Al voordat 4G zijn intrede deed, begon de ontwikkeling van 5G. Immers, onderliggend aan deze ijkpunten is een doorgaande ontwikkeling van 'releases' bij de instanties die zorgdragen voor standaardisering (3GPP, ITU). Met release 15 hebben we de eerste versie van 5G en in 2020 en 2021 volgen de releases 16 en 17, waarmee 5G zich verder ontwikkelt. En ook nu is al sprake van een volgende grote stap: de ontwikkeling van 6G, waarin de Universiteit van Oulu (Finland) een leidende rol speelt.
Indertijd werden een paar stippen op de horizon gezet waaraan 5G moest voldoen. Capaciteit, betrouwbaarheid en schaal werden vastgesteld in termen van bandbreedte, schaalbaarheid voor IoT-toepassingen en latency. In gesprek met Telecompaper omschrijft Bart Oskam, COO van Eurofiber, dit proces als een vorm van 'reverse engineering'. Eurofiber legt als glasvezelbedrijf het infrastructurele fundament onder 5G. Bij Eurofiber beschouwt men 5G als 'revolutie' ten opzichte van 4G, terwijl de overgang 3G-4G veeleer evolutionair was.
Toepassingen: drie gebieden
De toepassingen ziet Eurofiber grofweg in drie gebieden. Ten eerste is 5G een 'convenient upgrade' van 4G, met mobiliteit en FWA (fixed-wireless access) als belangrijkste toepassingen. Op In de tweede plaats zal 5G een rol spelen in de digitalisering en automatisering van de industrie via IoT-toepassingen, omschreven als 'Industry 4.0'. Voor Eurofiber is dit een echte 'game changer', met innovatie en efficiency als sleutelbegrippen. Als derde ziet men toepassingen die vooral leunen op de lage latency van 5G. Hier valt te denken aan toepassingen met AR (augmented reality) en 'operaties' (medisch of anderszins) op afstand, waarbij een videoverbinding terwille van het proces real-time moet plaatsvinden.
Overigens delen de tweede en de derde categorie dat zij in belangrijke mate afhankelijk zijn 'edge computing' om de latency te verkorten tot slechts enkele milliseconden. Als we er voorts van uitgaan dat deze decentrale servers via glasvezel verbonden zullen zijn, dan wordt de rol van Eurofiber duidelijk.
Drie aandachtspunten
Vanuit zijn rol als leverancier van digitale infrastructuur ziet Bart Oskam drie grote kwesties rond 5G: convergentie, de maatschappelijke invloed en het belang van samenwerking.
Convergentie. Digitale infrastructuur wordt ‘seamless’, met 5G als drijvende kracht. Aan de 'achterkant' (stroom, opstelpunten, backhaul) zijn netwerken in hoge mate te combineren en er zullen nieuwe technologische en organisatorische oplossingen worden ontwikkeld om dit mogelijk te maken. Of Nederland zijn huidige Europese koploperpositie kan behouden, is voor een belangrijk deel afhankelijk van het tempo waarin deze ontwikkelingen in ons land plaatsvinden. Het ontstaan van een 'edge', waar storage en processing plaatsvinden, zal nog wel enige voeten in de aarde hebben. Voordat dit zoiets als de 'connected car' ondersteunt, zijn we waarschijnlijk 5-10 jaar verder.
Maatschappelijke impact. Aanleg van de voor 5G benodigde onder- en bovengrondse infrastructuur gaat letterlijk voeten in de aarde hebben. Gemeenten, operators, infrabedrijven en andere nutsbedrijven zullen hiervoor de handen ineen moeten slaan. Ook dient er synergie te worden gezocht met andere transities in de samenleving, waaronder de energietransitie, waarvoor eveneens grote infrastructurele werkzaamheden nodig zijn. Een krachtenbundeling is nodig om de overlast voor burgers en bedrijven beperkt te houden en om ervoor te zorgen dat er voldoende gekwalificeerd personeel is om de transities te realiseren.
Een ander aspect van maatschappelijke impact heeft te maken met negatieve associaties die leven over de toenemende digitalisering. Het gevoel dat ‘technology is taking over our lives’ leeft bij steeds grotere groepen mensen en komt tot uiting in de discussies over straling, ruimtelijke ordening en de 'digital divide'. Het is belangrijk dat de sector actief deelneemt aan dit maatschappelijk debat.
Samenwerking. De uitrol van 5G vergt forse investeringen, en het is niet te verwachten dat elke operator dit op zichzelf zal gaan doen. De uitrol zal derhalve tot nieuwe vormen van samenwerking leiden. Hetzelfde geldt voor de genoemde convergentie en maatschappelijke aspecten. Eurofiber gelooft in zulke samenwerking in het belang van de Nederlandse maatschappij en economie. Het is daarom ook een van de initiatiefnemers van het Handvest 5G, waarin het met onder andere mobiele operators, overheden en energiebedrijven uitgangspunten heeft geformuleerd voor een goede uitrol van 5G in Nederland.
Op deze en andere zaken gaat Bart Oskam, COO van Eurofiber, nader in op ons Telecompaper Insights congres van 28 november in Utrecht.
