Het Department of Justice (DoJ) in de VS blokkeert de verkoop van T-Mobile USA door Deutsche Telekom aan AT&T. Als onderbouwing zegt men te verwachten dat een fusie van AT&T Mobility met T-Mobile USA zal leiden tot minder keuze, hogere prijzen en minder innovatie. AT&T verzet zich tegen de zaak die door DoJ wordt aangespannen als zij hun fusie willen doorzetten. De FCC heeft nog geen uitspraak gedaan, maar de kans lijkt groot dat zij zich achter het DoJ schaart. Veel telecombedrijven waren tegen de fusie, Sprint Nextel voorop. Technologiebedrijven echter, waaronder Microsoft, RIM, Facebook en Yahoo!, steunden AT&T. De kans op een deal is nog niet verkeken, maar voor de hand ligt dat het met de gedwongen verkoop van grote delen van T-Mobile (of AT&T) gepaard zou gaan.
De deal was aangekondigd op 20 maart 2011, met een prijs van 39 miljard US dollar (28 miljard euro). Daarbij werd een ‘break-up fee’ afgesproken van 3 miljard US dollar plus spectrum en een roaming overeenkomst voor T-Mobile. De totale waarde van de fee zou 6 à 7 miljard dollar zijn. Als niet uiterlijk over een jaar de deal, in enige vorm, alsnog door kan gaan, dan is AT&T gehouden aan het uitkeren van de fee. In een eerste reactie daalden de koersen van AT&T en DT, terwijl die van rivaal Sprint steeg.
Het formele argument van het DoJ, een vermindering van de concurrentie, wordt door AT&T bestreden met het argument dat op lokaal niveau dikwijls diverse kleine partijen actief zijn. Echter, mobiel is ook in de VS in belangrijke mate een landelijk product, waarbij de vier nationale aanbieders (AT&T, Verizon, Sprint, T-Mobile, samen ruim 90% van de markt) de dienst uitmaken. Bovendien acteert T-Mobile als prijsvechter, met tarieven die soms ruim onder die van AT&T liggen.
Naast een gevreesd verlies van banen is er nog een belangrijk argument te noemen tegen de fusie. De fusie creëert geen spectrum. AT&T voert aan dat het door de fusie landelijke dekking krijgt en extra spectrum, waardoor het betere dienstverlening kan leveren. Het bedrijf werpt zich op als verdediger van het belang van de consument, maar juist voor AT&T, dat veel kritiek over zich heen krijgt van consumentenorganisaties, is dat nogal ironisch. Door twee partijen samen te voegen, komt er geen spectrum bij. Daarvoor is iets anders nodig, zoals het veilen van ongebruikt spectrum. Door de 39 miljard US dollar niet te besteden aan een concurrent maar aan het eigen netwerk, kan de dekking sterk verbeteren. Bovendien wordt dan niet een belangrijke concurrent, die de prijzen laag houdt, geëlimineerd.
Het is de vraag hoe het verder gaat op de Amerikaanse mobiele markt. AT&T en Verizon winnen terrein ten koste van Sprint en T-Mobile. Een fusie van de laatste twee ligt voor de hand, maar stuit op verschillen in gebruikte technologie. AT&T en T-Mobile gebruiken de GSM-standaard en de opvolgers ervan, terwijl Sprint en Verizon uitgaan van CDMA. Bovendien beperkt de argumentatie van het DoJ iedere verdere consolidatie, of het moest lokale spelers betreffen. Roamingovereenkomsten kunnen dekkingsproblemen oplossen, maar ook ‘network sharing’ en ‘wholesale-only’ is een remedie. Het Amerikaanse LightSquared heeft het tot uitgangspunt van zijn businessmodel gemaakt en werkt aan een LTE-netwerk. Ook Sprint-partner Clearwire werkt hiermee en bedient service providers via MVNO-overeenkomsten. Overigens zien we ook buiten de VS deze oplossing terrein winnen, met name in buitengebieden (waar de VS ook rijk aan is). Recent stelde BSNL voor om gezamenlijk een netwerk aan te leggen in de buitengebieden in India. De Keniaanse overheid wil de komst van LTE versoepelen door een landelijk LTE-netwerk te laten aanleggen, waarop de vier aanbieders capaciteit kunnen huren. Natuurlijk is de dynamiek in India en Afrika anders, maar toch is er sprake van een tendens naar ‘network sharing’.
Voor Deutsche Telekom is de stap van het DoJ een streep door de rekening, want men wilde de VS verlaten en zich concentreren op Europa. Men zal eerst moeten afwachten of AT&T de deal alsnog uit het vuur kan slepen, maar de 18 miljard euro die was aangemerkt voor schuldreductie en de inkoop van eigen aandelen in H1 van 2012 vervalt. Allicht blijft T-Mobile USA in de etalage staan. Kandidaten zijn partijen als Google of Apple, maar ook de gezamenlijke kabelbedrijven (nu resellers van Clearwire) en private equity. Ook een eigen beursnotering voor T-Mobile USA behoort tot de mogelijkheden. Daarnaast zal DT/T-Mobile USA aansturen op samenwerking, waarbij het primair zal gaan om Sprint, Clearwire (dat zal overschakelen van WiMax op LTE) en LightSquared.
Verder valt er nog te speculeren over de gevolgen voor DT als groep. Het vervallen van een inkoop van eigen aandelen ter waarde van 5 miljard euro is tot daar aan toe (jammer voor de aandeelhouders), maar dat de schuld nu niet op korte termijn met 13 miljard euro zal worden gereduceerd, werpt de vraag op: wat nu? Blijft er binnen de groep voldoende ruimte om te investeren? Worden nu misschien andere onderdelen, zoals T-Mobile Nederland, in de etalage gezet? Eén ding is zeker: speculatie over de toekomst van zowel T-Mobile USA als de andere onderdelen van DT zal de komende tijd voor headlines gaan zorgen.
