De Europese Commissie heeft op 16 juli een antitrustonderzoek geopend naar de markt voor consumentgerelateerde IoT-producten en -diensten in de Europese. Zo wil de EC onder meer in kaart brengen wat de gevaren zijn van consumenten-IoT op gebieden als privacy en data-veiligheid. In 2021 wordt een voorlopige uitkomst verwacht.
Het onderzoek betreft producten en diensten die zijn aangesloten op een netwerk (zoals een smart home-netwerk) en op afstand kunnen worden bediend, bijvoorbeeld via een stemassistent of mobiel apparaat. Het gaat zowel om slimme huishoudelijke apparaten (zoals slimme deurbellen, lampen en thermostaten) als draagbare devices. Onderzoeksresultaten moeten bijdragen tot de handhaving door de Commissie van het mededingingsrecht in de sector.
Voorkomen misbruik marktpositie
Europees commissaris Margrethe Vestager, verantwoordelijk voor het mededingingsbeleid, stelt dat de consumenten IoT-markt de komende jaren sterk zal groeien. IoT- en smart home-apparatuur zullen gemeengoed worden. "De mogelijkheden lijken eindeloos. Maar toegang tot grote hoeveelheden gebruikersgegevens lijkt de sleutel te zijn voor succes in deze sector. We moeten er dus voor zorgen dat marktspelers hun controle over dergelijke gegevens niet gebruiken om de concurrentie te verstoren of anderszins deze markten voor concurrenten af te sluiten. Dit sectoronderzoek zal ons helpen de aard en de waarschijnlijke effecten van de mogelijke concurrentieproblemen in deze sector."
Ondanks de relatief vroege ontwikkelingsfase van de IoT-sector voor consumentgerelateerde producten en diensten in de Europese Unie, zijn er aanwijzingen dat bepaalde praktijken van bedrijven de concurrentie structureel kunnen verstoren. Er zijn met name aanwijzingen met betrekking tot beperking van toegang tot gegevens en interoperabiliteit, evenals bepaalde vormen van zelfvoorkeur en praktijken die verband houden met een lock-in voor consumenten.
Internet of Things-ecosystemen worden vaak gekenmerkt door sterke netwerkeffecten en schaalvoordelen, die kunnen leiden tot de snelle opkomst van dominante digitale ecosystemen. Daarom zal de Commissie via dit onderzoek naar de concurrentiesector marktinformatie verzamelen om de aard, prevalentie en effecten van deze potentiële mededingingskwesties beter te begrijpen en om ze te beoordelen in het licht van de EU-antitrustregels.
Breed onderzoek naar IoT- en smart devices
Het onderzoek betreft producten zoals draagbare apparaten (smart watches of fitnesstrackers) en aangesloten consumentenapparaten die in de smart home-context worden gebruikt, zoals koelkasten, wasmachines, smart-tv's, slimme luidsprekers en verlichtingssystemen. Verder wordt informatie verzameld over de diensten die beschikbaar zijn via slimme apparaten, zoals muziek- en videostreamingservices, en over de stemassistenten die worden gebruikt om er toegang toe te krijgen.
Als de Commissie na analyse van de resultaten specifieke mededingingsbezwaren heeft vastgesteld, kan zij zaakonderzoeken openen om ervoor te zorgen dat de EU-regels inzake restrictieve handelspraktijken en misbruik van dominante marktposities worden nageleefd. Het onderzoek is aanvullend op andere acties die zijn ondernomen in het kader van de digitale strategie van de Commissie, met name regulering met betrekking tot kunstmatige intelligentie (AI), gegevens en digitale platforms.
In de komende weken zal de Commissie in de hele EU verzoeken om informatie sturen naar spelers die actief zijn in de genoemde segmenten. Het kan gaan om fabrikanten van smart devices, softwareontwikkelaars en aanverwante dienstverleners. Overeenkomstig de EU-antitrustregels kan de Commissie van bedrijven en brancheorganisaties verlangen dat zij informatie, documenten of verklaringen verstrekken als onderdeel van een sectoronderzoek.
De Commissie verwacht in het voorjaar van 2021 een voorlopig verslag over het onderzoek te kunnen publiceren. Het eindverslag volgt in de zomer van 2022.
