Gemeenten moeten meer samenwerken in het opzetten van projecten en onderzoeken voor slimme toepassingen en digitale technieken in wonen, klimaat, mobiliteit en energietransitie. Dat meent de G40, een samenwerkingsverband van de 40 grootste Nederlandse gemeenten. In deze gemeenten zijn al ruim 400 Smart City-initiatieven ontwikkeld. Regelmatig wordt het wiel echter opnieuw uitgevonden, zo blijkt uit een inventarisatie van G40.
De regering kwam in 2016 met de NL Smart City-strategie. Sindsdien zijn veel steden met, soms enkele, vaker tientallen pilots, begonnen om de eigen stad, verkeer, en openbare ruimte slimmer en digitaler te maken. Voorbeelden zijn slimme verkeerslichten, sensoren die de drukte in een stadcentrum registeren, manieren om burgers makkelijker bij het stadsbestuur te betrekken, de afvalinzameling te verbeteren of om de eigen dienstverlening te verbeteren - zoals de digitale aangifte van een geboorte.
Er is echter vaak geen duidelijke coördinatie onderling bij al deze projecten en pilots. Gemeenten beginnen daarom vaak vergelijkbare pilots zonder dat op de hoogte zijn van initiatieven elders. Ook vindt er geen uitwisseling plaats van ervaringen. Nuttige ervaringen en oplossingen die in een pilot naar voren kunnen komen, zij niet bekend bij een gemeente die eenzelfde pilot start.
Opschalen vaak moeilijk
Uit de inventarisatie van Smart City-projecten door de G40 en het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat blijkt dat het vaak moeilijk is om een project van de pilot-fase op te schalen naar een grotere of bredere toepassing. Hieraan ten grondslag liggen behalve het gebrek aan samenwerking vaak ook regelgeving, een gebrek aan steun binnen de gemeentelijke organisatie en door bestuurders, en een gebrek aan kennis over data en cybersecurity.
Volgens de G40 moeten gemeenten daarom meer samenwerken. Zo kunnen verschillende Smart City-pilots beter worden toebedeeld aan groepen steden die zich met een specifiek deelonderwerp, bijvoorbeeld smart mobility, of smart governance, bezig houden. Zo kunnen projecten ook makkelijker worden opgeschakeld tot een regionaal niveau.
Krachtenbundeling
Wim Willems, wethouder in de gemeente Apeldoorn en voorzitter van de G40 themagroep Smart Cities, stelt tegenover Binnenlands Bestuur dat gemeenten beter de krachten kunnen bundelen om zo middelen en mensen effectiever in te zetten. "Daarnaast bieden we als Stedennetwerk G40 het rijk een aanzet tot een gezamenlijke samenwerkingsagenda."
Hij ziet de Rijksoverheid graag investeren in deze agenda. "Wij kunnen dan niet alleen versneld en effectief de gezamenlijke doelstellingen realiseren op het gebied van wonen, klimaat en mobiliteit, maar ook een impuls geven aan het bedrijfsleven, onderzoek en onderwijs."
