De ACM constateert dat er geen sprake is van dominante machtsposities bij online video-streaming platforms. Wel is er sprake van oneerlijke algemene voorwaarden. De toezichthouder wil de bestaande internationale aanpak hiervan uitbreiden. Ook zal de ACM de markt vanwege zijn sterke dynamiek voorlopig in de gaten blijven houden.
De ACM kondigde in september 2016 aan dat het de marktmacht van online videoplatforms zoals van YouTube, Facebook, Netflix en Dumpert tegen het licht ging houden. Zo wilde de toezichthouder meer inzicht krijgen in de werking, de spelers en de dynamiek van dit onderdeel van de online-economie. De uitkomsten van het onderzoek zijn nu bekend gemaakt.
Onderzoek omringende bedrijven
ACM liet bij het starten van de studie weten dat er niet alleen gekeken werd naar de online platforms zelf die video’s streamen, maar ook naar de bedrijven eromheen. Dat zijn onder meer mediabureaus, digitale marktplaatsen waarop advertentieruimte wordt gekocht en verkocht, en producenten van inhoud van de sites. Dit is een sterk groeiende markt en een markt waarop ook grote nationale en internationale ondernemingen actief zijn.
Omdat de meeste platforms voor video-streaming hun inkomsten halen uit online advertenties, is een groot deel van de studie gericht geweest op de geldstromen rondom video-platforms. Daaruit concludeert de ACM onder meer:
- Online videoplatforms voeren een hevige strijd om de aandacht van de consument. Deze strijd wordt vooral gevoerd door focus op de inhoud van de video’s en nieuwe diensten.
- Geen online videoplatform heeft momenteel een dominante positie op de markt voor online video’s en de advertenties daaromheen. De grote, internationale platforms, zoals YouTube en Facebook, ondervinden op deze markten concurrentie van elkaar en van kleinere spelers.
- Online advertenties kunnen op veel manieren worden geplaatst. Er zijn ook veel bedrijven die advertentieruimte verkopen en advertenties plaatsen. Adverteerders kunnen kiezen met welk soort advertentie en met wie ze in zee gaan en gebruiken die mogelijkheden ook.
- Ook tussen de ondernemingen die de handel in advertentieruimte faciliteren, is er voldoende concurrentie.
- Persoonsgegevens zijn steeds belangrijker voor online adverteren. Grote hoeveelheden data zijn echter geen onoverkomelijke drempel om tot de markt te kunnen toetreden.
Sommige algemene voorwaarden oneerlijk
De ACM heeft ook een verkennend onderzoek gedaan naar de algemene voorwaarden die online videoplatforms stellen aan consumenten. Dat onderzoek bevestigt dat sommige voorwaarden oneerlijk zijn, bijvoorbeeld omdat ze consumenten bepaalde rechten ontzeggen. Dit soort voorwaarden zijn overigens niet uniek voor videoplatforms, veel online diensten gebruiken ze. De ACM breidt het onderzoek naar deze voorwaarden nu uit, samen met de Europese collega’s.
ACM benadrukt nu dat het de studie heeft uitgevoerd om de markt goed te doorgronden en mogelijke risico’s in kaart te brengen, niet omdat er signalen voor machtsmisbruik waren.De markt voor online videostreaming maakt een stormachtige ontwikkeling door. De nieuwe manieren waarop consumenten online media gebruiken zet de mediawereld op z’n kop. Inkomsten van traditionele mediabedrijven staan daardoor onder druk. Bijvoorbeeld doordat ze minder advertenties en abonnementen verkopen.
Er zijn grote en kleine ondernemingen in de markt voor online videostreamingdiensten.
Daarbij komen er voortdurend nieuwe initiatieven of marktspelers bij, zoals bijvoorbeeld Telegraaf VNDG of Appie Today. De markt groeit sterk en is nog volop in beweging. Door de verscheidenheid aan platforms, de verschillende mogelijkheden om te adverteren en stormachtige ontwikkelingen in de markt ziet de ACM op dit moment geen concurrentieproblemen bij online videoplatforms. In zo’n turbulente markt bestaat echter de kans dat alsnog concurrentieproblemen ontstaan. Daarom blijft de ACM de komende tijd de markt voor online videostreaming nauwgezet volgen.
Lees hier een achtergrondartikel uit oktober 2016 waarin de uitgangspunten voor het onderzoek worden toegelicht.
