Welke content- en andere technologieën zien we de komende jaren op ons afkomen. Hoe gaan die mainstream worden door de introductie van 5G? Dat is waar Jeroen Buis, Ericsson, head of solutions Ericsson Nederland, wat food for thought bij wilde bieden tijdens het congres Telecopaper Insights. Zijn kernboodschap: 5G biedt enorme kansen, maar daar moet het netwerk wel ingrijpend op aangepast worden.
De groei van met name mobiele data is de afgelopen jaren enorm geweest, dat is niet nieuw. 5G zal hier een verdere versnelling in brengen. Zo zetten de eerste Amerikaanse providers al 5G in voor breedbandtoegang bij huishoudens die nog geen breedbandtoegang hebben. “Nieuwe content wordt realtime, interactief,” voorziet Buis. “Dat gaat bepalend zijn voor de manier waarop we video content door het netwerk transporteren. Youtube doet gemiddeld 250 kb tot 3 Mbps. Netflix 4HDTV is al 8-16 Mbps. Maar heb je het over 360-graden video, dan ga je al gauw naar de 12-60. 3D volumetric zit nog hoger.”
Als je dan bedenkt dat video een steeds groter onderdeel van het totale dataverkeer gaat vormen en dat er straks tientallen miljarden devices aan hangen – sensors, drones, robots, en oh ja ook nog smartphones , dan zal zelfs 5G met zijn theoretische gigabitsnelheden wel een uitdaging hebben. Zeker omdat de snelheden in de praktijk toch een stuk lager zullen liggen dan bij laboratorium- en veldtesten. 100 Mbps zal de eerste jaren al een mooi resultaat zijn.
Intelligente netwerkoplossingen nodig
Ericsson, dat al in de meeste operatornetwerken wel in enigerlei mate actief is, is dan ook druk bezig met het ontwikkelen van nieuwe netwerkoplossingen, stelt Buis: Door intelligent om te gaan met bijvoorbeeld VR en 360 graden zijn, beperk je het volume. Anders stuur je een compleet 360 graden beeld en dat wordt slechts voor een stukje gebruikt. Door alleen het bekeken beeld in hoge resolutie te sturen, kun je de rest in lagere resolutie te doen.
“Wij werken daarvoor onder meer met Tiled Media, waarbij een 360-graden beeld in tegeltjes wordt opgedeeld. Als een gebruiker beweegt, worden die tegels waar hij of zij naar kijkt in high res verstuurd. Maar als een gebruiker snel om zich heen kijkt, moet je heel snel schakelen. Dat vergt veel meer intelligentie in het netwerk, waarvoor je er diep in moet gaan. Wij bouwen met ons Unified Delivery Network tot heel diep in het netwerk van operators, om al dit soort toepassingen mogelijk te maken.”
VR/AR en tactile internet
Edge computing en lage 5G latency bandbreedte maken dan weer high end AR- en VR-toepassingen voor mobiel breedband mogelijk. “Je moet dan visualisatie en processing van VR/AR-beelden uit elkaar trekken. Dat zorgt er ook voor dat een mobiel device niet binnen de kortste keren wordt leeg getrokken wanneer je buiten met een AR-toepassing wil laten zien hoe een nieuw kantoorpand of ander bouwwerk er van buiten en binnen uit gaat zien.”
Na beeld en geluid wordt op termijn ook een sensorische ervaring van een omgeving belangrijker bij diensten. Tactile internet noemt Buis dat. “Bijvoorbeeld haptische feedback via speciale handschoenen, bijvoorbeeld om objecten vast te pakken of, met behulp van robots, elders voorwerpen echt te verplaatsen. Dat is nu vaak nog lokaal, maar op termijn zullen steeds meer van dit soort toepassingen op afstand plaatsvinden. Als je latency bijvoorbeeld te hoog is, voelt een voetbal aan als een spons. Door dat laag te houden, kun je ook echt het juiste gevoel meegeven.”
Uit 4G niet veel meer te halen
4G is wel af, besluit Buis. In Nederland hebben we al netwerken die de meeste snelheid bieden. Maar de ARPU daalt gestaag. Er is niet veel meer geld uit te halen. 5G is als netwerktechnologie ontworpen voor de digitalisering van economie en samenleving. Daar is volgens de Ericsson-manager veel meer mee te doen.
“Voor nieuwe verdienmodellen liggen hier enorm veel kansen, zowel voor ons als leverancier, als voor operators. Je biedt er veel meer mee dan extra snelheid en capaciteit, stelt Buis. “Het wordt een veel betrouwbaarder netwerk, bijvoorbeeld door lage latency en betere naadloze verbinding. Er kunnen veel meer devices mee bediend worden, wat IoT een boost kan geven. Met ingebouwde intelligentie kun je er voor zorgen dat de rekencapaciteit van mobiele devices veel minder belast worden, wat een batterij veel langer laat meegaan. Doe er je voordeel mee.”
