KPN heeft aangekondigd dat het op zal treden als carrier van Xbox Game Pass Ultimate, een dienst die onder meer een cloudgaming-functie heeft. Daarmee laat KPN ook zien dat het langzaamaan zijn glasvezel- en 5G-aanbod als leidend is gaan beschouwen. De functie is ook te gebruiken op DSL en 4G, maar met de hoge snelheid van glasvezel en de lage latency van 5G komt het product het best tot zijn recht.
Game Pass Ultimate bevat cloudgaming-functie
KPN heeft aangekondigd dat het Game Pass Ultimate gaat aanbieden als carrier. In Xbox Game Pass Ultimate is onder meer een dienst opgenomen die Xbox Cloud Gaming heet. Daarmee kunnen gebruikers op welke device ze dat ook willen Xbox-games spelen, ook apparaten die daar niet de rekenkracht voor hebben. Dat wordt, zoals de naam doet vermoeden, geregeld in de cloud, vergelijkbaar met diensten als Google Stadia en Amazon Luna. Voor die dienst is bij Full HD-gaming 10 Mbps nodig, voor gaming in 4K is de minimumeis 35 Mbps.
Het marktaandeel van glasvezel in Nederland is op dit moment 23,5 procent. Daarmee is het de minst gebruikte verbinding: 31 procent van de mensen zitten aangesloten op DSL en 45,5 procent op coax, dat op landelijk niveau alleen aangeboden wordt door VodafoneZiggo. KPN heeft ook ‘pas’ rond de 40 procent van de huishoudens, zo’n drie miljoen, voorzien van glasvezel. Toch blijkt uit de aankondiging van KPN dat het glasvezel- en 5G-aanbod leidend zijn geworden voor de provider.
Glasvezel geeft benodigde snelheid
Wat betreft glasvezel heeft dat alles te maken met de internetsnelheid: het DSL van KPN kan 50 tot 200 Mbps downloadsnelheid leveren. Dat is in theorie meer dan genoeg voor Xbox Cloud Gaming: die dienst heeft immers maar 10 Mbps nodig.
Dit plaatje verandert echter wanneer er rekening gehouden wordt met het feit dat de thuisverbinding waarschijnlijk gedeeld wordt. 50 Mbps is genoeg, maar als andere gebruikers tegelijkertijd op hetzelfde netwerk een videostreamingdienst aanzetten en via hun smartphone gaan surfen, dan wordt het opeens lastig om een goede cloudgaming-ervaring te krijgen. KPN raadt voor gaming zelf 200 Mbps aan.
Daarbij is glasvezel ook nog stabieler in het leveren van de snelheden. Glasvezel behaalt de beloofde snelheid: wie een abonnement neemt voor 100 Mbps, krijgt die 100 Mbps ook. Op DSL treedt altijd 'verlies' op, waardoor een klant in de praktijk ook minder snelheid kan krijgen dan hij op papier zou moeten krijgen. Bij DSL doven de frequenties namelijk uit in het koper. Daardoor wordt de snelheid van het DSL voor een groot deel bepaald door de fysieke lengte van de koperlijn tussen de straatkast en de meterkast. Dat probleem heeft glasvezel veel minder.
Bovendien wordt de eis alleen nog maar hoger als men in 4K wil gamen: dan wordt de eis opeens 35 Mbps. Volgens marktonderzoeker GfK heeft inmiddels al bijna de helft van de huishoudens een 4K-televisie in huis, dus is het niet onrealistisch dat ook een significant deel van deze gebruikers in 4K wil gamen.
5G zorgt voor lagere latency
Ook 5G wordt bepalend voor het aanbod van KPN, zo blijkt uit de aankondiging van KPN. Bij 4G loopt men niet tegen de downloadsnelheid, maar vooral tegen de latency aan. Die is normaal vooral belangrijk voor industriële toepassingen, maar cloudgaming is een van de meest begrijpelijke en zichtbare usecases van de lagere latency van 5G voor consumenten, wat waarschijnlijk ook zal meespelen in KPN's keuze om dit aanbod in de markt te zetten. In principe is een latency van 150 ms laag genoeg voor cloudgaming. 50 ms is echter ideaal en eigenlijk cruciaal in spellen waarbij timing van belang is, zoals Fortnite, Overwatch en Rocket League. Ook Umlaut noemt een latency van 50 ms of minder ‘gaming class’.
Dit is in theorie geen probleem voor de netwerken van de Nederlandse operators. De metingen van OpenSignal kwamen in maart 2020 nog uit op 31,4 ms (T-Mobile) tot 44,3 ms (Tele2). Bij cloudgaming is dit echter niet de enige latency waarmee gebruikers rekening moeten houden. Men krijgt ook nog te maken met serversidelatency (de latency aan de kant van de servers van Microsoft). Microsoft zal er alles aan doen om te zorgen dat deze absoluut minimaal is en aannemelijk is dat men daarvoor het datacenter in Middenmeer gebruikt, maar toch zal er altijd latency aan de serverkant blijven. In het geval dat men met een Bluetooth-controller speelt, zal ook deze voor enige vertraging zorgen. De ervaring op de 4G-netwerken is zeker acceptabel, maar optimaal wordt hij pas echt op de 5G-netwerken, waar de latency nog veel lager is.
Bovendien moeten we ook hier rekening houden met de steeds hoger wordende kwaliteit van de beelden die gestreamd worden. Naarmate steeds meer mensen hun games in QHD en 4K (en later misschien zelfs wel 8K) willen spelen, zal de belasting van het netwerk hoger worden. 5G biedt naast hogere snelheid en lagere latency ook veel meer capaciteit, waardoor het netwerk ook voor de toekomst van cloudgaming klaar is.
KPN maakt met zijn introductie als carrier van Xbox Game Pass Ultimate zijn intenties als provider duidelijk. Het zet in op de toekomst en wil duidelijk snel werk maken van de migratie naar glasvezel en 5G. Het ziet daarbij gaming als een van de interessante usecases die veel gebruik zal kunnen maken van de hoge snelheden en lage latency van glasvezel en 5G.
