Volgens berichten komt de EC op 6 mei met voorstellen om te komen tot een 'digital single market'. Onderdeel hiervan zou zijn het creëren van een 'level playing field' voor de over-the-top aanbieders, zoals Google en Facebook. Doel daarvan is een gunstig klimaat te scheppen voor netwerkinvesteringen door de telecomoperators. Zij claimen dat het ontbreken van een 'level playing field' de prikkel wegneemt om te investeren. Ook is de veronderstelling dat de OTT-providers niet bijdragen aan de netwerkinvesteringen.
Met het creëren van een 'level playing field' zullen de operators weinig opschieten. Daarnaast proberen zij met deze discussie enerzijds omzet te genereren van OTT-providers (via interconnectie) en anderzijds de OTT-providers aan banden te leggen (door het gebruik van gebruiksdata te beperken). Geen van deze strategieën lijkt erg kansrijk.
Dienstenconcurrentie
Niemand zal bezwaar hebben tegen een level playing field, maar hier moeten wel de verschillende markten uit elkaar gehouden worden. De OTT-providers concurreren op de dienstenmarkten (voice, chat, video) met de traditionele diensten van de operators (spraak, SMS, TV, VOD). Zij concurreren niet op de breedbandmarkt (afgezien van Google Fiber in de VS).
Aan het creëren van een 'level playing field' zit een aantal aspecten:
- Regulering zou met name de markt voor vaste telefonie betreffen. Dat zou betekenen: tariefregulering, noodoproepen (112 bereikbaar via bijv. Skype). Dat zijn betrekkelijk onbeduidende remedies waar de telecomoperators waarschijnlijk weinig beter van worden. We merken hierbij op dat deze markt bijvoorbeeld voor KPN nog maar beperkt belang heeft: traditionele telefonie is nog slechts 12,5 procent van de divisieomzet van Consumer Residential.
- De bewering dat OTT-providers geen netwerkinvesteringen zouden doen, is onjuist. Zij besteden miljarden aan long-haul glasvezelnetwerken en datacenters. De investeringen bij Google (vooral datacenters) bedroegen in 2014 Q4 3,5 miljard dollar. Zij investeren niet in de last mile (afgezien van Google Fiber, Project Loon en WiFi), dat is het domein van de telecomoperators. De operators hebben voor het beheer en onderhoud daarvan een billing relatie met de eindgebruikers.
- De bewering dat de OTT-providers de prikkel tot investeren zouden wegnemen, is aantoonbaar onjuist. Er wordt wereldwijd volop geïnvesteerd in glasvezel, nieuwe kopertechnologie, Docsis 3.0 en 3.1, LTE en WiFi.
Two-sided business
Dat de OTT-providers een 'free ride' zouden hebben op de netwerken van de operators klopt derhalve niet. Ja, de omzet uit traditionele diensten daalt, maar daar staat een groeiende omzet tegenover uit breedband. Zonder de OTT-providers zou de breedbandmarkt niet bestaan. Voor de kosten van de 'last mile' moet eigenlijk de eindgebruiker opdraaien. Op dat punt hebben de operators last van zeer beperkte 'pricing power', maar dat is een andere kwestie.
Operators zijn op het idee gekomen om hun ISP-business te zien als een 'two-sided business', waarbij zij niet alleen de eindgebruiker maar ook de 'upstream providers' (de OTT providers) zouden kunnen factureren. Dat is onderdeel van de netneutraliteitsdiscussie en wordt bijvoorbeeld in Nederland door wetgeving beperkt. In de VS hebben ISP's interconnectiebetalingen afgedwongen van Netflix, maar met de komende netneutraliteitswetgeving (regulering van breedband als nutsvoorziening) staan ook daar dergelijke inkomsten op losse schroeven.
Gebruiksdata
Verder kan er onvrede bestaan over de groeiende inkomsten van OTT-providers op basis van gebruikersgegevens. Ook daar gaat de aandacht van de EC naar uit, vanwege privacy- en veiligheidsoverwegingen. Maar bij die inkomsten moet bedacht worden dat zij de innovatie financieren van de OTT-aanbieders, waarbij de diensten in de meeste gevallen nog gratis (met reclame) worden aangeboden ook. Als het om innovatie gaat, dan heeft de OTT-sector dan ook een bijzonder groot belang voor de consument, voor de economie en voor de operators, want het zorgt ervoor dat de breedbandmarkt (vast en mobiel) een groeiende markt is. Reclame is een 'fact of life' en financiert de innovatie. Dat neemt niet weg dat zorgvuldig moet worden omgesprongen met gebruiksdata. Maar men moet zich wel realiseren dat deze de innovatie financieren.
