“Alleen over 5G praten vind ik niet interessant. We hebben dus geen ‘5G-strategie’. Het is een bouwsteen voor digitalisering, onderdeel van de grote veranderingen in bedrijfsleven en maatschappij die er aan komen. Zo passen wij de komst van 5G ook in onze strategie in.”
Joost Farwerck, sinds kort CEO van KPN, wond er geen doekjes om bij de opening van het congres Telecom Insights van Telecompaper over de impact van 5G. KPN werkt wel hard aan het samen met partners ontwikkelen van toepassingen op gebieden zoals smart cities en industry 4.0, want connectiviteitsmodellen alleen zullen onvoldoende rendement opleveren.
Veranderingen exponentieel
Toen Farwerck 25 jaar geleden bij KPN begon, zag de wereld er anders uit. Niemand had nog een mobieltje. “De wereld is sindsdien enorm veranderd, onze sector heeft daar duidelijk aan bijgedragen. De komende jaren gaan veranderingen alleen maar sneller, exponentieel. Netwerken, platformen, mensen worden steeds meer met elkaar verbonden.”
Steeds meer disruptieve innovaties zorgen voor die exponentiële verandering. Op basis van technologie zoals AI, IoT, AR en VR, maar zeker ook 5G. “De vierde industriële revolutie is begonnen. Die vereist de best mogelijk digitale infrastructuur. Glasvezel, 4G/5G, edge & cloud. Wij stoppen een miljard euro per jaar in dit fundament. Toekomstvaste vaste en mobiele netwerken – na koper nu ook weer glasvezel - maar ook heel belangrijk: een decentraal core netwerk. Zo hebben we nu al weinig latency, wat zich onder meer vertaalt in betere beeldkwaliteit van ons tv-signaal.”
Nederland is mede dankzij alle investeringen in haar netwerken een van de toplanden op dit gebied geworden. Dat gold op mobiel gebied al voor 4G en zal nog veel meer voor 5G gelden. 4G verbond mensen, 5G verbindt alles, ook dingen – sensoren, auto’s etc.. Farwerck denkt dat de voordelen van 5G – meer snelheid, meer capaciteit, minder latency, vooral beginnen met industriële toepassingen. “Bedrijven merken er eerder wat van dan consumenten. Maar ook hier krijgen we de business cases niet op een presenteerblaadje.”
Business case 5G zeer belangrijk
De business cases zijn wel zeer belangrijk. Met 4G was het vaak lastig om als operator je investeringen terug te verdienen. Dat is bij sommige operators ook niet goed gegaan. Farwerck: “We moeten dus wat voorzichtig zijn. De 5G-technologie is er, licenties komen er wel, maar we moeten wel goede business cases hebben. Daarvoor zet KPN dan ook testspectrum van de overheid in voor een aantal fieldlabs, voor landbouw, industrie, automotive, urban. “We bouwen hier aan ecosystemen, samen met partners. We kunnen niet voldoende rendement halen alleen uit connectiviteitsmodellen.”
KPN maakt zoals bekend nu al zijn 4G-netwerk klaar voor 5G. Wanneer 5G dan komt? Uit een online vraag aan de zaal bleek dat ruim de helft mikt op de tweede helft van 2020. Farwerck spreekt zich niet uit over een exacte datum. “Het komt zodra we het spectrum hebben. Dat geldt denk ik voor alle veilingdeelnemers. Maar eerst hebben we dus spectrum nodig. 700 MHZ, 1.400 en 2.100 MHz, komen nu redelijk definitief beschikbaar in Q2 2020, maar 700 Hz is vooral voor dekking en capaciteit. Intensiteit en snelheid komt vooral met 3,5 GHz, dat pas in 2022 beschikbaar komt als het goed is.”
Vertraagde veiling ook voordeel
De vertraging van de veiling naar Q2 volgend jaar is een feit, maar het moet volgens Farwerck niet nog langer duren. En de veiling van 3,5 GHz in 2022? Erg laat, meent de CEO van KPN. “Dat is niet alleen een nadeel. Het geeft ons de kans om bij eerdere uitrollen te kijken naar kinderziektes, we kunnen goede business cases vinden. Maar, hamert Farwerck erop: geen uitstel tot na 2022. “Dan gaan we als Nederland echt achterop lopen.”
De CEO schetst kort de al zo vaak genoemde nieuwe mogelijkheden - waarbij hij de geen tot lage latency uniek noemt én hard nodig voor de vele vooral realtime toepassingen: hogere prestaties (10100x meer bandbreedte); flexibel netwerk (slicing), nieuwe toepassingen (industrie 4.0, V&aR). Farwerck denkt dat de slimme netwerken die dankzij 5G mogelijk zijn, het reserveren van spectrum voor lokale licenties overbodig maakt.
“Ik denk niet dat er lokale licenties voor 3,5 GHz nodig zijn wanneer we netwerk slicing goed toepassen, er is dan genoeg aan virtuele netwerken voor elke toepassing op elke schaal.”
Zorgen over straling, China
Niet alleen KPN maakt zich zorgen over 5G – zij het dan op het gebied van return on investment en wanneer de veiling plaatsvindt. Hij weet dat er ook zorgen onder burger zijn over 5G-straling. “We zullen altijd binnen de norm blijven, maar bij elke nieuwe generatie technologie zie je weer discussie over gezondheidsgevolgen. We nemen onze verantwoordelijkheid, we volgen studies van organisaties zoals WHO, overheidsinstanties over mogelijk gevolgen van EM-straling. Maar we moeten ook in gesprek gaan met mensen die zich zorgen maken, het domste is doen alsof dat niet nodig is.”
Farwerck refereert als het om zorgen gaat ook kort aan de China-discussie, de zorgen in politiek en samenleving. Zoals bekend heeft KPN eerder dit jaar besloten om apparatuur van Huawei wel te gebruiken voor de rand van het netwerk, zoals antennes en basisstations, maar niet in de kern van het netwerk.
“Veiligheid is een hot topic, we kunnen daar niet omheen. We hebben ons security-beleid aangepast, bij uitrollen van nieuwe technologie zullen we deze regels strikt volgen. Er is een geopolitieke discussie, er zijn zorgen over veiligheid mobiele technologie, dat volgen we. Begin volgend jaar wordt er een algemene maatregel van bestuur met beleid hierover verwacht. Dat is ook wel nodig, zodat we weten waar we ons aan moeten houden.”
