[Update] Het Europees Hof van Justitie acht het Nederlandse stelsel van de thuiskopieheffing in strijd met de Europese verdragen en de werking van de interne markt. Nederland staat het maken van een kopie voor privédoeleinden toe en heeft dus geen verbod op downloaden. Een heffing op blanco informatiedragers is bedoeld als compensatie van de houders van auteursrecht.
De Hoge Raad heeft vragen gesteld aan het Europees Hof als onderdeel van een procedure van importeurs van blanco dvd's tegen Stichting Thuiskopie en Sont. Stichting de Thuiskopie incasseert vergoedingen over privé-kopieën van content zoals muziek, boeken en films. De klagende partijen vonden dat bij het berekenen van de hoogte van de thuiskopievergoeding geen rekening mag worden gehouden met eventuele schade door illegaal kopiëren - waarbij het auteursrecht wordt geschonden.
Begin januari stelde de advocaat-generaal - een adviseur - van het Europese Hof van Justitie al dat de Nederlandse Stichting de Thuiskopie geen vergoedingen mag innen over illegale kopieën van auteursrechtelijk beschermde content. Volgens de advocaat-generaal (AG) gaan de huidige Europese regels echter uitsluitend over legale reproducties. Hoewel zijn conclusie niet bindend is, weegt hij normaal gesproken zwaar mee in de conclusie van het Hof.
In zijn arrest van 10 april oordeelt het Europees Hof nu dat indien het de lidstaten vrij zou staan een wettelijke regeling vast te stellen op grond waarvan het, onder meer, is toegestaan reproducties voor privégebruik te vervaardigen uit een ongeoorloofde bron, dit duidelijk afbreuk zou doen aan de goede werking van de interne markt. Dat verandert niet door het feit dat er geen effectieve manier is om ongeoorloofd kopiëren tegen te gaan.
Hoge Raad
De Hoge Raad kan nu uitspraak doen in de Nederlandse zaak. Als de thuiskopie ophoudt te bestaan, is de consequentie mogelijk dat het kabinet een downloadverbod invoert. Staatssecretaris Teeven was daar eerder al voorstander van, maar de Tweede Kamer niet. Daarom werd per 1 januari 2013 de nieuwe Thuiskopieheffing als alternatief voor een downloadverbod ingevoerd voor blanco opslagmedia zoals cd's en dvd's, maar ook voor apparatuur met opslagcapaciteit zoals smartphones, tablets, pc's en dvd-recorders.
In eerste instantie zou de heffing een looptijd van een jaar hebben. In oktober 2013 werd bekend dat de thuiskopieheffing wordt verlengd tot 1 januari 2016. De heffing is 0,03 euro op een lege cd of dvd. Op een smartphone, tablet, set-top box of pc is de heffing 2,50 of 5,00 euro, afhankelijk van de opslagcapaciteit.
De AG bekritiseerde in januari ook de Nederlandse aanpak van illegale content. Downloaden van content uit illegale bron (waarvoor dus geen auteursrecht wordt betaald) is in Nederland niet strafbaar, alleen het uploaden ervan (bijvoorbeeld via peer-to-peer netwerken). Ook daarom was het volgens de AG niet terecht dat Stichting de Thuiskopie wel rekening houdt met inkomstenderving van auteursrechthebbenden bij het bepalen van het innen van de thuiskopieheffing. Het niet strafbaar stellen van downloaden van illegale content werkt volgens de advocaat-generaal massale verspreiding van dergelijke content in de hand. De compensatie die rechthebbenden via de thuiskopieheffing ontvangen, is volgens de advocaat-generaal ook te laag en zou omhoog moeten.
Per direct inperking van downloaden
Het is per direct verboden om auteursrechtelijk materiaal te downloaden uit evident illegale bron, stelt het ministerie van Veiligheid en Justitie in reactie op het recente vonnis van het Europees Hof van Justitie.
“Het Hof van Justitie is van oordeel dat het maken van een privé-kopie van auteurs- en nabuurrechtelijk beschermde prestaties uit een illegale bron niet is toegestaan en ook niet heffingsplichtig is.” De uitspraak heeft directe werking, aangezien er een uitleg wordt gegeven aan bestaande wetgeving.
Het kabinet heeft een algemene maatregel van bestuur uitgevaardigd, waarin de thuiskopieheffingen zijn geregeld op informatiedragers zoals smartphones, telefoons met mp3-spelers, tablets en hdd-recorders. Die maatregel wordt snel aangepast. Het kabinet komt binnen twee weken met een uitgebreide reactie, meldt Staatssecretaris Teeven.
