Digitalisering krijgt in Nederland onvoldoende politieke aandacht en dreigt daardoor het land economisch op achterstand te zetten. Dat stelt voormalig Kamerlid en tech-expert Kees Verhoeven in een gesprek met Telecompaper tijdens de TP:Talks podcast. Hij pleit voor een digitale delta-commissaris, centrale regie en een nationale strategie voor digitale infrastructuur. Volgens Verhoeven is digitalisering de ruggengraat van de samenleving, maar ontbreekt het aan daadkracht en uitvoering.
Digitale infrastructuur is geen bijzaak maar basisvoorwaarde
Volgens Verhoeven is digitalisering geen randvoorwaarde, maar een kernonderdeel van de samenleving. “Alles is tegenwoordig digitaal: communicatie, informatie, kapitaalstromen. Het is onbegrijpelijk dat digitalisering geen prioriteit is in de politiek,” zegt hij. De huidige versnippering over overheden en gebrek aan visie zorgen ervoor dat Nederland zijn leidende positie verliest. “We waren ooit het tweede land ter wereld met internettoegang. Nu lopen we achter op landen als Frankrijk, Portugal en de Scandinavische landen.”
Als oplossing noemt Verhoeven de aanstelling van een digitale delta-commissaris met wettelijke bevoegdheden, een eigen budget en een duidelijke langetermijnvisie. “Zoals we dat bij de Deltawerken deden na de watersnoodramp: er is structuur, regie en uitvoering nodig.” Hij stelt voor om bijvoorbeeld ‘digitale Vinex-wijken’ te creëren: ruimtelijk georganiseerde zones met infrastructuur voor digitale toepassingen.
Politiek blijft steken op intenties zonder uitvoering
Verhoeven heeft de verkiezingsprogramma’s van politieke partijen geanalyseerd op hun visie op digitalisering. Daaruit blijkt dat veel partijen wel ambities uitspreken, maar blijven steken in abstracte termen als autonomie en AI. “Ze beloven digitale soevereiniteit, maar het ‘hoe’ ontbreekt vrijwel altijd,” zegt hij. Als voorbeeld noemt hij het ontbreken van concrete plannen om Europese alternatieven voor Amerikaanse techbedrijven te ontwikkelen.
Over de huidige situatie is Verhoeven kritisch: “We hebben een overvloed aan rapporten en knappe koppen, maar komen niet tot uitvoering. Iedereen is het eens dat we vastzitten, maar niemand komt vooruit.” Volgens hem is er een cultuurprobleem bij de overheid, met te veel nadruk op controle en risicomijding. “We streven naar honderd procent zekerheid en maatwerk, maar dat leidt tot onuitvoerbare wetgeving en vastgelopen systemen. Begin eens met tachtig procent.”
AI vraagt om realistische verwachtingen en structurele investeringen
Ook op het gebied van kunstmatige intelligentie schiet Nederland tekort. “De AI-fabriek in Groningen is een goed begin, maar veel te kleinschalig,” stelt Verhoeven. Hij pleit voor structurele investeringen in AI-toepassingen, onderzoek en infrastructuur. “We moeten keuzes maken over waar we in willen uitblinken en daar consistent beleid op voeren.” Volgens hem ontbreekt het momenteel aan een nationale AI-agenda met duidelijke doelstellingen.
Over de rol van big tech en Europese alternatieven is Verhoeven genuanceerd. Hij noemt het naïef om radicaal te breken met Amerikaanse leveranciers zonder realistische alternatieven. “Je kunt niet van vandaag op morgen overstappen. Je moet investeren in Europese oplossingen en tegelijkertijd accepteren dat migratie tijd, geld en offers kost.”
Digitalisering raakt alles, maar krijgt niet de politieke aandacht
Verhoeven benadrukt dat digitalisering onderliggend is aan vrijwel alle maatschappelijke thema’s, van mobiliteit tot gezondheidszorg. “Zonder digitale technologie valt Nederland stil. Toch hoor je daar tijdens politieke beschouwingen nauwelijks iets over,” zegt hij. Zijn boodschap aan de politiek is duidelijk: “Zet digitalisering hoger op de agenda.”
Op 13 oktober modereert Verhoeven een politiek debat georganiseerd door tien brancheorganisaties uit de digitale sector. Doel is om de urgentie van digitalisering nadrukkelijker onder de aandacht te brengen in aanloop naar de verkiezingen. “Alle Kamerleden die iets met dit onderwerp willen, moeten komen. We kunnen het ons niet veroorloven om dit thema te blijven negeren,” besluit Verhoeven.
Luister onze podcast via je favoriete podcast app. Of klik hieronder voor Spotify of Apple Podcasts.
