Het kabinet wil het 5G-veiligheidsbeleid consulteren in de markt en notificeren bij de Europese Commissie. Dit duurt naar verwachting tot begin volgend jaar, pas daarna kan de regeling in werking treden. Er is evenwel geen verplichting vanuit Brussel om maatregelen te notificeren die verband houden met de 5G Toolbox.
De ministeries van Justitie en Veiligheid (J&V) en Economische Zaken en Klimaat (EZK) werken momenteel nog aan een ministeriële regeling, die voortkomt uit het Besluit integriteit en veiligheid telecommunicatie (Bvit). Het is de uitwerking, met regels voor de aanbieders in Nederland. Op basis van dat besluit kan een telecomaanbieder worden verplicht niet-vertrouwde apparatuur of leveranciers uit zijn netwerk te halen. Het besluit zou voor de zomer van 2020 komen, maar dat lijkt nu een jaar later te worden.
De stappen van consultatie en notificatie zijn aangekondigd door minister Grapperhaus van Justitie en Veiligheid. Er wordt momenteel een concept ministeriële regeling opgesteld waarin de technische en organisatorische beveiligingsmaatregelen worden opgenomen. Deze zal vervolgens worden geconsulteerd. Daarna zal de conceptregeling moeten worden genotificeerd bij de Europese Commissie.
Regeling wordt openbaar
EZK en J&V werken dus nog aan een regeling. De inhoud is nog niet bekend, maar kennelijk is het kabinet tot de conclusie gekomen dat de maatregelen de interne markt raken en dat dus een consultatie en notificatie nodig is.
Die open dialoog duidt erop dat in het besluit geen dingen staan die te maken hebben met de staatsveiligheid en dus geheim moeten blijven. Consultatiedocumenten bevatten ook nooit bedrijfsvertrouwelijke gegevens. Na afloop van deze notificatieprocedure zal de regeling worden vastgesteld en worden gepubliceerd. Dit zal naar verwachting begin 2021 geschieden, schrijft Grapperhaus. Met deze voorlopige planning – de regeling is nog niet af – is het onzeker of dit lukt voor de verkiezingen voor de Tweede Kamer van 17 maart.
Notificaties voor werking interne markt
De notificatie is een standaard onderdeel in de Europese Unie. Als een lidstaat technische regelgeving maakt die de werking van de gemeenschappelijke markt beïnvloedt, dan zijn consultatie en notificatie verplicht. Het is dus een algemene verplichting, niet eentje die de Europese Commissie hanteert bij de maatregelen op volgt op grond van de 5G Toolbox.
De beveiliging van 5G-netwerken en diensten staat sinds 2018 op de agenda. De EU heeft eerst de informatie verzameld en maatregelen uitgewerkt: de 5G Toolbox. Lidstaten zijn nu bezig om die maatregelen te implementeren. Een tussenstand van juni dit jaar liet zien dat er nog veel moet gebeuren. Vorig jaar heeft de Commissie 1 oktober 2020 genoemd als een belangrijke deadline, maar die gaat niet meer gehaald worden.
De lidstaten delen informatie met elkaar en de Commissie over dit 5G-beleid. Dat doen ze via bestaande samenwerking op het gebied van Netwerk- en Informatiebeveiliging (NIS). Veel van die informatie wordt als staatsgeheim aangemerkt - met dit belang kan veel Europese wetgeving worden omzeild.
