Vanaf 1 juli 2014 moet het voor de consument mogelijk worden om in het buitenland een andere mobiele operator te kiezen, naast en onafhankelijk van het binnenlandse contract. Alle operators krijgen medio 2014 de verplichting om 'roaming-operators’ op hun netwerk toe te laten tegen (wholesale) gereguleerde tarieven. Vanaf 2014 kan de consument een roaming-provider uitkiezen, onafhankelijk van zijn contract met een M(V)NO, met behoud van nummer en simkaart. Zodra de beller de grens passeert, schakelt de mobiele telefoon automatisch over naar de roaming-operator van zijn keuze.
Die concurrentie moet zorgen voor lagere tarieven. Daarnaast worden de wholesale-tariefplafonds voor bellen en sms stapsgewijs tot 2014 verlaagd. Daarna blijven ze stabiel tot minimaal 2018 en uiterlijk 2022. Neelie Kroes wil ook een maximum invoeren voor de retailprijzen van dataroaming, van 50 cent per MB op 1 juli 2014. De retailcap moet tot medio 2016 blijven.
Op dit moment bestaat er al een MVNO voor dataroaming: Abroadband.com, een merk van Telkom Austria. Het tarief is van 0,59 euro per MB en dat komt toevallig vrijwel overeen met de retailcap (0,50 euro excl BTW per MB) die de Europese Commissie wil invoeren. Voor abroadband.com is echter een aparte simkaart nodig en het product is bedoeld voor laptop, niet voor smartphone.
De oplossing die Kroes voor ogen staat, is ingewikkelder dan het opsturen van een aparte sim en wordt erg afhankelijk van de implementatie door de nationale toezichthouders.
Bovendien: de grote operators bieden al databundels aan met lagere tarieven. De GSMA heeft in elk land het goedkoopste tarief op de website van de operators opgezocht en een gemiddelde berekend. De conclusie daaruit is dat de tarieven per MB sinds april al gedaald zijn.
Het onderzoek van de GSMA geeft echter alleen aan welke tarieven worden aangeboden, niet wat de consument daadwerkelijk betaalt. Eigenlijk doet de GSMA impliciet de aanname dat de markt transparant, efficiënt en concurrerend is en dat alle consumenten rationeel handelen. Dat is net zoiets als veronderstellen dat elke spaarder de spaarrekening heeft met de hoogste rente, of dat elke automobilist tankt bij de goedkoopste pomp. Op dat onderzoek is, kortom wel het een en ander aan te merken.
De operators hebben nog een ander bezwaar. De Duitse operators – zowel de grote als de alternatieve – zeggen dat Kroes nog geen retailregulering kan invoeren. De wetgeving bepaalt dat het eerst geprobeerd moet worden met wholesale en als dat niet werkt, dan pas met retailmaatregelen. Die strijd moet nog worden uitgevochten.
Daarnaast kan worden vastgesteld dat de invloed van roaming op het geheel klein is. Met roaming wordt in heel Europa (opgave Commissie) zo’n 4 miljard euro per jaar omgezet en dat is minder dan de binnenlandse markt van Nederland. Het komt neer op ongeveer 4 procent van de omzet in de Europese Unie. Mogelijk zal de omzet wel groeien, doordat consumenten hun smartphone ook in het buitenland niet meer kunnen missen.
Eurocommissaris Kroes wil dat de grote verschillen qua tarieven tussen binnenlands verkeer en roaming in 2015 verdwenen zijn. In principe kan dat ook, want digitale diensten kunnen overal geleverd worden. Maar hoe de markt zich ook ontwikkelt, mensen brengen de meeste tijd in eigen land door, dus er zal altijd vooral sprake zijn van nationale markten. Het zou daarom oneigenlijk zijn als de roamingregulering bedoeld is om via een omweg druk uit te oefenen op de binnenlandse tarieven in landen die nu nog duurder zijn dan het Europees gemiddelde. Het zou niet passend zijn als dat via de roaming werd afgedwongen.
