KPN heeft op 19 januari een overwinning behaald bij het College van Beroep voor het bedrijfsleven (CBb). De voorzieningenrechter gaf KPN vorige week gelijk in een kort geding over een korting voor bepaalde groepen klanten die volgens Opta verboden is. Ook al is dit vonnis voorlopig, het zorgt voor uitstel en dat komt KPN zeer goed uit. Ook inhoudelijk is het voor KPN gunstig, omdat een gat in de regulering wordt toegestaan.
Opta vindt dat KPN de non-discriminatie-regels overtreedt en dreigde met een boete van 450.000 euro. Die boete moet wachten, zolang KPN nog in de bezwaarprocedure zit. KPN heeft bij Opta bezwaar gemaakt tegen de sanctie en tegelijkertijd een tijdelijke maatregel (voorziening) aangevraagd bij de rechter. Opta zal eerst de beslissing op bezwaar afhandelen dan minstens zes weken wachten met maatregelen.
KPN hoeft de kortingsregeling dus niet in te trekken. Het bedrijf wint veel met dit uitstel, zelfs al zou het tijdelijk zijn. De last onder dwangsom is namelijk bedoeld om te zorgen dat KPN stopt met de actie. Die actie is op 15 mei 2010 voor twaalf maanden in de markt gezet en loopt dus sowieso over enige tijd af. Het heeft voor Opta geen zin om op te treden tegen een gedraging als die al is beëindigd.
Misschien moet KPN iets eerder stoppen, maar het kortingsprogramma is bijna volledig uitgevoerd, terwijl het van meet af aan omstreden was. Opta en KPN bestrijden elkaar al bijna een jaar over de kwestie, nog voordat de actie officieel gelanceerd werd. KPN overtreedt volgens Opta de gedragsregels van het non-discriminatiebesluit met de kortingsactie voor WBA (wholesale broadband access). Ook Tele2 heeft als belanghebbende geprocedeerd.
Wholesale
Niet alleen het uitstel is gunstig voor KPN, de motivering van de rechter is dat ook. KPN Wholesale &Operations (W&O) levert breedbandtoegang en bijbehorende faciliteiten aan internetproviders. Op de markt voor zakelijke eindgebruikers is KPN Zakelijke Markt (ZM) de grootste speler. Grootste tegenspeler is Tele2. Deze markt wordt gereguleerd: het marktanalysebesluit WBT regelt de toegang tot het netwerk van KPN voor alternatieve aanbieders, zoals Tele2 en BBned.
Met de regeling geeft KPN W&O kortingen als eindgebruikers overstappen van een alternatieve aanbieder naar het netwerk van KPN. Er ontstaat namelijk een kostenvoordeel doordat ongebruikte lijnen weer actief worden en de bezetting van het netwerk en de apparatuur stijgt. De kortingen worden echter niet gegeven als een eindgebruiker al klant was bij het retailbedrijf van KPN (de grootste klant van KPN W&O).
Selectieve prijsonderbieding en tariefdifferentiatie door KPN W&O worden verboden door de non-discriminatieregels (ND) in het marktbesluit. Kortingen aan bepaalde afnemers (in dit geval KPN ZM) mogen dan niet, volgens de voorzieningenrechter is het wel toegestaan om aan alle klanten korting te bieden op bepaalde lijnen. Die bepaalde lijnen zijn in dit geval alle lijnen die KPN is kwijtgeraakt aan de concurrentie. Die lijnen zijn namelijk ongebruikt omdat afnemers hebben gekozen voor infrastructuur van een alternatieve operator. KPN mag dus selectief kortingen geven om klanten weer terug te halen van de concurrentie.
En dat is een tegenslag voor de regulering. Het belangrijkste uitgangspunt van de marktanalyse van 2008 was namelijk dat marktpartijen zoveel mogelijk worden geprikkeld om te investeren in eigen infrastructuur.
Achteraf gezien is de WBT regulering ook om een andere reden niet gelukkig geweest. Het begin van de reguleringsperiode viel vrijwel samen met het uitbreken van de kredietcrisis, die de markt sterk veranderde en de uitgangspunten voor regulering op losse schroeven zette. Nu blijkt dat er een gat in de regelgeving zit en dat KPN daarvan weet te profiteren.
