AT&T, bij monde van CEO Ralph de la Vega, heeft tijdens een conferentie onthuld dat 3 procent van de mobiele abonnees 40 procent van het dataverkeer genereren. Hij is daarover verontrust, omdat dit de beschikbare bandbreedte voor minder zware gebruikers zou beperken. Als oorzaak wijst hij streaming video en audio aan, populair gemaakt met de iPhone. Hij denkt nu aan maatregelen als: abonnees begrip bij brengen over hun gebruik; het gebruik van streaming video reduceren; zware gebruikers extra laten betalen.
De reactie van Ralph de la Vega is ironisch, omdat de zwaar bevochten exclusieve iPhone-deal met Apple hem nu de das om dreigt te doen. Merkwaardig is daarnaast dat opnieuw een operator klaagt over uitgerekend zijn beste klanten (zie ook ons commentaar ‘Comcast leidt aandacht van breedbandprobleem af met bitmeter’). En dan roept hij ook nog eens op tot beperken van het gebruik, het laatste wat je zou verwachten van een operator.
Op het eerste oog heeft hij natuurlijk een punt: een paar zware gebruikers verzuren het leven van de rest. De mobiele operators hebben het echter aan zichzelf te danken: door op grote schaal flat fee abonnementen in te voeren, zitten ze nu met de gebakken peren. Anders gezegd: zij hebben totaal geen pricing power meer. Maar daar staat tegenover dat de markt voor mobiele data (net als die voor vaste internettoegang) danzkij eenvoudige tarieven opengebroken is. Breedband is razend populair en diensten (applicaties) schieten als paddestoelen uit de grond. Daarom lijkt er ook geen weg terug te zijn: betalen per gebruik (‘usage-based metering’) is ondoorzichtig voor de klant en dreigt het gebruik van breedband te belemmeren, waardoor op zijn beurt de innovatie in gevaar komt.
Dat geeft te denken over de motieven van AT&T en andere operators die klagen over hun beste klanten. Het heeft er sterk de schijn van dat zij ervan balen aan dergelijke klanten niet meer te kunnen verdienen dan aan de gemiddelde klant – dankzij de flat fees. Natuurlijk kost een grootgebruiker meer dan een klein verbruiker, maar ten eerste is het de vraag of dat wel zo veel is. En ten tweede moet men zich realiseren dat we allemaal, op gezette tijden, tot die groep van grootgebruikers behoren. Het is dus zeer de vraag of de drie procent waarover AT&T het heeft steeds uit dezelfde abonnees bestaat.
Dat neemt niet weg dat er creatieve manieren gevonden kunnen worden extra te verdienen aan grootverbruikers. Comcast heeft bijvoorbeeld de PowerBoost uitgevonden: tijdelijk meer bandbreedte als je een groot bestand down- of uploadt. Ook in een mobiele context zijn dit soort oplossingen, dus met een verbeterde QoS (quality of service) denkbaar. Echter, in een wereld die beweegt van downloads naar streaming (waar AT&T last van zegt te hebben), wordt het erg lastig om een bevredigende manier te vinden om te differentieren in de tarieven.
Het valt te hopen dat eventuele opstoppingen in het netwerk goed opgevangen worden en ‘eerlijk’ verdeeld worden over de abonnees. Daarnaast behoren opstoppingen een prikkel te zijn voor operators om capaciteit bij te plaatsen. Dat kan varieren van meer basisstations en glasvezel naar de basisstations (‘fibre to the site’), tot WiFi en femtocellen in druk bezochte gelegenheden en bij de consument thuis. Juist daar ligt een gevoelig punt, want in oktober sloeg Verizon AT&T om de oren met een reclame waarin duidelijk werd gemaakt dat de dekking van het 3G-netwerk van Verizon Wireless vijf maal beter is dan die van AT&T’s 3G-netwerk. Met een beter netwerk heeft Verizon Wireless, althans in theorie, een zekere mate van pricing power teruggekregen en daarmee kan het probleem van de flat fees opgelost worden. En voor de rest dienen operators zich te realiseren dat zij in een volume-business zitten. Het gaat er vooral om zo veel mogelijk verkeer te verwerken. Door capaciteit bij te plaatsen kunnen mobiele operators nog heel veel groei realiseren en zelfs de concurrentie aangaan met vaste netwerken.
