Sinds de zomer van dit jaar zijn in Nederland 5G-netwerken actief van KPN, Vodafone en T-Mobile, maar de 5G-connectiviteit die momenteel aangeboden wordt is nog niet wat we van 5G mogen gaan verwachten. Dat stelt Eildert van Dijken van Consultancybureau Strict in zijn presentatie tijdens het congres Telecom Insights 2020.
Volgens van Dijken verbruiken Nederlanders op dit moment circa 5 GB aan mobiel dataverkeer per maand. Het totale dataverbruik stijgt al meer dan een decennium met dubbele cijfers. Daardoor lopen 4G netwerken al tegen de grenzen van de capaciteit aan en ontstaat in stedelijke omgevingen zoals Utrecht en Amsterdam congestie op de netwerken. 5G-netwerken komen dan ook als geroepen om de verdere groei in het verbruik van dataverkeer te kunnen faciliteren.
4G netwerken blijven de komende jaren zeer belangrijk om een groot deel van het mobiele dataverkeer af te handelen, maar tegen 2025 zal ongeveer 25 procent van het totale mobiele dataverkeer al door 5G-netwerken worden verwerkt, verwacht van Dijken.
5G van nu is nog niet wat we mogen gaan verwachten
Op dit moment worden 5G-netwerken vooral ingezet als capaciteitsuitbreiding voor bestaande netwerken. Sinds deze zomer beschikken Nederlandse telecomproviders over nieuwe frequenties in de 700 MHz band. Deze band is vooral geschikt om snel 5G-dekking te realiseren en voegt wat extra capaciteit toe. Vodafone maakt gebruik van Dynamic Spectrum Sharing (DSS), waarbij het 4G- en het 5G-netwerk feitelijk op dezelfde frequentie wordt uitgezonden en het netwerk bepaalt wanneer een 5G-verbinding ingezet moet worden en op welk moment een 4G-verbinding geleverd wordt. Dit is afhankelijk van de gebruikte toepassing, databehoefte, latency-behoefte of de ondersteuning van het device die verbinding heeft met het netwerk. KPN en T-Mobile gebruiken het spectrum in de 700 MHz band voor de uitrol van een landelijk 5G-netwerk.
Aangezien de 700 MHz band vooral geschikt is voor het realiseren van grote dekking en ondersteunend is aan de capaciteit van het 4G-netwerk, leveren 5G-netwerken in Nederland momenteel nog niet de hoge snelheid die 5G belooft. De snelheden bij KPN en T-Mobile liggen al wel wat hoger dan in het 4G-tijdperk, waarbij snelheden van 100 tot 200 Mbps in de praktijk haalbaar zijn, maar verbindingen van 1 Gbps of hoger zijn nog toekomstmuziek. Dergelijke snelheden zullen waarschijnlijk pas echt mogelijk worden wanneer de 3,5 GHz band en de 26 GHz band beschikbaar komen voor mobiele netwerken.
Volgens van Dijken zal de huidige 700 MHz band in het toekomstige 5G-netwerk vooral zorgen voor dekking. In de hogere 3,5 GHz band is veel spectrum beschikbaar. Deze band zal in de toekomst vooral de leverancier van capaciteit gaan worden om grote hoeveelheden dataverkeer te kunnen verwerken. De 26 GHz band wordt in de toekomst de aanjager van de 5G-snelheden en lage latency, maar daarvoor zijn wel belangrijke aanpassingen en vernieuwingen in de netwerken nodig, zo waarschuwt van Dijken.
Fysieke afstanden tussen gebruiker en server moet kleiner
Om een lage latency van 1 milliseconde te kunnen halen, moeten datacentra waarin data van gebruikers worden verwerkt steeds dichter bij de gebruiker komen. Zonder rekening te houden met vertragingen die ontstaan in de devices en in datacentra's, kan data in één milliseconde over een glasvezellijn maximaal 300 km afleggen (lichtsnelheid). Omdat data op- en neer moet, is de maximale afstand tussen een datacenter en een gebruiker dus maximaal 150 km als de eis een latency van 1 milliseconde is. In de praktijk moeten datacentra nog dichterbij de eindgebruiker komen (max 10 tot 15 km) omdat niet alleen de verbinding voor latency zorgt maar ook alle andere schakels in de verbinding. Cloud Edge en Edge Datacenters worden dan ook de komende jaren belangrijke thema's zo voorspelt van Dijken.
5G gaat geen auto's aansturen
Een belangrijke visie van van Dijken is dat auto's in de nabije toekomst niet door 5G-netwerken aangestuurd gaan worden. Connected cars gebruiken 5G-netwerken in de toekomst wel om te communiceren, maar autonoom rijdende auto's zullen niet afhankelijk zijn van een 5G-verbinding om te kunnen rijden, zo voorspelt van Dijken. Intelligentie in de auto zelf, zoals Tesla dit momenteel al doet met zijn autopilot, zal de basis blijven voor autonoom rijdende auto's, verwacht van Dijken.
