KPN kan zich niet vinden in het rapport van de ACM inzake de aanleg van glasvezel in Nederland, noch in het begeleidende artikel in het Financieele Dagblad. KPN wijst erop zijn netwerk volledig te willen verglazen, met uitzondering van buitengebieden. Dat het daarbij soms een concurrent tegenkomt, is niet te voorkomen. In het bevoordelen van een first-mover ziet men vooralsnog niets.
De ACM heeft een marktstudie gedaan naar de manier waarop in Nederland glasvezel wordt aangelegd. Men komt daarin, en in een interview, tot een aantal conclusies:- Glasvezel is nodig om aan de groeiende vraag naar bandbreedte te voldoen.
- De dubbele uitrol van glasvezel is meestal niet rendabel.
- Knelpunten ontstaan meer in kernen dan in buitengebieden.
- KPN ondermijnt in sommige gevallen de business case van concurrenten, zoals E-Fiber. Hierdoor vertraagt de aanleg en ontstaat het risico dat investeerders Nederland de rug toekeren als het om glasvezel gaat. Breda is een voorbeeld. E-Fiber trok zich terug toen ook KPN daar aan de slag ging.
- KPN overtreedt de wet niet. De ACM heeft dan ook geen mogelijkheden om in te grijpen.
- De strategie van KPN lijkt erop gericht te zijn marktaandeel te behouden en het kopernetwerk uit te putten.
Glijdende schaal
Over de eerste drie punten laat KPN zich niet uit, maar het mag niet onvermeld blijven dat ook de kabel gigabitsnelheden mogelijk maakt. Daarnaast draagt glasvezel juist in de kernen niet bij aan oplossen van het probleem van het groeiende dataverkeer. Daar is immers het kabelnetwerk aanwezig. Wat het rendabel zijn van twee FTTH-netwerken betreft, is het van belang op te merken dat er sprake is van een glijdende schaal, waarbij investeerders een keuze maken over de gewenste rentabiliteit en terugverdientijd.
KPN is op dit moment in meer dan 60 gebieden bezig FTTH aan te leggen. In enkele gevallen wordt men geconfronteerd met een concurrent. Men gaat dan in gesprek met elkaar en in uitzonderingsgevallen leidt het tot netwerkverdubbeling of tot het vertrek van de concurrent. KPN voegt eraan toe dat het bezig is met een project om één miljoen aansluitlijnen te vervangen door FTTH (2019-2021). Als dat afgerond is, zal men doorgaan met verglazen. In het genoemde Breda gaat het om 86 procent van de lijnen. De overige 14 procent zijn voor KPN niet rendabel vanwege de lengte van de aansluitlijn.
We voegen daaraan toe dat een partij zoals E-Fiber deze 14 procent wel had willen meenemen. Onduidelijk is of KPN mogelijk in een later stadium alsnog het buitengebied zou willen aanpakken of wellicht een andere technologie (5G) zou willen inzetten.
Ten aanzien van het tempo zegt KPN dat het bezig is om buitenlandse aannemers naar Nederland te halen om FTTH sneller te kunnen aanleggen.
Vervolgtraject: co-investment en first-mover
De ACM stelt voor het volgende te doen:
- Allereerst zal het de marktontwikkelingen blijven volgen.
- Het wil co-investment stimuleren.
- Gemeenten, waterschappen en provincies moeten voorwaarden bij de aanleg op elkaar gaan afstemmen.
- Gemeenten moeten de mogelijkheid krijgen een 'first-mover' tijdelijk te beschermen, waarvoor de ACM in overleg gaat met het Ministerie van EZK.
Vooruitlopend op deze ontwikkelingen spreekt KPN alvast zijn zorg uit over het eventueel bevoordelen van een first-mover. Dat zou kunnen betekenen dat KPN in bepaalde gebieden (tijdelijk) niet zou mogen werken aan de verglazing.
