
e Europese Commissie zou via diverse kanalen druk hebben uitgeoefend om een overname van het Nederlandse kabelbedrijf Draka door het Chinese Xinmao te voorkomen. Als argument wordt gegeven dat dergelijke grote overnames tegen strategische Europese belangen zijn. Wat er echter in feite bedoeld wordt, is dat een overname door een Chinees bedrijf tegen strategische Europese belangen is. Had een Amerikaans, Canadees, Australisch of Braziliaans bedrijf een overnamebod gedaan op Draka, dan zou de kaart van ‘tegen Europese belangen’ minder snel gespeeld zijn. Het tegenhouden van overnames door Amerikaanse bedrijven, gebeurt hoogstens wanneer er hierdoor monopolies kunnen ontstaan.
Wat we zien, lijkt een typisch voorbeeld van het nieuwe protectionisme dat landen en samenwerkingsverbanden zoals de VS en de EU tentoon spreiden. Waren het in de jaren 80’en ’90 vooral Arabische en Japanse bedrijven die met hun uitdijende invloed een gevaar zouden vormen voor strategische belangen (zoals eigen bezit van en grip op technologische kennis en vitale infrastructuur), nu is China het grote gevaar. Recente voorbeelden op communicatiegebied zijn stappen die de VS namen om overnames van Amerikaanse bedrijven door de Chinese telecomaanbieders ZTE en Huawei te voorkomen. Recent liet de EC ook weten vermeende Chinese staatssteun aan ZTE en Huawei te onderzoeken.
De hamvraag is natuurlijk: is dit nieuwe protectionisme in het belang van a) het bedrijfsleven en b) de burger? Wie China ziet als het grote, gele, ondemocratische gevaar, zal direct ‘ja’ zeggen op beide vragen. Maar zo simpel is het niet. China is weliswaar in tegenstelling tot bijvoorbeeld de VS of Australië geen democratisch land. De belangrijkste leidraad voor de Chinese leiders is tegenwoordig op economisch gebied echter hetzelfde als van veel politieke leiders en bedrijven in bijvoorbeeld de VS: zoveel mogelijk economisch gewin, ook als dit ten koste gaat van de regio waar het economisch gewin gehaald wordt. Het zou een slechte zaak zijn wanneer alle technologische kennis, patenten etc. na een overname naar China verhuisde en vervolgens de werknemers in Nederland op straat worden gezet (zoals nu het geval is na de Amerikaanse overname van Organon/ MSD).
Het is dus goed dat de Europese Commissie duidelijker stelling neemt in het beschermen van de inderdaad voor de economie vitale communicatiesector en –infrastructuur, ongeacht of het nu om de productie of de kennis gaat. Zeker moet daarbij ook worden gelet op de grip die China krijgt op steeds meer onderdelen van lokale en regionale economieën. Maar daar moet wel een praktische afweging van Europese belangen de hoofdrol spelen - ongeacht de afkomst van een speler, niet alleen de angst voor het opkomende China.