Cybersecuritybedrijf McAfee heeft vandaag het rapport McAfee Labs Threats Report: December 2018 gepubliceerd. Daarin worden de activiteiten in de cybercriminele onderwereld en de ontwikkeling van cyberbedreigingen in het derde kwartaal van 2018 onderzocht. McAfee Labs ontdekte gemiddeld 480 nieuwe bedreigingen per minuut en een flinke toename van malware voor IoT-apparaten. De gevolgen van de ontmanteling van de darkweb-marktplaatsen Hansa en AlphaBay in 2017 blijven volgens McAfee voelbaar, want ondernemende cybercriminelen namen nieuwe maatregelen om de wet te ontlopen.
Cybercriminelen misbruiken volgens McAfee zowel oude als nieuwe kwetsbaarheden en het aantal services dat te krijgen is op criminele marktplaatsen heeft de effectiviteit daarvan aanzienlijk vergroot. Zolang er losgeld wordt betaald en relatief eenvoudige aanvallen zoals phishing hun doel bereiken, zullen criminelen deze methoden blijven toepassen. Alleen door op de hoogte te blijven van nieuwe trends in de criminele marktplaatsen en geheime forums is een goede verdediging tegen bestaande aanvallen mogelijk. Bovendien kan de cybersecurity-community zich daarmee wapenen tegen nieuwe, toekomstige bedreigingen, zo stelt McAfee.
McAfee onderzoekt en analyseert ieder kwartaal de stand van zaken op het gebied van cyberbedreigingen. Daarbij wordt onder andere gebruik gemaakt van de gegevens die worden verzameld via de McAfee Global Threat Intelligence-cloud, afkomstig van honderden miljoenen sensors wereldwijd. In het derde kwartaal van 2018 vochten vooral de online marktplaatsen Dream, Wall Street en Olympus om marktaandeel, totdat Olympus op mysterieuze wijze verdween. In een poging de wetshandhavers te ontlopen en meer vertrouwen op te bouwen bij hun klanten, zijn sommige cybercriminelen afgestapt van het gebruik van de grotere online marktplaatsen. Zij hebben hun eigen, gespecialiseerde illegale winkels geopend. Dat levert nieuw werk op voor websiteontwikkelaars die verborgen webwinkels bouwen voor nieuwe criminele ondernemers.
Bedreigingen in het derde kwartaal van 2018
IoT-apparaten zoals camera's en videorecorders worden meestal niet gebruikt voor cryptomining, omdat ze lang niet zo krachtig zijn als desktops of laptops. Maar als gevolg van het toenemende aantal IoT-apparaten en de slechte beveiliging daarvan zijn ze toch interessant voor cybercriminelen. Door duizenden van dergelijke apparaten aan elkaar te koppelen, ontstaat een soort supercomputer die misbruikt wordt voor cryptomining. De hoeveelheid nieuwe malware speciaal gericht op IoT-apparaten steeg dan ook met 72%. De totale hoeveelheid IoT-malware steeg het afgelopen jaar met 203%. De hoeveelheid nieuwe coinmining-malware steeg met 55%. De totale hoeveelheid coinmining-malware steeg het afgelopen jaar met 4.467%.
De hoeveelheid nieuwe JavaScript-malware groeide met 45% en nieuwe PowerShell-malware met 24%. McAfee Labs telde verder 215 openbaar gemaakte beveiligingsincidenten, 12% minder dan in het tweede kwartaal. 44% van deze incidenten vond plaats in Noord- en Zuid-Amerika, 17% in Europa en 13% in het Stille-Oceaangebied.
Financiële instellingen
Het aantal openbaar gemaakte incidenten bij financiële instellingen steeg met 20%. De onderzoekers van McAfee zagen een toename van het aantal spamcampagnes met ongebruikelijke bestandsformaten, in een poging de standaard e-mailbeveiliging te misleiden. Ook vonden ze malware die speciaal is gericht op banken. Deze omvatten het gebruik van twee factoren in zogeheten webinjects, in een poging twee-factor authenticatie te omzeilen. Deze tactieken zijn een reactie op de inspanningen die de banken in de afgelopen jaren hebben verricht voor het verbeteren van de beveiliging.
Het aantal incidenten gericht op de gezondheidszorg bleef hetzelfde en het aantal aanvallen op de publieke sector en het onderwijs daalden met respectievelijk 2% en 14%. In het derde kwartaal zagen de onderzoekers van McAfee verder een nieuwe malware-familie genaamd CamuBot, die specifiek was gericht op doelwitten in Brazilië. CamuBot camoufleert zichzelf als een beveiligingsmodule voor financiële instellingen. De georganiseerde cyberbendes in Brazilië waren altijd al heel actief, maar hanteerden meestal vrij primitieve methoden. Uit hun gebruik van CamuBot blijkt dat ze hebben geleerd van hun collega's; deze malware is een stuk geavanceerder en vergelijkbaar met de malware die op andere continenten wordt gebruikt.
Malware en ransomware
Malware stond bovenaan bij de bekendgemaakte aanvalsvectoren, gevolgd door het kapen van accounts, lekken, onbevoegde toegang en kwetsbaarheden. De hoeveelheid nieuwe malware steeg met 53%. In de afgelopen vier kwartalen steeg de totale hoeveelheid malware met 34%.
GandCrab was een van de actiefste ransomware-families dit kwartaal en verhoogde het geëiste losgeld van 1000 naar 2400 dollar. In exploit kits, die bij vele cyberaanvallen worden gebruikt, werd ondersteuning toegevoegd voor kwetsbaarheden en ransomware. De hoeveelheid nieuwe ransomware steeg dit kwartaal met 10%. In de afgelopen vier kwartalen was dat 45%.
Mobiele malware
De hoeveelheid nieuwe mobiele malware daalde met 24%. Desondanks verschenen er een paar ongebruikelijke bedreigingen, waaronder een kwaadaardige app voor cheats in de game Fortnite en een valse datingapp. Deze laatste was gericht op soldaten van Israëlische leger en bood toegang tot de apparaatlocatie, contactpersonen en camera. Ook kon de app telefoongesprekken afluisteren.
Spam
53% van het spamverkeer in het derde kwartaal werd gegenereerd door Gamut, het botnet dat verantwoordelijk is voor de verspreiding van zogeheten 'sextorsion'-scams. Daarbij wordt gedreigd met het bekendmaken van iemands browsegeschiedenis, tenzij er wordt betaald.
