In het verleden hebben we de multinationals, maar ook bijvoorbeeld Tele2, Hutchison 3G en Liberty Global, zien schuiven met onderdelen in het kader van portfolio management. Met het oog op kansen en marktomstandigheden zijn vele onderdelen van eigenaar verwisseld. Tot de recente voorbeelden behoren O2 Ireland (van Telefónica naar Hutchison), Tele2 Rusland (naar een investeerder) en Kabel Deutschland (naar Vodafone). Het gaat hier dus primair om mobiele netwerken en eventueel ook om challengers op de vaste markt, maar niet zo zeer om de vaste netwerken van de incumbents.
Toch kun je vraagtekens zetten bij de veronderstelde motieven van AT&T. Om te beginnen de waardering. AT&T is (inderdaad) twee maal zo duur als KPN, om een voorbeeld te noemen, in termen van EV/EBITDA (ondernemingswaarde gedeeld door bedrijfsresultaat). Dat is een veredelde variant van de prijs/kwaliteitverhouding. Maar een aandeel is niet voor niets 'goedkoop' en de vraag is dus eigenlijk: is een aandeel zoals KPN misschien TE goedkoop? Want alleen als dat het geval is, is er ruimte om waarde te creëren. En dat is een lastige vraag. Het zit de Europese bedrijven tegen door concurrentie, OTT en regulering. Volgens ETNO (het verband van incumbents) moet er meer ruimte komen voor overnames om consolidatie te laten gebeuren, waardoor de concurrentie vermindert en de schaalgrootte toeneemt. Maar dat is een lastig traject, want het niveau van de concurrentie moet door de toezichthouder goed beoordeeld worden. En het is zeer de vraag of partijen zoals Vodafone en landen zoals Duitsland onvoldoende schaalgrootte hebben. Er wordt steevast verwezen naar de VS, als de ideale markt met een beperkt aantal partijen, maar in de VS zelf is men zeer kritisch over de eigen markt en de rol die jarenlang door de FCC gespeeld is. De FCC heeft het immers laten gebeuren dat de markt nu gedomineerd wordt door Verizon, AT&T en de kabel (Comcast, TWC, etc.).
Op de tweede plaats 4G. Cijfers van de GSA laten zien dat de uptake van 4G in Europa achterblijft bij die in het Verre Oosten en de VS. Maar hoe erg is dat? Japan en Zuid-Korea lopen nu eenmaal altijd voor en de VS heeft nooit echt 3G gekend en heeft dus een sterke impuls om door te schakelen naar 4G (LTE). En in Europa richten de operators zich op het uitmelken van 3G (HSPA), noodgedwongen omdat de veiling van 4G-spectrum veel vertraging opliep. Bovendien gaat het primair niet om netwerken, maar om het gebruik, en mobiel breedband is in Europa zeer populair. En de achterstanden worden nu rap ingelopen.
Ten slotte de vraag: zal het beter gaan met de mobiele operators in Europa als AT&T het management overneemt? Nee, dat ligt niet voor de hand. Het gaat niet om expertise. Als het om de aanleg van LTE gaat, zit die immers vooral bij partijen als Ericsson en NSN. Ook de regelgeving zal niet veranderen met de komst van AT&T. Wel zou AT&T de consolidatie kunnen leiden, maar nogmaals: het is zeer de vraag of extra schaalgrootte tot meer schaalvoordelen leidt, zeker als het aantal spelers per land niet verandert. Grootschalige fusies bergen tal van risico's in zich: de betrokken partijen kunnen voor langere tijd vleugellam zijn omdat ze de fusie moeten doormaken en de beoogde synergievoordelen kunnen tegenvallen.
Kortom, kritisch gesproken is de motivatie van AT&T dun. Waarschijnlijk wordt het gedreven door de lage beurswaardering van Europese telecomaandelen en misschien wel enige megalomanie om een wereldwijde speler te worden. Investment bankers en de koopadviezen van grote banken spelen allicht ook een rol, want fusies en overnames zijn voor hen een zeer lucratieve bezigheid.
