Staatssecretaris Mona Keijzer (EZK) heeft namens het kabinet, het Strategisch Actieplan voor Artificiële Intelligentie naar de Kamer gestuurd. Daarin worden meer dan 100 concrete acties benoemd, zoals intensieve samenwerking met bedrijfsleven en wetenschap én het investeren van publieke middelen. Daarmee wil het kabinet de maatschappelijke en economische kansen van artificiële intelligentie (AI) voor Nederland benutten.
Nederland heeft een goede uitgangspositie als het gaat om het onderzoek naar en toepassingen van AI. Doel van het kabinet is om de Nederlandse economie mondiaal concurrerend te houden door AI te stimuleren op basis van het uitgangspunt dat mensen en bedrijven erop kunnen vertrouwen dat AI zorgvuldig wordt ingezet.
'Nederland moet een innovatieve koploper blijven'
“AI verandert nu al onze wereld ingrijpend", aldus Keijzer in een toelichting. "We moeten zorgen dat we niet geleefd worden door deze technologie, maar die voor ons laten werken. Met deze gecoördineerde kabinetsaanpak leggen we de basis voor een goede bijdrage van AI aan onze maatschappij, banen en inkomsten en zorgen we dat Nederland een innovatieve koploper blijft. Daar hoort ook de ambitie bij om op korte termijn het forse bedrag, dat bedrijven, kennisinstellingen en overheden al samen investeren, verder te verhogen."
Verdubbeling publiek-private investeringen in AI
In 2019 investeerde het kabinet EUR 64 miljoen in AI. In het rapport wordt de ambitie uitgesproken om de publieke investeringen te verdubbelen. Doel is dat deze technologie, samen met bedrijven en kennisinstellingen in concrete toepassingen doorontwikkeld kan worden. Momenteel werken 65 partijen, waaronder het ministerie van EZK, daar samen aan in de Nederlandse AI Coalitie.
Extra publieke middelen kunnen bijvoorbeeld komen vanuit de Kennis- en Innovatieagenda’s en het Kennis- en Innovatieconvenant 2020-2023. Deze worden dit najaar gelanceerd voor missies en sleuteltechnologieën waaronder AI. Vanuit Europa is in de Horizon Europe en Digital Europe-programma’s nog eens 7,5 miljard euro beschikbaar voor AI. Inzet is om vanuit Nederland hier maximaal middelen uit te halen.
Menselijk contact en risico's
Uitgangspunt van de kabinetsstrategie is dat mensen centraal staan met respect voor hun rechten. Minister Kajsa Ollongren (Binnenlandse Zaken) benadrukt dat menselijk contact tussen overheid en burger nodig blijft. In een samenwerkingsplatform gaan overheden kennis en ervaringen delen en beleid afstemmen rondom publieke waarden en mensenrechten binnen AI. Daarnaast wordt bekeken hoe discriminatie bij AI valt te voorkomen en onderzocht of toezichthouders voldoende hun werk kunnen doen, nu bedrijven en organisaties steeds vaker algoritmes gebruiken.
Het kabinet heeft ook oog voor eventuele risico’s zoals gebrekkige transparantie van data-analyses en algoritmes. Hierdoor kunnen mensen zich onvoldoende weren tegen de uitkomsten daarvan. Bovendien kunnen deze fouten bevatten en discriminerende effecten hebben. Minister Sander Dekker (Rechtsbescherming) heeft richtlijnen geformuleerd voor de toepassing van algoritmes door de overheid. Zo verbetert de transparantie rond het gebruik van algoritmes en minimaliseert het risico op fouten.
