Er lopen momenteel twee reguleringskwesties: de WFA-regulering van de ACM en het veilingsproces van het Ministerie van EZK. (Daarnaast is er de kwestie van de platformregulering, zoals in april beschreven. Hierover volgt binnenkort een separate update.)
We beschrijven kort de stand van zaken rond beide kwesties.
WFA: komst Ziggo-partners volstrekt onduidelijk
De WFA-regulering (wholesale fixed access) van de ACM lis momenteel onder de rechter van het CBb. Oorspronkelijk was de uitspraak voorzien voor begin oktober maar inmiddels lijkt deze door te schuiven naar 2020.
In het kort de voorgeschiedenis. Met het ontstaan van VodafoneZiggo lag voor de hand dat dit bedrijf dezelfde behandeling zou krijgen als KPN. In beginsel waren er twee keuzes: deregulering of gelijke regulering. Deregulering zou een monopolie van KPN op de wholesalemarkt betekenen, reden voor de ACM om te kiezen voor WFA dat KPN en VZ in beginsel gelijk behandelt. Op 31 december 2018 publiceerde VZ zijn wholesale-aanbod maar daarvan is tot nu toe geen gebruik gemaakt. Wel heeft een potentiele wholesaleklant bij de ACM een verzoek gedaan tot beoordeling van de tarieven. Tegelijk loopt het beroep bij het CBb van VZ tegen de ACM.
Goedkeuring is onzeker en daarna is het de vraag of de ACM de tarieven zodanig omlaag krijgt dat wholesaleklanten een business case zien. De komst van alternatieve aanbieders op het netwerk van Ziggo lijkt derhalve door te schuiven naar 2021 of later.
Veilingen: juni 2020 en begin 2022
Op basis van de recente consultatie van het Ministerie van EZK inzake de multibandveiling is de verwachting dat deze in juni 2020 zal plaatsvinden. Begin 2022 zou de 3,5 GHz band geveild moeten worden. Of het allemaal haalbaar is, valt te bezien want de planning is strak. De opbrengst van de eerste veiling lijkt in de buurt van de EUR 1 miljard uit te zullen komen. Het gaat vooral om de 700 MHz band, waarmee snel landelijke dekking te realiseren is, zeker als de huidige drie MNO's de winnaars zijn. Met dergelijk (laag) spectrum zal 5G zich niet sterk onderscheiden van 4G. Pas met de 3,5 GHz band zal dat het geval zijn en behoort innovatie tot de mogelijkheden, zo niet de doelstellingen. De verwachtingen voor industriele toepassingen zijn hoog gespannen. Echter, verschillen in aanpak bij operators wereldwijd zorgt voor onderzekerheid in de business cases, de tarieven en de uitrolstrategie.
Voor de Nederlandse situatie denken wij dat de drie MNO's kort na de veiling landelijk 5G zullen aanbieden. Het spectrum ongebruikt laten, in afwachting van de 3,5 GHz band, zou immers 'zonde' zijn. Bovendien heeft T-Mobile beloofd de eerste te zullen zijn met landelijke dekking. De andere twee kunnen niet achterblijven. Daarnaast denken wij dat T-Mobile zijn tarieven niet voor 5G zal aanpassen. Een groter datagebruik zal klanten naar grotere pakketten drijven. En 'gratis' toegang tot 5G voor de 'unlimited' klanten is een mooi lokkertje.
Nieuwkomers: kabelaanbieders en private netwerk operators
Zowel de WFA-regulering als de spectrumveilingen kunnen nieuwkomers naar de markt brengen. Juist dat is een interessant aspect.
- WFA. YouCa, T-Mobile en Youfone hebben laten weten interesse te hebben in het aanbod van VodafoneZiggo. Daarnaast ligt Delta/Caiway voor de hand als kandidaat. Hierdoor zou het landelijke dekking krijgen. Andere mogelijk geinteresseerden zijn Simpel en zakelijke aanbieders.
- Veilingen. De multibandveiling lijkt geen nieuwkomers aan te trekken. Enerzijds ligt dat voor de hand: de toetredingsdrempel is hoog. Anderzijds is dat jammer: zo'n kans doet zich maar heel af en toe voor. In 2012 was het een grote MVNO die zijn kans schoon zag te migreren naar MNO-status: Tele2. Nu zou dat op papier kunnen gelden voor o.a. Simpel, Youfone, Lebara en Lyca. De kans op nieuwkomers bij de veiling van 2022 is misschien groter. Opties voor Private Networks en Neutral Host Networks zouden een partij zoals Dense Air kunnen aantrekken. Ook Eurofiber, met zijn fijnmazige glasvezelnetwerk, komt in theorie in aanmerking.
Nieuwkomers op de kabel verwachten we pas op langere termijn, niet in 2020. Het beschikbaar komen van nieuwe mobiele vergunningen zal evenmin in 2020 tot een nieuwkomer leiden.
Dit is het tweede artikel in een serie onder de noemer Outlook 2020, mede gebaseerd op ons webinar van 12 december.
