Nederlandse gemeenten moeten de regie bij het plaatsingsbeleid voor 5G-antennes en -zendmasten terugpakken. Dat stelt Franc Weerwind, burgemeester van Almere, namens de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) in een uitzending van EenVandaag.
Gemeenten zijn blij met de voordelen die 5G kan bieden, maar willen in de uitvoering graag zelf de regie hebben. "Wij moeten de regie terugpakken. Het hele antennebeleid stelt overheden verplicht om mee te werken. Het gaat er nu om goede afspraken te maken."
Veel onduidelijk over 5G
De uitrol van 5G is al begonnen, nu Vodafone eind april een deel van zijn 4G-spectrum hiervoor inzet. De Multibandveiling waarop licenties voor 5G-spectrum wordt geveild, begint op 29 juni voor spectrum in de 700-, 1400- en 2.100 MHz-frequentuieband. Op een latere moet 3,5 GHz-spectrum nog apart geveild worden. Veel is echter nog onduidelijk, stelt Weerwind. Volgens de burgemeester krijgen veel gemeenten, groot en klein, veel vragen van verontruste burgers over mogelijke gezondheidseffecten van 5G-netwerken.
Ook zijn er praktische vragen. Eerdere pogingen van het ministerie van EZK om dergelijke vragen te beantwoorden, hebben onvoldoende soelaas geboden. Vragen zijn volgens Weerwind onder meer:
- Behouden gemeenten invloed op de inrichting van hun eigen omgeving met de nieuwe masten?
- Wat moet het kosten om die masten op stadsmeubilair zoals lantaarnpalen of bushokjes te hijsen?
Regie en zeggenschap houden over hoe en waar de vele antennes geplaatst moeten worden, is daarom erg belangrijk, meent de burgemeester. "Hoe krijg je een gemeente geïnformeerd over antennebeleid en kun je mensen geruststellen over hun gezondheid? Juridisch formeel hebben de techneuten het in de gemeente voor het zeggen."
Uitdagingen bij aanleg 5G-netwerk
"We hebben verschillende uitdagingen wat betreft de aanleg van een 5G-netwerk", stelt Ger Baron in de uitzending van EenVandaag. Hij is innovatiedirecteur bij de Gemeente Amsterdam. "Met steeds meer inwoners in onze gemeente is er een groeiende behoefte aan communicatie en antennes."
Volgens Baron beginnen de plaatsingsproblemen pas echt na na de tweede veiling, wanneer de voornoemde 3,5GHz frequentie wordt geveild. "Voor de frequenties van de eerste veiling zijn maar 10 procent nieuwe masten nodig voor het hele land."Pas bij de tweede veiling, als de hogere frequenties aan bod komen, moeten er veel masten bij worden geplaatst. "Vanaf 2022 moeten er duizenden small cells bij. Dat zijn kleine masten die dicht op elkaar moeten staan."
Overleg over mate regie
Volgens de Telecomwet moeten overheden kleine antennes op openbare gebouwen en straatmeubilair toestaan. Zij mogen alleen bezwaar maken als ze een goede reden hebben. Gemeenten zijn momenteel met staatssecretaris Keijzer in gesprek over de mate van regie op de inrichting van 5G-apparatuur.
Veel gemeenten willen meer invloed op plaatsing van bijvoorbeeld small cells op bestaand straatmeubilair zoals lantaarnpalen. deels vanwege het 'verpesten'van het stadszicht, deels vanwege de kosten als het straatmeubliair kapot gaat of wie er verantwoordelijk is voor het onderhoud.
in Borger-Odoorn, een kleine gemeente in Drenthe, is Niek Wind wethouder en lid van de 5G-commissie van de VNG. Wind is positief over de voordelen van 5G. Er loopt een 5G-pilot in de buurt: samen met KPN Telecom en de Universiteit van Wageningen proberen boeren precisielandbouw te realiseren zodat een drone dan bijvoorbeeld real-time de gewassen in de gaten kan houden via een 5G-verbinding.
Toch wil ook Wind meer gemeentelijk regie dan nu mogelijk is en dit niet alleen aan het Rijk laten. "Wij hebben hier 25.000 inwoners. Wij lopen het risico dat we een waslijst van vergunningsaanvragen krijgen van allerlei telecomproviders om masten te plaatsen. Praktischer zou zijn als de partijen, het Rijk, de VNG en gemeenten een uniform plan zouden maken, zodat we modelverordeningen krijgen, een soort blauwdruk. Dan hoeven we niet in alle gemeentes apart het wiel opnieuw uit te vinden."
