De Europese bewaarplicht (richtlijn dataretentie), die operators verplicht om verkeersgegevens (metadata) van telefoongesprekken en e-mails gedurende een bepaalde periode op te slaan, is volgens advocaat-generaal Cruz Villalón van het Europese Hof van Justitie in strijd met het Europese Handvest voor de grondrechten.
Villalón stelt dat de privacy van burgers door de huidige bewaarplicht onvoldoende wordt gewaarborgd. De Europese richtlijn is een ‘duidelijke inmenging in het grondrecht van burgers op eerbiediging van hun privéleven’. De richtlijn in kwestie streeft een legitiem doel na, maar de voorwaarden zijn niet juist. Zo is de maximum bewaarduur van twee jaar te lang.
In Nederland heeft de overheid bepaald dat telefoongegevens (zoals locatie en tijdsduur) 12 maanden moeten worden bewaard, voor e-mailverkeer (zoals e-mail- en IP-adressen) geldt een periode van zes maanden. De gegevens moeten bewaard worden om eventueel gebruikt te worden bij straf- of terreurzaken.
Villalón stelt dat de opgeslagen gegevens te veel over de identiteit van burgers herbergen. Misbruik is bovendien een reëel gevaar omdat de gegevens door de operators en ISP’s zelf worden bewaard, niet door overheden. Omdat niet expliciet wordt vermeld dat de gegevens op het grondgebied van een lidstaat moeten worden bewaard, kan het gebeuren dat de gegevens buiten Europa bewaard worden.
De advocaat-generaal is een adviseur van het Hof. Zijn uitspraken zijn niet bindend, maar de rechters nemen het oordeel vaak mee in hun eindbesluit. Een uitspraak van het Hof over dataretentie wordt over enkele maanden verwacht.
