Het afstoten van de DSL-activiteiten en de verkoop van een deel van de spectrumlicenties. Dat zouden twee voorwaarden zijn voor de fusie tussen Telefónica Duitsland-dochter O2 met KPN's Duitse dochter E-Plus te zijn. Beide voorwaarden, van respectievelijk het Bundeskartellamt en van de Europese Commissie, zijn niet officieel bekend gemaakt. Financieel persbureau Bloomberg kwam met het nieuws over de vermeende EC-voorwaarde, die van het Bundeskartellamt werd gemeld door website Inside-handy.de op basis van anonieme bronnen.
Een korte terugblik: op 23 juli kwamen Telefónica Duitsland en KPN tot overeenstemming over de overname van E-Plus. De aandeelhouders van KPN hebben de verkoop van het Duitse onderdeel al goedgekeurd. Telefónica Duitsland wil tijdens aandeelhoudersvergadering (BAVA) op 11 februari 2014 in München goedkeuring krijgen.
Telefónica meldde de voorgenomen overname en fusie begin november bij de Europese Commissie aan. Het Duitse Bundeskartellamt liet de EC tot twee keer toe (de laatste keer was in januari) weten graag zelf het onderzoek naar de fusie te willen uitvoeren. De Commissie heeft tot 12 februari om te beslissen op de aanvraag uit Duitsland. Inmiddels is de Commissie zelf een volledig onderzoek begonnen, dat uiterlijk op 14 mei afgerond moet zijn.
Het is niet zeker dat bovengenoemde voorwaarden kloppen. Ze zijn zoals aangegeven ook niet door de toezichthouders zelf naar buiten gebracht. Zeker de eis van het Bundeskartellambt lijkt vreemd. Volgens Inside-handy.de zou O2 zijn DSL-activiteiten mogelijk moeten staken en een puur mobiele operator worden. Het gaat bij O2/E-Plus echter om een fusie die gevolgen heeft voor de mobiele markt, niet de vaste markt. Een dergelijke voorwaarde is dus erg onwaarschijnlijk.
Logischer lijken de zorgen die de toezichthouder zou hebben op het gebied van spectrum. Die zorg ligt ook ten grondslag aan het officiële onderzoek door de Europese Commissie. De EC gaat namelijk zelf onderzoeken of de combinatie O2/E-Plus niet te veel concentratie van draadloos spectrum met zich meebrengt.
O2/E-Plus bezit 64 procent van het spectrum in de 1800 MHz band, 61 procent in de 2100 MHz band en 49 percent in de 2600 MHz band. In de 800 MHz en 900 MHz frequentiebanden bezit de combinatie circa eenderde van het gelicenseerde spectrum. De EC zou ook vrezen dat een te grote concentratie van spectrum bij één mobiele operator gevolgen heeft voor de concurrentiepositie van MVNO’s die de netwerken van mobiele operators gebruiken. Tweederde van de MVNO's zit bovendien bij E-Plus of O2, wat concurrentie kan belemmeren. Mogelijk gaat de EC aan Telefónica dus voorwaarden stellen op spectrumgebied in ruil voor toestemming.
Het afstoten van spectrum kan voor zowel KPN als Telefónica betekenen dat de overname van E-Plus minder interessant wordt. Beide concerns zullen moeten afwegen of een beperking van het spectrumbezit en mogelijk minder MVNO's om te bedienen, de overname niet langer interessant maken.
Voor KPN is het doorgaan van de verkoop in ieder geval belangrijk, want het geeft het concern de nodige financiële armslag voor bijvoorbeeld netwerkinvesteringen in Nederland en/of België. De operator kan 5,5 miljard euro cash tegemoet zien en een belang van 20,5 procent in de combinatie, met een totale waarde van 8,55 miljard euro.
Voor Telefónica is het ook belangrijk om te groeien op de Duitse mobiele markt, goed voor een kleine 20 miljard euro op jaarbasis. De combinatie van E-Plus/O2 wordt de grootste mobiele operator in termen van aantallen klanten en de derde operator qua omzet, achter Deutsche Telekom en Vodafone Duitsland.
Hoewel het klanten krijgt met een gemiddeld lagere ARPU dan die van Deutsche Telekom en Vodafone Duitsland, krijgt het wel de grootste klantenbasis. Met meer of waardevollere diensten kan Telefónica proberen de ARPU te verhogen. Verplicht afstoten van vaste activiteiten beperkt de armslag op dit gebied (multiplay-diensten zijn niet meer mogelijk), maar dit lijkt zoals gezegd zeer onwaarschijnlijk.
Verlies van spectrum kan in de toekomst problemen opleveren, wanneer extra capaciteitsvraag van gebruikers leidt tot meer gebruik van het spectrum. Het kan een reden zijn om óf de overname af te blazen, óf te onderhandelen over een lager overnamebedrag met KPN. Uiterlijk 14 mei weten we meer.
