Het Ministerie van EZK start de consultatie van de voorwaarden van de multibandveiling die gepland is in het tweede kwartaal van 2020. De consultatie loopt tot 15 januari. Het belangrijkste nieuwe element is de minimumopbrengst van EUR 915 miljoen. Deze waarde is aan de hoge kant, wat suggereert dat het Ministerie rekening houdt met (slechts) drie bieders, weinig schaarste en een korte veiling. De opbrengst zal alsdan onder de EUR 1 miljard blijven. Overigens verwachten we, mede op basis van andere veilingen, dat ook de 3,5 GHz veiling van 2022, onder de EUR 1 miljard blijft, maar daar is de onzekerheid groter.
De multibandveiling behelst 220 MHz aan spectrum in de 700 (nieuw), de 1400 (nieuw) en de 2100 MHz (bestaand) banden. De minimumopbrengst is vastgesteld op EUR 915 miljoen. Het Ministerie gaat uit van minimaal drie winnaars. Er is een dekkingseis van 98 procent van de geogrefie. Op dit moment gaat men uit van een maximumsnelheid van 2 Gbps en aan de randen van het bereik van een antenne moet het minimaal 100 Mbps zijn. Daarnaast voorziet een nieuwe AMvB erin dat kritische netwerkelementen alleen van betrouwbare vendors gekocht mogen worden. Verder rekent men erop dat de activiteiten van de AIVD naar het buitenland verhuizen, waardoor de 3,5 GHz band vrijvalt per september 2022. Een aparte veiling daarvan moet begin 2022 plaatsvinden.
Reserveprijs suggereert korte veiling
De grote vraag is wat de verwachte eindopbrengst van de veiling zal zijn. De gekozen reserveprijs is een belangrijke indicator omdat deze veel hoger is dan bij de multibandveiling ('4G') van 2012. Toen ging het om EUR 420 miljoen, nu om EUR 915 miljoen terwijl er minder spectrum onder de hamer gaat. Er gaat sterk de suggestie van uit dat de overheid erkent dat er nauwelijks sprake zal zijn van schaarste en dat de veiling bijgevolg snel afgelopen zal zijn. Het belangrijkste is 60 MHz in de 700-band en een verdeling van drie maal 20 MHz voor de drie MNO's ligt voor de hand. Door de reserveprijzen hoog te leggen, wordt een teleurstellende opbrengst voorkomen.
Risico's: meer bieders en irrationeel gedrag
Overigens is er nog altijd een kans op een (veel) hogere opbrengst, en wel op twee manieren:
- Meer deelnemers. Volgens berichten in de pers probeert het Ministerie alsnog nieuwkomers te interesseren. Zonder gunstige voorzieningen voor een nieuwkomer (zoals verplichte nationale roaming bij een bestaande MNO) lijkt de kans hierop minimaal.
- Irrationeel gedrag van de bieders. In de recente Duitse veiling zagen we dat de eindopbrengst (na 497 ronden) uitkwam op EUR 6,55 miljard. Schrijnend is te moeten constateren dat de situatie na ronde 60 (stand EUR 801 miljoen) vrijwel identiek was aan de einduitslag (nieuwkomer Drillisch had evenveel 3600-spectrum als Vodafone en eindigde de veiling met minder) - een verschil van EUR 5,75 miljard.
Opbrengst 3,5 GHz ruim onder EUR 1 mrd, tenzij ...
Verder mogen we vaststellen dat het voor 5G vooral draait om de 3,5 GHz band. Zoals recente veilingen in Duitsland en Italie laten zien, zal deze band veel kostbaarder blijken te zijn door de grote hoeveelheid spectrum (290 MHz in Nederland) maar per MHz per hoofd en per jaar is het grofweg de helft van het 'lagere' spectrum. Dit zou betekenen dat de opbrengst van de veiling van 2022 ruim onder het miljard zou blijven. Echter, juist in deze band speelt de mogelijkheid van een nieuwkomer, mede door het mogelijk ontbreken van een dekkingsverplichting. Private networks en neutral hosts kunnen in 2022 via deze veiling de markt betreden. En dan zal de opbrengst mogelijk heel anders zijn.
