De digitale beveiliging van Nederlandse ministeries is niet op orde. Bij negen ministeries is er sprake van onvoldoende beveiliging van de ICT-systemen, zoals het ministerie van Binnenlandse Zaken. Ook de beveiliging van de systemen van de Tweede Kamer, onderwijsuitvoeringsorganisatie DUO en de Belastingdienst zijn slecht beveiligd. Dat blijkt uit het jaarlijkse onderzoek van de Algemene Rekenkamer.
Bij het ministerie van Binnenlandse Zaken was er een groot lek, als gevolg waarvan cybercriminelen in theorie konden doordringen tot diep in de computersystemen. Dat lek bevond zich bij de Rijksdienst Caribisch Nederland (RCN) op de Antillen. Omdat het computernetwerk van RCN via slechtbeveiligde verbindingen gekoppeld is met de netwerken van de rijksoverheid in Nederland, konden cybercriminelen via RCN toegang krijgen tot gegevensbestanden van andere overheidsinstellingen.
Snelle verbeterslag nodig
Onder druk van de Algemene Rekenkamer heeft Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties in april een plan opgesteld om op korte termijn de ICT-beveiliging van de Rijksdienst Caribisch Nederland (RCN) te verbeteren. Eind april heeft de minister al een aantal dringend noodzakelijke maatregelen genomen, aldus de Rekenkamer. De verbeterslag was nodig om per direct de meest urgente risico’s weg te nemen en op termijn de informatiebeveiliging op orde te brengen.
Van 35 gebreken die de Rekenkamer constateert in zijn jaarlijkse controle van de rijksoverheid, hebben er 15 te maken met digitale beveiliging (van systemen en informatie). In veel gevallen spelen de problemen omtrent ICT-beveiliging al jaren. Zo merkte de Rekenkamer ook in de voorgaande jaren al vaker op dat de informatiebeveiliging bij de rijksoverheid beter moet en kan.
Bij de RCN speelden de problemen al sinds 2014. Bij Infrastructuur en Milieu stelde de Rekenkamer in 2016 al vast dat er te weinig centrale regie was op het gebied van informatiebeveiliging. Dat is in 2017 niet opgelost, aldus de Rekenkamer. Bij Defensie zijn er verbeteringen, maar nog steeds ‘onvolkomenheden’.
Te weinig ICT'ers voorhanden
Alleen de digitale beveiliging van de ministeries van Algemene Zaken en Sociale Zaken is inmiddels afdoende. Financiën scoort vooral slecht vanwege de zwaar verouderde systemen van de Belastingdienst. Er is bij deze dienst al wel een verbeterprogramma opgesteld, maar er zijn te weinig ICT’ers voorhanden om het goed uit te voeren. ook is er te weinig geld gereserveerd voor verbetering van de systemen. Dat geldt ook voor ICT-organisatie Logius (BiZa), waar de helft van de medewerkers al extern ingehuurd zijn. Dat is met name slecht voor de continuïteit van projecten.
De rijksoverheid heeft volgens de Algemene Rekenkamer vooral veel moeite om ICT’ers te vinden omdat men qua salaris en arbeidsvoorwaarden niet kan concurreren met het bedrijfsleven. De Rekenkamer dringt dan ook aan op verbetering van salaris en arbeidsvoorwaarden. Minister Ollongren van Binnenlandse Zaken zou op ICT-gebied, zowel bij beveiliging als personeel, meer coördinerende bevoegdheden moeten krijgen om verbeteringen bij andere ministeries af te dwingen, meent de Rekenkamer.
