Beroepscriminelen organiseren zich steeds beter en maken gebruik van geavanceerde digitale aanvalsmethoden. Het afgelopen jaar vonden verschillende grootschalige aanvallen plaats met een hoge organisatiegraad, gericht op diefstal van geld en kostbare informatie. Naast de overheid waren bedrijven en burgers hiervan in toenemende mate het slachtoffer. Beroepscriminelen vormen daarmee een steeds grotere bedreiging voor de digitale veiligheid in Nederland.
Dat concludeert Het Nationaal Cyber Security Centrum (NCSC), onderdeel van de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid, in het jaarlijkse rapport over cybersecurity in Nederland, het Cybersecuritybeeld Nederland (CSBN) 2016. Het rapport werd eerder deze week aan de Tweede Kamer aangeboden door staatssecretaris Klaas Dijkhoff (Veiligheid & Justitie).
Doel van het rapport is inzicht verkrijgen in methodes om het internet veilig te houden. De nadruk in ligt op het uitwisselen van informatie tussen private en publieke partijen om gezamenlijk een vuist tegen cybercriminaliteit te maken. Uit het CSBN 2016 komen vier belangrijke cybersecuritydreigingen naar voren:
- Beroepscriminelen organiseren zich steeds beter en kunnen daardoor langdurige en geavanceerde operaties uitvoeren.
- Digitale, economische spionage door buitenlandse inlichtingendiensten neemt toe. Het CSBN 2016 spreekt de zorg uit dat dit de Nederlandse concurrentiepositie onder druk zet.
- Advertentienetwerken zijn nog niet in staat malvertising het hoofd te bieden. Malvertising is malware die geïntegreerd is in op het oog bonafide webadvertenties.
- Ransomware wordt steeds geavanceerder en is gemeengoed geworden. Ransomware is malware die computergegevens ontoegankelijk maakt. Om weer bij de gegijzelde gegevens te komen, moeten slachtoffers losgeld betalen.
Dijkhoff noemde de bevindingen uit het CSBN 2016 zorgelijk: ‘Digitale veiligheid is een randvoorwaarde voor het veilig functioneren van onze samenleving en belangrijk voor het vertrouwen in de economie. Via het Nationaal Detectie Netwerk informeren overheid en bedrijven elkaar over actuele dreigingen. Op deze digitale dijkbewaking ga ik de komende tijd extra inzetten.’ Omdat volgens Dijkhoff niemand op elk moment alles kan overzien, moeten overheid en samenleving samenwerken om de online wereld veilig te houden. ‘De basis is weten waar kwetsbaarheden zijn, die informatie delen en dan de boel dichten.'
Ook digitale spionage is het afgelopen jaar toegenomen. Deze spionage is gericht op politieke en economische informatie. Dit vormt een belangrijke bedreiging voor de nationale veiligheid en concurrentiepositie van Nederland. De Nederlandse inlichtingen- en veiligheidsdiensten hebben bijvoorbeeld spionage waargenomen bij Nederlandse bedrijven binnen de defensie-industrie en de topsectoren. Daarbij gaat het ook om inmenging van statelijke actoren, zowel overheidsdiensten als door de staat gesteunde netwerken van hackers.
Het kabinet heeft al diverse maatregelen genomen om de digitale veiligheid van Nederland te versterken. Via het actieprogramma van de tweede Nationale Cyber Security Strategie zijn grote stappen gezet. Zo wordt de aanschaf van veilige software gestimuleerd. Publiekscampagnes zoals Alert Online vergroten het bewustzijn. Ook wordt geïnvesteerd in innovatie en onderwijs. Verder heeft Nederland het voortouw genomen tijdens het EU-voorzitterschap om cybersecurity internationaal op de agenda te zetten.
