Consolidatie is een belangrijk thema in de telecomsector. Het neemt de laatste tijd grote en opvallende vormen aan. Er kan een onderscheid gemaakt worden tussen 'in-market consolidation', waardoor de marktverhoudingen veranderen, en 'change of ownership', waarbij dat niet direct het geval is. Op veel plaatsen op de wereld, en zowel in het mobiele als het vastelijnssegment, vindt momenteel consolidatie plaats. Een paar voorbeelden:
- Nederland: KPN wil Reggefiber inlijven en UPC wil fuseren met Ziggo (beide liggen nog bij de toezichthouders).
- Duitsland: E-Plus en O2 gaan samen in Telefónica Deutschland. Dat biedt geïntegreerd vaste en mobiele diensten. Het aantal MNO's gaat terug naar drie. United Internet koopt Versatel.
- VS: T-Mobile US staat feitelijk te koop. Sprint, met SoftBank als grootaandeelhouder, is afgehaakt. Iliad, van het Franse merk Free, heeft een bod uitgebracht dat is afgewezen door Deutsche Telekom (dat bezit 67% van het beursgenoteerde T-Mobile US). Mogelijk verhoogt Iliad het bod door samenwerking met kabelbedrijven, internetbedrijven of private equity investeerders.
- Brazilië: buitenlandse spelers beheersen het beeld, naast Grupo Oi dat fuseert met Portugal Telecom. Telefónica (merk Vivo) moet zijn aanwezigheid van de toezichthouder reduceren en Vivendi wil GVT (vastelijnsdiensten) verkopen. De andere grote aanbieders zijn Telecom Italia (TIM Brasil) en América Móvil (Claro). Het ziet ernaar uit dat GVT naar Telefónica gaat en mogelijk wordt TIM Brasil opgesplitst tussen Oi, Claro en Vivo.
Schaalvergroting is de belangrijkste motivatie achter consolidatie, maar niet de enige. Het wegnemen van een concurrent is er ook één (KPN/Reggefiber). Verder is het gecombineerd kunnen aanbieden van vaste en mobiele diensten een belangrijke reden (Telefónica/GVT). Een heel andere is synergie in de vorm van het exporteren van expertise (Iliad/T-Mobile US).
Iliad
Het bod van Iliad op T-Mobile US is één van de meest opvallende consolidatiebewegingen (vermeld mag ook worden de overname van videobedrijf Ooyala door Telstra, de Australische incumbent). Het risico is natuurlijk hoog, want de Amerikaanse markt is anders dan de Franse en je kunt je afvragen waarom Deutsche Telekom deze markt wil verlaten. Hoe dan ook, er vindt hierdoor geen 'in-country' consolidatie plaats, waardoor de schaalvergroting van een lagere orde is. Er kan bijvoorbeeld bezuinigd worden op de inkoop van handsets maar de synergie zit vooral in omzetvoordelen. Zo zien we dat consolidatie niet alleen kosten- maar ook omzetvoordelen biedt. Iliad ziet maar liefst 10 miljard dollar aan synergievoordelen.
In Frankrijk heeft Iliad (Free Mobile) met succes de mobiele markt opengebroken. Het heeft inmiddels een marktaandeel van 13 procent opgebouwd op basis van zeer lage tarieven. In dat opzicht is de Amerikaanse situatie vergelijkbaar, met een markt die gedomineerd wordt door AT&T Mobility en Verizon Wireless. Ook daar ontstaat ruimte voor concurrentie op prijs. Dat is kennelijk waar Iliad een kans ziet. Echter, T-Mobile US is zelf al bezig met een dergelijke strategie, dus hoeveel ruimte is er nog over?
Volgens geruchten zou het een samenwerking overwegen met satelliet- en kabelbedrijven enerzijds (Dish, Charter) en internetbedrijven anderzijds (Google, Microsoft). Al deze partijen zijn afwezig op de mobiele markt maar hebben wel aanvullende assets, zoals spectrum (Dish), WiFi (de gecombineerde kabelbedrijven en lokaal ook Google), backbones en FTTH (lokale netwerken van Google). De kabelbedrijven willen hun vaste diensten aanvullen met mobiel en de internetbedrijven willen hun diensten direct bij de consument afleveren om niet te worden afgeknepen door de ISP's. Dus ook voor hen valt er iets te winnen met een samenwerking met Iliad.
Belangrijker wellicht is nog een gezamenlijke visie op hoe de mobiele markt te ontregelen is. Aan de basis staat eigen infrastructuur met een groot bereik (mede door WiFi). Daarop kunnen diensten zowel retail als wholesale worden aangeboden. De belangrijkste USP (unique selling point) is en blijft prijs. In een sector waarin prijzen nog altijd voor een groot deel door buiten-de-bundel kosten bepaald worden, ontstaat een kans voor een aanbieder die de consument echt centraal stelt. Met lage prijzen voor onbeperkt gebruik en zonder verrassingen.
Conclusie
Zowel de kabelbedrijven als Google hebben eerdere pogingen zien stranden om de mobiele markt te betreden. Misschien is de nieuwe poging, onder aanvoering van Iliad, wel succesvol. Skepsis overheerst echter, want zou Xavier Niël (oprichter van Iliad) het beter kunnen dan de charismatische John Legere (CEO van T-Mobile US)? Kan hij meer waarde creëren? Zijn de prijzen van T-Mobile US nog verder te verlagen en leidt dat tot voldoende groei van de volumes? Om nog te zwijgen van Niëls veroordeling voor verduistering, wat hem de toegang tot de VS misschien onmogelijk maakt. En het combineren van assets van zoveel verschillende partijen is mooi in theorie, maar het is zeer de vraag of het haalbaar is als er de samenwerking voor nodig is van zoveel verschillende partijen.
