De markt faalt in buitengebieden en de overheid wenst geen digital divide te laten ontstaan. Op zichzelf is dit een weinig opzienbarend standpunt, ook al is er wel degelijk ruimte voor een andere visie: wie zo nodig ruraal wil wonen, moet genoegen nemen met andere infrastructuur (satelliet) of moet meebetalen aan de aanleg van een glasvezelnetwerk (mits hiervoor een initiatief gestart kan worden, zoals bijvoorbeeld in het VK maar ook in het Twentse Lonneker).
Een andere uitspraak van de partij is veel discutabeler: "De groei in de vraag naar bandbreedte stijgt jaarlijks gemiddeld zo’n 30 tot 40%. De koper- en coaxiaal netwerken zijn aan het einde van hun economische levensduur; investeringen hierin zijn daarom onverstandig." D66 gaat hiermee op de stoel van de netwerkeigenaar zitten, die de afweging moet maken: geleidelijk opwaarderen of stappen overslaan en direct glasvezel aanleggen (waarbij we LTE als draadloos alternatief buiten beschouwing laten).
In de telecomsector wordt hier heel verschillend naar gekeken. Uiteindelijk is het een investeringsbeslissing, waarbij het verwachte rendement en het risico worden afgewogen. Te weinig investeren brengt het risico met zich mee dat de kwaliteit afneemt en dat klanten weglopen. Te veel of te snel investeren kan de return onder druk zetten doordat leegstand ontstaat. En dan lopen de aandeelhouders weg.
- KPN: legt glasvezel aan, met VDSL als interimtechnologie omdat verglazing vele jaren in beslag neemt.
- Kabeltex (Texel): volledige verglazing, met ETTH als interimstap om de kosten te spreiden. Docsis 3 wordt overgeslagen.
- SKV (Veendam): volledige verglazing, waarbij besloten is ETTH als interimstap (na een test) over te slaan. Wel is Docsis 3 aangelegd.
- Kabel Noord (Dokkum en omgeving): verglazing van het netwerk vanaf 2014.
- Ziggo en UPC: voorlopig geen volledige verglazing. Docsis 3 is aangelegd en tal van opwaardeermogelijkheden worden benut: node splitting, SDV, FTTC, Docsis 3.1 etc.
De telecommarkt is geprivatiseerd en de overheid heeft er geen rol meer in, afgezien van:
- reguleren: bijv. voorkomen dat een duopolie van KPN en de kabel tot stilstand leidt, met name in gebieden waar woningen te ver van centrales liggen voor een goede DSL-verbinding;
- optreden als de markt faalt (zie boven);
- faciliteren van marktpartijen.
Technologiekeuzes zijn aan de marktpartijen. Timing speelt daarin een cruciale rol: hoe snel groeit het verkeer (vraagzijde) en hoe kan het netwerk het beste gedimensioneerd worden (aanbodzijde)? Dat glasvezel de meest efficiënte technologie is, behoeft geen betoog meer, maar partijen zitten nu eenmaal met een legacy. Financieel kan het daardoor aantrekkelijk zijn bestaande assets maximaal te hergebruiken alvorens tot volledige vervanging over te gaan. De politiek heeft zich daar niet mee te bemoeien. Of het moest zijn dat de markt op grote schaal disfunctioneert, wat tot nationalisatie kan leiden (zoals in Australië).
Het is uitsluitend aan de onderneming om de optimale roadmap te kiezen. En welke kosten dit met zich meebrengt, is ook al uitsluitend relevant voor de operator zelf. Zoals gezegd, de operator riskeert ofwel de klant ofwel zijn aandeelhouders van zich te vervreemden en het is aan het bestuur om hierin de optimale keuzes te maken.
