De beslissing van Steve Jobs om zijn functie als hoogste baas van Apple neer te leggen, wakkert reacties aan die impliceren dat concurrenten hiervan flink zouden kunnen profiteren, voornamelijk op de smartphonemarkt. De suggestie wordt gewekt dat Apple zonder Steve Jobs zijn innovatiekracht verliest en dat nagenoeg iedere producent van mobiele devices hier zijn voordeel mee kan doen.
Dat hoeft natuurlijk helemaal niet het geval te zijn. Ten eerste verlaat Steve Jobs het bedrijf, dat hij min of meer eigenhandig uit de grond stampte, niet. Hij blijft een prominente rol spelen in RvB en zal als executive chairman een flinke vinger in de pap blijven houden, op strategisch en productniveau. Hij zal eerder nauwlettend toezicht houden op de verrichtingen van de nieuwe CEO en voormalig COO Tim Cook dan als terugtredend leidinggevende die wegens zijn slepende ziekte de zaken op zijn beloop laat. Die veronderstelling staat in schril contrast met de eigenschappen die hem worden toegedicht: autoritair, impulsief en een control freak in hart en nieren. Ook zal het Jobs niet passen het Apple, opgericht op 1 april 1976, links te laten liggen nu het wordt gerekend tot één van de meest waardevolle bedrijven ter wereld. Daarnaast is Jobs’ opvolger Tim Cook niet de minste. De ingetogen en gedisciplineerde IT-veteraan is volgens kenners niet de man die het over een compleet andere boeg zal gooien. Hij schijnt de absolute tegenpool van Jobs te zijn, maar ook een zeer slimme en betrouwbare sparring partner die Jobs meerdere malen verving tijdens diens ziekteverloven. In een e-mail naar alle Apple-medewerkers liet Cook weten dat ‘Apple is not going to change’.
Waarom zou het ook? De groeicijfers van Apple zijn de laatste jaren van duizelingwekkende aard en het einde daarvan lijkt niet in zicht. In 2007 zette het bedrijf de smartphonemarkt naar zijn hand met de iPhone en App Store en drie jaar later flikte Apple hetzelfde kunstje met de tabletmarkt. Hiermee verzekerde Apple zich niet alleen van indrukwekkende inkomstenstromen, maar vestigde het vrijwel vanuit het niets naam als onbetwiste innovator. Tot op heden is er nog weinig respons geweest van concurrenten die dit succes hebben kunnen evenaren, al zijn er door de jaren heen verwoede pogingen gedaan. De concurrentie hoopt dat nu Jobs zijn functie als CEO neerlegt, er nieuwe mogelijkheden ontstaan. Zoals gezegd is Jobs niet van de aardbodem verdwenen en is zijn geest allesbehalve in de fles. Het zou zomaar kunnen, al is dit niet bekend, dat Jobs, gelet op zijn tanende gezondheid, al een roadmap voor de komende jaren heeft uitgestippeld om de nabije toekomst van de positie van Apple te borgen. Met hardware-updates (iPhone 5, iPad 3), iOS 5.x, iCloud en de book store zijn vier belangrijke onderdelen al bekend en Apple kan daarmee waarschijnlijk al een paar jaar vooruit.
Vanuit dat perspectief zou de concurrentie misschien iets minder enthousiast kunnen zijn over hun plots groeiende kansen op de markt voor geavanceerde mobiele devices. Immers, zoals de zaken er nu voor staan, zouden partijen als Nokia RIM, LG en Sony Ericsson ook zonder Apple moeite hebben hun globale marktaandelen op peil te houden als gevolg van gebrekkige innovatie. Alleen Samsung en HTC lijken zich in dit segment staande te houden. Op korte termijn zal er voor Apple geen vuiltje aan de lucht zijn. Het bedrijf boert goed en ook al blijft het bedrijf een belangrijke pion in de patentoorlogen die al enige tijd aan de gang zijn, echte tegenslagen heeft het nog niet te verduren gehad. Op lange termijn wordt het een ander verhaal wanneer Jobs’ gezondheid hem niet meer in staat stel actief betrokken te zijn bij belangrijke bedrijfsbeslissingen en Apple zijn visionair definitief verliest. Momenteel heeft Apple geen leiders van het kaliber Jobs in dienst, hoe bekwaam zij hun functie ook vervullen, die Cook kunnen bijstaan in zijn operationeel leiderschap. Wel worden namen genoemd zoals die van lead designer Jony Ive, achter de gordijnen verantwoordelijk voor een groot aantal van Apple’s beste producten, en die van Scott Forstall, die huidige senior Vice-President van iOS Software.
Maar vooralsnog is het nog niet relevant wie de onvervangbaar geachte Jobs qua leiderschap zou kunnen ervaren. Het zou pas interessant zijn wanneer bij de concurrent iemand zou opstaan die hem naar de kroon zou kunnen steken. Dat gezegd hebbende: in juli maakte Samsung Mobile bekend dat Omar Khan, die bij de Zuid-Koreanen mede hoofdverantwoordelijk was voor Android, de Galaxy S-serie en de Galaxy-tab, het bedrijf verliet voor een post bij een grote financiële dienstverlener. Tot nog toe heeft Samsung daar geen last van gehad, integendeel.
