Het nieuwe coalitieakkoord bevat ook een hoofdstuk over digitalisering. VVD, D66, CDA en ChristenUnie benoemen daarin de ontwikkelingen voor de komende jaren. Cybersecurity krijgt aandacht, net als Europese samenwerking en strategische autonomie. Ook komt er extra budget voor de Autoriteit Persoonsgegevens.
De coalitie wil miljarden extra investeren in innovatie en onderzoek, waaronder sleuteltechnologieën zoals kunstmatige intelligentie (AI) en quantum-computing. Het volgende kabinet ondersteunt net als nu innovatieve ‘startups’ en ‘scale-ups’ en wil het innovatiebeleid richten op de drie grote transities: klimaat en energie, digitalisering en sleuteltechnologieën, en de circulaire economie. Ook de open strategische autonomie, innovatiekracht en slimme industriepolitiek van de EU worden genoemd: de positie van de EU tegenover China, Rusland en de VS. In de Europese Unie wil Nederland dat er een digitale dienstenbelasting komt.
Investeringen in nieuwe technologie
Bij die digitalisering en sleuteltechnologieën worden kunstmatige intelligentie en quantumcomputing genoemd, met hun invloed op de samenleving. “We nemen het voortouw en zetten in Europees verband in op versterking van de samenwerking tussen lidstaten op het gebied van digitalisering, onder meer op mensgerichte inzet van kunstmatige intelligentie, digitale ethiek, ontwikkeling van digitale identiteit en cybersecurity en ‘open source’.
Bij de nieuwe technologie ontbreken de woorden telecommunicatie, mobiel of 5G. Het blijft bij het zeer algemene “Nederland wordt het digitale knooppunt van Europa en krijgt robuust, supersnel en veilig internet in alle delen van het land.”
Urgentie bij cybersecurity
Daarbij noemt het akkoord ook de risico’s op het gebied van cybersecurity. De inlichtingendiensten moeten meer capaciteit krijgen om nieuwe en toenemende digitale dreigingen en aanvallen op te sporen en te bestrijden.
Er moet een centraal gecoördineerde structurele kennisdeling komen tussen onder andere het Nationaal Cyber Security Centrum (NCSC), het Digital Trust Center (DTC), overheden, bedrijven en wetenschappers. Ook wil men een meerjarige cybersecurity-aanpak en meer cyberexpertise bij de politie, rechtspraak, het Openbaar Ministerie (OM) en defensie.
Meer budget voor de Autoriteit Persoonsgegevens
Structureel komt er tot en met 2026 een bedrag bij van EUR 8,0 miljoen voor de belangrijkste toezichthouder op gegevensbescherming en privacy. Daarnaast komt er geld voor een ‘Algoritmetoezichthouder’, een onderdeel van de AP dat de werking van algoritmen gaat controleren. De overheid wil wetgeving ontwikkelen opdat algoritmes worden gecontroleerd op transparantie, discriminatie en willekeur.
Grote online platformen worden verantwoordelijk om desinformatie en haatzaaien op hun platforms tegen te gaan, meldt het akkoord.
Publieke omroep en media
De plannen met de publieke omroep uit het vorige kabinet worden voortgezet. Het kabinet zet in op halvering van de hoeveelheid reclame. Er komen nieuwe of hogere drempels voor toetredende publieke omroepen. Via een modernisering van de Mededingingswet wil de regering voorkomen dat buitenlandse commerciële ondernemingen het medialandschap en de toegang tot informatie domineren.
Bewindspersonen nog niet bekend
Het nieuwe kabinet krijgt meer ministers en staatssecretarissen dan het huidige, is de verwachting. De namen en functies zijn nog niet bekend. Het ministerie van EZK verandert ook. Er komt een minister voor Klimaat en Energie. Een minister ‘van’ leidt een ministerie, bijvoorbeeld Minister van Economische Zaken. Een minister ‘voor’ heeft een eigen portefeuille, op ‘n ministerie.
De onderwerpen zoals digitalisering en veiligheid blijven verspreid over verschillende departementen. Cybersecurity zit bij Justitie en Veiligheid, telecom en sectoraal toezicht blijft bij EZK, lijkt het. Sinds de verkiezingen in maart is de vaste kamercommissie Digitale Zaken aan de slag gegaan met opstarten en onderwerpen verzamelen. DiZa krijgt weer meerdere kabinetsleden tegenover zich.
