Vanaf 17 januari 2020 krijgt de Autoriteit Consument & Markt (ACM) de bevoegdheid SIDN of de registrars te dwingen een domeinnaam ‘uit de lucht te halen’. Indirect geldt dit ook voor de Autoriteit Financiële Markten.
Daarmee worden zij de eerste overheidspartijen met een dergelijke bevoegdheid, die voortvloeit uit een Europese verordening. Hoe de bevoegdheid eruit komt te zien, wordt nog vastgelegd in een implementatiewet. Een eerste voorstel voor deze wet is onlangs in consultatie geweest. SIDN stelt de nieuwe wetgeving te verwelkomen, al zijn er nog wel enkele aanpassingen nodig
Ingrijpen slechts beperkt effectief
Momenteel beschikt geen enkele overheidsorganisatie (ook de politie of het openbaar ministerie niet) over een wettelijke bevoegdheid om in te grijpen op het niveau van domeinnamen. Aan de ene kant is dat ook geen probleem, meent de beheerder van het .nl-domeinnaam. Ingrijpen op domeinnamen is maar beperkt effectief en bepaald niet fijnmazig. Het middel zou dan ook hooguit ingezet moeten worden als alle andere redelijke maatregelen zijn uitgeput.
Tegelijkertijd verwelkomt SIDN een dergelijke bevoegdheid, omdat er gevallen zijn waarin het uit de lucht halen van een domeinnaam wel een serieuze optie is. Op dit moment kan alleen SIDN of de betrokken registrar ingrijpen. Voor beide partijen geldt echter dat ze in veel gevallen niet in de positie zijn om de situatie te kunnen beoordelen.
Consumer Protection Cooperation
De regulering in kwestie is de Consumer Protection Cooperation-verordening, die regelt dat consumentenautoriteiten binnen Europa moeten meewerken aan onderlinge verzoeken om inbreuken op consumentenrechten te bestrijden.
In de praktijk gaat het erom dat als Italiaanse consumenten last hebben van een frauduleuze webshop, die door een Nederlander vanuit Nederland onder een .nl-domeinnaam gedreven wordt, de Italiaanse consumentenautoriteit haar Nederlandse tegenhanger om medewerking kan vragen om in Nederland in te grijpen.
Behalve wederzijdse verlichtingen tot samenwerking bepaalt de verordening over welke bevoegdheden de verschillende autoriteiten minimaal zouden moeten beschikken om in te grijpen. In eerste instantie gaan die vooral over het aanpakken van de inbreukmaker. Maar daarnaast wordt ook vereist dat zo nodig kan worden ingegrepen bij hosting providers, registrars en registry’s.
Alleen last resort-maatregel
Van belang is volgens SIDN wel dat de regulering alleen als last resort-maatregel wordt ingezet. Ook moet de procedure om tot ingrijpen te komen met voldoende waarborgen omkleed zijn. Het wetsvoorstel kan op het eerste punt verbeterd worden. De gekozen procedure waarbij een rechter toestemming moet geven en de betreffende registrar of SIDN vooraf gehoord wordt, biedt wel de wenselijke waarborgen.
