Kamer om netneutraliteit in de wet op te nemen. Ook heeft hij ervoor gezorgd dat Opta onderzoek doet naar de rechtmatigheid van deep packet inspection. Ook de maatschappelijke discussie gaat die kant op.
Anderzijds wil Verhagen ook de belangen van de operators in het oog houden. In overleg met de Tweede Kamer waarschuwde hij voor de situatie dat alle abonnementen (zowel vast als mobiel) duurder zouden worden, doordat de operators de kosten niet meer kunnen doorbelasten aan de gebruiker die ze veroorzaakt. De VVD waarschuwt daar ook voor.
Overigens spitst de publieke discussie zich toe op de bundels voor mobiel internet, maar dat is maar een deel van het verhaal. Het wordt nog wel eens vergeten dat spraak en messaging ook diensten zijn waarvoor de operator kosten maakt en dus een vergoeding krijgt.
Het wordt interessant of Verhagen een compromis weet te vinden dat voor een meerderheid in de Kamer acceptabel is. Een nadeel is de hoge tijdsdruk voor zijn ambtenaren en voor Opta. Het wordt afwachten of het Opta- onderzoek op tijd af is en of het kabinet dat nog kan mee laten wegen. Maar: als Verhagen woensdag met lege handen naar de Tweede Kamer komt, dan geeft hij de oppositie ruim baan.
