De Autoriteit Persoonsgegevens (AP) is een verkennend onderzoek gestart naar de manier waarop gemeenten omgaan met de privacy van bewoners en bezoekers in de ontwikkeling van Smart Cities. Bij die ontwikkeling wordt naar technologische oplossingen gezocht voor onder andere mobiliteit, energie, veiligheid of huisvesting. Daarbij zoeken gemeenten steeds meer naar datagedreven oplossingen waarbij data verzameld en/of gecombineerd wordt met persoonsgegevens.
Gemeenten laten zich ondersteunen door technologieën zoals machine learning. Bijvoorbeeld om bewoners tot betere keuzes te kunnen bewegen, openbare ruimtes te optimaliseren en in te richten volgens inzichten uit de verzamelde data. De AP stelt dat een zorgvuldige afweging over het verzamelen en gebruiken van persoonsgegevens van groot belang is. Indien een datalek optreedt, gaat het direct ook om persoonsgegevens van heel veel burgers.
Data Protection Impact Assessment (DPIA)
Voordat gemeenten smart city-toepassingen uitrollen, zullen de eventuele privacy-risico's in kaart gebracht moeten worden. Dit kan met een specifiek instrument, een ‘data protection impact assessment’ (DPIA). Als de gemeente geen maatregelen kan treffen om de privacyrisico’s af te dekken en er hoge restrisico’s blijven bestaan, moet zij de verwerking in een zogeheten voorafgaande raadpleging aan de AP voorleggen. De AP benadrukt deze verplichting bij smart city-toepassingen.
De AP vraagt in de eerste instantie de DPIA’s van een specifieke groep gemeenten op. In een later stadium zal zij bij een bredere groep gemeenten DPIA’s van smart city-toepassingen opvragen. De AP wil met het verkennend onderzoek inzicht krijgen in de verwerkingen van persoonsgegevens die binnen deze smart cities worden ontwikkeld en toegepast.
'AP juicht innovatief gebruik van data toe'
Aleid Wolfsen, voorzitter van de AP: “Het is een groot goed om je in het openbaar vrij te kunnen bewegen en je onbespied te wanen. Het digitaal volgen van mensen op (semi-) openbare plekken is een inbreuk op de privacy die slechts bij uitzondering is toegestaan. Het moet steeds zijn gebaseerd op wetgeving die voldoende duidelijk en nauwkeurig is en waarvan de toepassing steeds voldoende voorspelbaar is.
De AP juicht innovatief gebruik van data voor meerwaarde in de openbare ruimte toe, mits de privacy van burgers voldoende is gewaarborgd. De smart city-toepassingen moeten namelijk voldoen aan de eisen van de AVG. Het waarborgen van privacy in de ontwikkeling van smart city-toepassingen zorgt voor duurzame oplossingen met maatschappelijke meerwaarde die binnen de grenzen van de privacywet vallen.”
