Wij hebben eerder de diverse mogelijkheden gegeven die T-Mobile heeft om de Europese Commissie tevreden te stellen: een asset deal (verkoop Tele2-netwerk), een access deal (gegarandeerde capaciteit voor een bestaande speler met grote MVNO-plannen) of misschien wel de verkoop van Ben. Daarbij gingen we ervan uit dat de bezwaren van de EC een gegeven zijn. Maar hoe reëel zijn deze eigenlijk? We moeten daarbij bedenken dat de EC de positieve effecten zal erkennen (op de FMC-markt), maar dat het in dit stadium vooral draait om de negatieve effecten en de remedie daarvoor (op de mobiele markt).
Overname onvermijdelijk
We kennen de exacte bezwaren van de EC niet, maar gaan ervan uit dat zij niet zo zwaar zijn dat T-Mobile afziet van de overname. Het is immers een unieke kans om de markt verder te consolideren, na de eerdere overname van Vodafone Thuis (de remedie voor de fusie van Vodafone en Ziggo). Het huidige management is er, via het beloningssysteem, sterk op gefocust om de waarde van T-Mobile NL te maximaliseren. Dat zal te zijner tijd voor moederbedrijf Deutsche Telekom een moment creëren dat de Nederlandse dochter (opnieuw) in de etalage gezet kan worden. Tot die tijd, en sinds maart 2017, maakt de onderneming deel uit van de divisie Group (Corporate) Development binnen DT. Overigens is de lock-up op het belang van Tele2 in het fusiebedrijf (25%) drie jaar. Afzien van de overname zou niet alleen het vertrek van het huidige bestuur betekenen, maar bovendien voor Deutsche Telekom een grote tegenslag in de plannen met de Nederlandse dochter.
Sterke argumenten voor goedkeuring fusie
We kunnen concluderen dat de EC zich concentreert op de mobiele markt en niet graag de challenger Tele2 ziet vertrekken. Daarbij kan de overweging een rol spelen dat de Nederlandse politiek in 2012 met alle geweld een vierde netwerk operator wenste, iets waar Tele2 dankbaar gebruik van maakte tijdens de 4G-veiling van dat jaar.
We kunnen bij de nadruk van de EC op de mobiele markt een aantal bedenkingen plaatsen (voor een deel in lijn met die van T-Mobile):
- Gecombineerd blijven de twee operators achter bij de marktleiders KPN en VodafoneZiggo, met 27 procent van de mobiele markt.
- De fusie van Vodafone en Ziggo heeft het landschap ingrijpend veranderd, terwijl de remedie (zie boven) tamelijk onbetekenend was. Het was zelfs zo ingrijpend dat de ACM heeft besloten tot openstelling van de kabel, vanwege de 'joint dominance' (AMM) van KPN en VZ, een visie die gedeeld wordt door de EC. Alleen al op basis hiervan lijkt een verbod van een veel kleinere fusie niet te verdedigen.
- Een belangrijk argument voor de vorming van VZ was dat KPN een sterkere concurrent zou krijgen. Datzelfde argument is van toepassing op de onderhavige fusie: er ontstaat een Sterke Nummer Drie op de FMC-markt.
- De markt is in toenemende mate een FMC-markt, waarin mobile-only en fixed-only een steeds kleinere rol spelen. Tegenver eventuele verschraling op de mobiele markt staat een verheviging van de concurrentie op de FMC-markt. T-Mobile betrekt hierbij de kortingen (kruissubsidiëring) die KPN en VZ bieden, maar die spelen hier ten principale niet mee. Zij zijn het gevolg van de schaalgrootte van KPN en VZ. Dat een kleinere speler minder schaalvoordelen heeft en minder korting kan geven, is een 'fact of life'.
(On)afhankelijkheid Tele2 is geen argument
Verder noemt T-Mobile de afhankelijkheid van Tele2 via een network sharing overeenkomst met T-Mobile. Tele2 zou daardoor al nauwelijks een vierde operator genoemd kunnen worden, maar dat argument snijdt geen hout. Ook network sharing is een 'fact of life' en een wijdverbreid verschijnsel in de telecom, dat de concurrentieverhoudingen in beginsel niet aantast.
Ook stelt T-Mobile dat de verhoudingen op de mobiele markt niet veranderen omdat men het 25-euro abonnement van Tele2 (Unlimited) minimaal drie jaar wil handhaven, maar men kan zich voorstellen dat de EC niet meegaat in dat argument. Men gebruikt hier het afhankelijkheidsargument in de omgekeerde richting. Het Tele2-merk zal immers volledig onder controle staan van T-Mobile en kan dus niet als vierde operator worden aangemerkt.
Het handhaven van Tele2 Unlimited is een behoorlijk centraal argument voor T-Mobile maar mist kracht. Enerzijds beweert T-Mobile dat Tele2 in de huidige situatie onafhankelijkheid mist. Anderzijds voert men Tele2, als dochter in de nieuwe situatie, op als onafhankelijke aanbieder.
Een andere kwestie is of Tele2 levensvatbaar is. Er is nog altijd geen break-even. Echter, men kan zich wel degelijk voorstellen dat een slimmere en agressievere eigenaar meer succes zou hebben geboekt.
Verder is de vraag hoe belangrijk een abonnement van 25 euro per maand is op de Nederlandse markt. Uit gegevens van ons Consumer Insights panel blijkt dat ongeveer een kwart maximaal 10 euro per maand betaalt en de helft 10-20 euro. Het duurdere segment, boven de 20 euro, heeft momenteel dus een adresseerbare markt van zo'n 25 procent. Overigens zien we vooral in het klantenbestand van Tele2 een verschuiving optreden van het <20 euro naar het >20 euro segment.
Beloftes vooral relevant voor FMC-markt
Overigens kunnen we er ook nog de beloftes van T-Mobile bijhalen, bedoeld om de noodzaak van een remedie weg te nemen. Op de keper beschouwd is de relevantie beperkt.
- Scherpere concurrentie met 'het duopolie' en geen lock-in in de vorm van verplichte modemkeuze of langlopende contracten. Dit betreft de FMC-markt en valt toe te juichen. De vraag is waarom T-Mobile dit niet sowieso invoert. En wat is de relevantie?
- Een snellere aanleg van 5G, het gebruik van 5G voor FWA-verbindingen (fixed/wireless access) in buitengebieden en geografische uitbreiding van de actieve laag op de Nederlandse FTTH-netwerken. Het enige punt dat T-Mobile hiermee kan maken, is dat schaalvergroting kostenvoordelen geeft en dus extra ruimte biedt voor infrastructuurinvesteringen. De vraag is of dit relevant is in dit kader.
- Handhaving van het Tele2 Unlimited abonnement op 25 euro per maand voor minimaal drie jaar en gratis toegang tot het NB-IoT netwerk. Ook hier worden kostenvoordelen doorgegeven aan de klant en is de relevantie beperkt.
