Apple heeft begin juni de voorwaarden voor uitgevers die via iTunes willen publiceren. Op 30 juni verstreek de deadline om de gebruikersvoorwaarden te accepteren. Apple heeft de in februari aangekondigde plannen moeten bijstellen.
In februari heeft Apple iOS4.3 gelanceerd. Daarbij is voor developers ook vast de dienst iTunes Newsstand aangekondigd. Newsstand is een belangrijk onderdeel van iTunes 5.0, dat in het najaar wordt uitgerold. De Newsstand krijgt een prominente plek naast iTunes en de App Store. Apple wil de iPhone en iPad maken tot een kiosk waar mensen hun tijdschriften halen, maar ook tot een deurmat waar ze hun tijdschriften en kranten pakken om te lezen naast het ontbijtbord of in de trein naar hun werk.
De aangepaste voorwaarden voor iTunes in februari riepen de nodige weerstand op. Enerzijds was dat om de voorwaarde dat abonnementen die in iTunes worden aangeboden, dezelfde of een lagere prijs hebben als de abonnementen die buiten iTunes zijn gekocht. Anderzijds dreigde de voor uitgevers het gevaar dat Apple de klantrelatie grotendeels overneemt.
Apple vraagt de gebruikelijke 30 procent en daar doet het ook wat voor terug. Het biedt een soepel werkend platform met een grote en aantrekkelijke groep gebruikers. Daarnaast is de betaalmethode via iTunes gebruiksvriendelijk en snel. Het verschil met iOS-applicaties is dat er volop andere kanalen zijn voor de verspreiding van kranten en tijdschriften.
Wat de uitgevers steekt, is dat ze die infrastructuur zelf hebben. Er zijn uiteraard kosten verbonden aan het drukken en verspreiden van een papieren tijdschrift en ook de winkelier krijgt een deel van de verkoopprijs. Online verspreiding drukt die kosten, maar Apple roomt het verschil wel heel sterk af, is de teneur. Streaming muziek-diensten als Rhapsody of Spotify kunnen helemaal geen 30 procent missen, omdat hun marge erg laag is.
Apple breidt zijn invloed dan ook nog uit naar de online kanalen die de uitgeverijen zelf gebouwd hebben. De voorwaarde die Apple stelt over gelijke prijzen zou ertoe kunnen leiden dat de prijs van alle online kanalen iets verhoogd wordt, om de 30 procent van iTunes te compenseren. Dus ook voor Android of pc.
Het andere grote bezwaar is dat iTunes de relatie met de klant grotendeels overneemt. Niet alleen de betaalrelatie, maar ook de informatie over het kijk- en koopgedrag van de klant blijft bij Apple, dat daar weinig informatie over geeft.
App developers kregen tot 30 juni de tijd om de voorwaarden te accepteren. Heel wat uitgevers zijn de afgelopen maanden overstag gegaan, want iTunes is gewoon te aantrekkelijk om er niet te zijn en te riskeren dat de app uit iTunes wordt gegooid. The Financial Times (UK) heeft echter een bres geslagen met een browser-based app.
Die app is in juni gelanceerd, kort voor de deadline van Apple. Alles is in html5 geprogrammeerd. De gebruiker van een iOS apparaat kan in Safari naar de pagina app.ft.com en krijgt daar de complete functionaliteit van de digitale editie. De webpagina kan als icoon op het beginscherm/home screen worden gezet. De 'oude' iTunes app bestaat nog, maar wordt niet meer onderhouden. Bovendien geeft hij voortdurend pop-ups met het advies naar de 'snellere en uitgebreidere' web app over te stappen.
De html5-route toont aan dat er een reëel alternatief is voor uitgevers, ook zonder dat ze Apple moeten passeren en hun aandacht richten op pc en Android. In Duitsland kondigde de Axel Springer groep (Bild, Die Welt, een reeks tijdschiften) onlangs aan zijn eigen winkel, iKiosk, open te willen stellen voor andere titels. Bild is de grootste krant van Europa en ook de tijdschriften kunnen in Newsstand niet gemist worden.
Apple heeft op 9 juni (gelijk met de aankondiging van iCloud) enigszins bakzeil gehaald, ongeveer op het moment dat app.FT.com live ging. De iTunes voorwaarden zijn aangepast. Alle apps mogen content ophalen via het web, ook content waarvoor elders betaald is. De inhoud hoeft niet via iTunes ter beschikking gesteld te worden en Apple ontvangt daar geen inkomsten van. De enige voorwaarde is dat er geen 'buy now' knop wordt aangebracht waarmee de gebruiker naar een betaalomgeving buiten iTunes geleid wordt. Het staat uitgevers echter vrij om klanten te registreren en te laten betalen op hun site in een pc.
Daarmee wordt ook het andere bezwaar ondervangen: de informatie over de gebruiker is niet alleen exclusief voor Apple beschikbaar. De uitgever kent de credit card en kan bijhouden hoe vaak de krant wordt opgehaald.
De iTunes Newsstand komt in het najaar en het belang ervan kan moeilijk onderschat worden. Als dit concept aanslaat, verandert het landschap voor tijdschriften flink. Gezien het aantal iPad-apps dat nu al beschikbaar is, zal hij goed gevuld zijn. Maar Apple heeft de gedurfde en vergaande oorspronkelijke plannen wat moeten bijstellen.
