De Tweede Kamer heeft een significante stap gezet met netneutraliteit. Alle euforie van de voorstanders ten spijt, het zal enkele jaren duren voordat de maatregel volledig effect krijgt. Het geldt weliswaar voor nieuwe contracten nadat de wet is ingegeaan; voor bestaande contracten geldt een overgangstermijn. De huidige blokkades van VoIP en tethering kunnen nog een tijdje blijven bestaan.
De Tweede Kamer stemt naar verwachting op 21 juni in met de netneutraliteit. Dan moet het wetsvoorstel naar de Eerste Kamer, die zich wederom zal afvragen of dit in Europees verband een goede zaak is.
Het zomerreces loopt van begin juli tot begin september. De Eerste Kamer komt waarschijnlijk dus pas in september aan de inhoudelijke behandeling toe, maar dan nadert Prinsjesdag al met rasse schreden. Hoeveel tijd de behandeling gaat kosten, is nog niet vooraf te zeggen. Als voorlopige voorspelling: kracht van wet op 1 januari 2012. Dit sluit ook aan bij het overheidsbeleid om belangrijke wijzigingen op vaste verandermomenten te laten ingaan. Overigens had alles van de Europese Commissie al op 25 mei geregeld moeten zijn.
Zowel aan de overheidskant als in de markt moet nog een en ander gebeuren. Aanbieders moeten hun netwerkmanagement aanpassen en hun contracten en handsetsubsidies herbalanceren. EL&I komt mogelijk nog met lagere regelgeving en Opta dient de regels in te vullen en het toezicht erop aan te laten sluiten. Die tijd is kort.
Vanaf 1 januari 2012 moeten alle nieuwe contracten aan de nieuwe bepalingen voldoen, maar voor bestaande geldt overgangsrecht. De Tweede Kamer en het ministerie kunnen de markt oproepen om bestaande contracten open te breken, maar dat niet afdwingen. Pas bij vernieuwing of stilzwijgende verlenging worden nieuwe voorwaarden verplicht. Voor de eindgebruiker betekent dit waarschijnlijk, dat alle contracten die in 2011afgesloten worden, nog onder het oude regime vallen, ook die met een tweejarige looptijd. Er geldt dus een uitloop tot ultimo 2013.
De operators beraden zich momenteel op de consequenties voor het netwerkmanagement en de tarieven. Het blokkeren en filteren zal niet meteen verdwijnen. Vodafone kan in principe doorgaan met het blokkeren van VoIP en tethering. KPN zou zelfs kunnen besluiten om de voor deze zomer geplande herstructurering door te zetten, zij het voor een begrensde periode. Dat zou de geconstateerde daling van de inkomsten kunnen stuiten, maar ook politieke weerstand oproepen.
Hoe de operators de komende tijd anticiperen op de nieuwe wetgeving is op dit moment onduidelijk. Duidelijk is wel dat die reactie niet alleen zal doorwerken op de tarieven, maar ook op de portfolio en prijsstelling/subsidiëring van de handsets. Los daarvan maken de spectrumveiling en de verdere groei van mobiel internet het lastig om vooruit te kijken.
