Op dinsdagmiddag 12 april buigt de Tweede Kamer zich opnieuw over de kwestie van storing op de kabel door co-channeling met LTE. Een VVD-CDA-PVV kamermeerderheid neigt naar wettelijke maatregelen. Het ministerie is tegen en pleit voor nader overleg. Dat laatste zou beter zijn, valt op te maken uit wat bekend is over het probleem.
De Tweede Kamer stemt morgen over het probleem van interferentie op de kabel. De komende jaren wordt het spectrum in de 790-862 MHz band ingevuld met LTE. Bij de kabelsector leeft de zorg dat mobiel internet storing veroorzaakt op het signaal in de kabelnetwerken; daarin worden namelijk frequenties tussen ongeveer 0 en 850 MHz gebruikt.
VVD, PVV en CDA hebben vorige week amendementen en moties ingediend. Ze willen dat de veiling van het 800-spectrum wordt uitgesteld, of dat er wettelijke maatregelen komen die de mobiele operators verplichten om te betalen voor de kosten van storing.
Er zijn twee rapporten over de kwestie gemaakt. NLkabel heeft TNO onderzoek laten doen. Agentschap Telecom en de Universiteit Twente hebben de zaak ook onderzocht. Dit was in opdracht van het ministerie van EL&I in de aanloop naar het besluit om de 800 MHz-band te veilen.
Co-channeling
Het probleem is co-channeling: storing op het tv-signaal als op hetzelfde moment op dezelfde frequentie een LTE-zender aanwezig is. TNO heeft in een testopstelling laten zien dat co-channeling op die frequenties kán optreden, als een LTE modem op vol vermogen straalt op minder dan 3 meter afstand van het kabelnetwerk. Dus: als een LTE-mobieltje of modem uitzendt op frequenties tussen 832 en 862 MHz, dan kan een signaal in het kabelnetwerk op diezelfde frequentie last hebben van packet loss (verlies van informatie in een digitaal signaal).
Bij digitale tv levert dat blokjes op, verslechterend tot een bevroren of wegvallend beeld. Bij een analoog signaal levert die storing sneeuw op, als het erger wordt kleuruitval of verspringend beeld. Verder bleek dat de kabelmodem kwetsbaarder is dan de kabels. Ook de bekabeling voorbij de meterkast is een risico, zeker als die van slechte kwaliteit is of beschadigd.
Dit is overigens al langer bekend, maar LTE voedt de discussie. TNO heeft laten zien dat er een worst-case scenario bestaat. De discussie gaat vervolgens verder over de waarschijnlijkheid daarvan.
Agentschap Telecom en Universiteit Twente concluderen met een statistische analyse dat het geen reëel probleem is. Co-channeling is alleen merkbaar als de kijker naar precies dat ene kanaal kijkt waarop storing zou kunnen ontstaan - op hetzelfde moment dat een LTE-modem bezig is. De momenten, dat dat tegelijkertijd gebeurt zijn schaars.
Bovendien kunnen de kabelbedrijven het probleem aanpakken door de meest bekeken zenders te verplaatsen. Als de 30 meest bekeken tv-programma’s niet in de LTE-kanalen worden geprogrammeerd, wordt de kans op storing 0,017 procent, stelt het AT. Het rapport van NLKabel en TNO bespreekt die mogelijkheid om zenders te verplaatsen, maar bouwt dan een case op rond een Hindoestaans gezin dat kijkt naar een digitale zender uit een pluspakket.
Het AT schat dat over vijf jaar 24 procent van de bevolking een LTE-apparaat aanwezig is. TNO noemt dat nog aan de lage kant, gezien het aantal van 20 miljoen mobiele aansluitingen in Nederland.
De berekening over het aantal apparaten bevat echter een opvallende aanname, namelijk over de kans dat een mobieltje of laptop via Wi-Fi verbinding maakt met vast breedband. Die kans heeft TNO op nul gesteld; men heeft het immers over een actieve LTE-verbinding. Dit is meteen de grootste omissie in het rapport van TNO, want het is een feit dat digitale kabeltelevisie in hoge mate wordt verkocht in dual- of triple-play-pakketten. En voor een gebruiker is offload naar het vaste net veel goedkoper dan de bundel voor mobiel internet.
Belang
NLkabel zoekt de publiciteit en de leden van de Tweede Kamer op om het maatschappelijk belang van de kabelsector onder de aandacht te brengen. Dat roept de vraag op waar de lobby van de mobiele operators is. Dat geluid ontbreekt in dit debat. Deels heeft die lobby het al gewonnen, want er wórdt geveild. De kans is groot dat de mobiele operators hebben gespeeld via het ministerie en het Agentschap Telecom.
Verhagen ontraadt de Tweede Kamer namelijk om wettelijke maatregelen te nemen. Hij geeft de voorkeur aan overleg tussen de partijen en zegt dat de medewerking van de kabelsector onvoldoende is. Hij waarschuwt dat overleg verstoord kan worden door verplichtingen die de bal eenzijdig neerleggen bij de mobiele operators. De uiterste consequentie van een wettelijke verplichting is dat de mobiele operators (waar Ziggo-UPC waarschijnlijk bij komt) moeten betalen om de kabelmodems te vervangen.
Een vergelijking met Duitsland is relevant. Daar is het 800 al geveild en wordt er al LTE uitgerold. Duitsland heeft ook een behoorlijke kabelsector. Een jaar geleden is er een praktijkproef uitgevoerd door Vodafone, Kabel BW, de branchevereniging (Anga) en de omroepsector. De conclusie was dat het probleem niet optrad, met dien verstande dat de uitrol eerst in landelijk gebied is en pas later in de steden plaats zal vinden.
Ook om een andere reden kan het nuttig zijn als de kabelsector ook bijdraagt. Het probleem is geheel verdwenen als het analoge signaal wordt uitgezet, dan is er genoeg ruimte om de storingsgevoelige frequenties niet te hoeven gebruiken. Tot slot de motie over uitstel van de 800 MHz-veiling: uitstel is er al vaker geweest en dat heeft de markt niet geholpen.
