Terwijl KPN en Reggefiber gestaag doorgaan met het optuigen van hun joint venture, bereidt de vrijwel voltallige concurrentie procedures voor tegen de komst ervan. Ziggo, UPC, Tele2, BBned, Online en Scarlet stappen naar de rechter en naar het College van Beroep voor het bedrijfsleven om de goedkeuring van de NMa en reguleringsvoorstellen van de Opta aan te vechten. De concurrentie vreest hermonopolisering van de markt door KPN.
Alhoewel nog niet duidelijk is tegen welke aspecten van de samenwerking bezwaar wordt gemaakt, ligt het voor de hand dat het om een tweetal zaken gaat. Ten eerste de joint venture zelf. Belangrijk is daarbij dat de JV-overeenkomst, met 41 procent voor KPN en 59 procent voor Reggefiber, tevens een call optie bevat voor KPN. Daarmee kan KPN, onder bepaalde (maar niet bekend gemaakte) voorwaarden zijn belang uitbreiden naar een meerderheid. De primaire reden voor verkoop van een belang aan KPN zal zijn dat Dik Wessels, eigenaar van Reggefiber, door zijn geld heen begint te raken en nieuwe funding zoekt. Het is voor Wessels echter ook een eerste stap richting een exit, waarbij KPN eenvoudig een nieuwe concurrent opkoopt.
De Opta verdedigt nog altijd de stelling ‘twee is niet genoeg’ en heeft dus wel wat uit te leggen nu het de JV goedkeurt en KPN opnieuw een concurrent dreigt op te slokken. Er moet echter een nuancering gemaakt worden: de Opta ziet niet alleen de kabel en KPN als infrastructuur operators, maar ook de unbundlers. Daarnaast echter is het zeer de vraag of Reggefiber, zonder de steun van KPN, zou kunnen uitgroeien tot een grootmacht op de Nederlandse breedbandmarkt, die beheerst wordt door KPN en de kabel. Reggefiber beschikt eenvoudigweg niet over voldoende middelen om heel Nederland te verglazen. En zo komen we op de pragmatische insteek die Opta vermoedelijk gekozen heeft: FTTH is, zeker op dit moment in de economische cyclus, van groot belang voor de Nederlandse markt. Niet alleen zorgt het voor werkgelegenheid, er zijn ook de sociale, economische en mileuvoordelen van het netwerk zelf. Daar komt nog bij dat de aanleg duur is en dat ‘excessive duplication’ voorkomen moet worden. Met andere woorden: niemand zit te wachten op twee (of meer) snelwegen voor zijn deur.
Essentieel is dat de JV van KPN en Reggefiber uitsluitend de passieve laag (ducts, glasvezel) aanlegt en dat concurrenten zonder meer toegang krijgen (open access), althans op papier. De Opta moet immers ook controleren of de JV concurrenten niet tegenwerkt. Derden kunnen, net zoals BBned in Amsterdam, actieve operator worden (beheer van transmissie-apparatuur) en/of dienstverlener (service provider). Wat dit aspect betreft, vallen de concurrenten van KPN uiteen in twee kampen: enerzijds de kabel, die hier niet in gelooft (zie ons commentaar van gisteren), anderzijds de unbundlers en resellers die er hun bestaansrecht aan ontlenen.
Ten tweede zullen de concurrenten hun pijlen hoogstwaarschijnlijk richten op de door de Opta voorgestelde tarieven voor toegang tot de passieve FTTH-netwerken van de JV. Afhankelijk van het soort gebied zijn er tariefplafonds opgelegd van 14,50 tot 17,50 euro per maand per lijn. Het is lastig inschatten of dat werkbare tarieven zijn, omdat zowel de actieve operator als de service provider er hun kosten mee moeten kunnen terug verdienen en er een marge op willen kunnen leggen. Toch is er reden om aan te nemen dat de tarieven inderdaad aan de hoge kant zijn. Bronnen suggereren namelijk dat het tarief dat BBned, de actieve operator op de eerste fase van het Amsterdamse GNA, betaalt aan GNA aanzienlijk lager is dan de nu voorgestelde prijzen.
Open access staat of valt met goede wholesaletarieven voor toegang tot het passieve netwerk. Mogelijk moeten de procedures van de concurrenten juist daarop gericht worden. Interessant is overigens dat de concurrenten, zoals eerder opgemerkt, in twee kampen uiteen vallen. De kabel zal bezwaar maken tegen de oprichting van de JV, terwijl de unbundlers hoogstwaarschijnlijk zullen ageren tegen de voorgestelde tarieven. Als de JV slim is, komt het met vriendelijker prijzen om de unbundlers te paaien en de kabel uit te nodigen om te komen concurreren op de nieuwe FTTH-netwerken. Hoe meer zielen, hoe hoger de bezettingsgraad, hoe eerder de JV zijn investeringen kan terugverdienen.
