De coronacrisis lijkt de trends en risico’s die al gaande zijn voor de financiële sector te versterken, zo stelt de Autoriteit Financiële Markten (AFM) in haar jaarlijkse analyse met ontwikkelingen die de financiële sector en het toezicht daarop in de komende jaren beïnvloeden.
Deze onvoorziene ontwikkelingen lijken volgens de AFM overigens vooral te versterken wat al gaande is. Zo lijkt de coronaschok de terugkeer naar een hogere rente een paar jaar te hebben uitgesteld en de digitalisering te versnellen. Ook versterkt deze crisis waarschijnlijk de door protectionistische motieven ingezette trend om mondiale productieketens meer regionaal te gaan organiseren. Dit kan op langere termijn ook gevolgen kunnen hebben voor de nu zeer internationaal georiënteerde financiële markten.
Voorzichtigheid losgelaten
De vorige crisis was aanleiding om de hypothecaire leennormen aan te scherpen met als doel een betere bescherming van consumenten. In de afgelopen jaren is die voorzichtigheid volgens de AFM steeds meer losgelaten. De AFM concludeert dat grote groepen huishoudens kwetsbaarder worden voor financiële problemen bij economische tegenspoed. Een extra punt van zorg is dat betalingsverplichtingen elders, zoals een studieschuld, gemeentelijke starterslening of private lease contract, niet altijd worden meegewogen bij de hypotheekaanvraag.
Verder ziet de AFM dat Europese bedrijfsleven nog steeds sterk afhankelijk zijn van bankfinanciering. Betere toegang tot de kapitaalmarkten kan de economie robuuster maken, zeker in crisistijd als bankenbuffers onder druk staan. De toegenomen concurrentie tussen handelsplatformen staat op gespannen voet met het streven naar een gemeenschappelijke Europese kapitaalmarkt, omdat de handel versnippert. Trendzicht beschrijft het belang van transparantie tussen platformen, zodat één virtuele Europese liquiditeitspool kan ontstaan met behoud van concurrentie.
Jacht op persoonlijke financiele data introduceert nieuwe toezichtvraagstukken
Steeds meer bedrijven zoeken toegang tot persoonlijke financiële data. Dat wordt niet alleen vergemakkelijkt door technologische ontwikkelingen, ook Europese regelgeving stimuleert dit. Er ontstaan nieuwe marktstructuren, waarbij fintech-bedrijven en techgiganten zich op het terrein van financiële dienstverlening begeven.
Hoewel dit innovatie en concurrentie stimuleert en daarmee in het voordeel van consumenten kan zijn, ontstaan er volgens de AFM ook nieuwe risico’s. Sommige innovaties ondermijnen volgens de AFM het klantbelang. En er ontstaan nieuwe toezichtvraagstukken, zoals complexere IT-risico’s, de noodzaak om beter samen te werken met data toezichthouders en de afhankelijkheid van techgiganten.
