AT&T heeft de rechtszaak, aangespannen door het Amerikaanse Ministerie van Justitie (DoJ), gewonnen. Inzet was de beoogde overname van Time Warner, die nu zonder voorwaarden kan doorgaan. Voltooiing is gepland uiterlijk 20 juni. De rechter vindt dat het DoJ er niet in is geslaagd om aan te tonen dat de concurrentie zou verminderen en dat de prijzen van televisie en internet zouden stijgen. Onduidelijk is nog of het DoJ in hoger beroep gaat. Onduidelijk is ook hoe de uitwerking op de markt daadwerkelijk zal zijn. Aan het samengaan van Comcast en NBC Universal waren voorwaarden verbonden en negatieve effecten op de markt lijken uit te blijven. Maar of zij daardwerkelijk profiteren van hun fusie is eveneens onduidelijk.
Van Time Warner zijn in het verleden al afgesplitst Time Inc (print) en Time Warner Cable (kabel). Het huidige bedrijf omvat drie divisies:
- HBO: premiumkanalen HBO en Cinemax.
- Turner Broadcasting: broadcastkanalen, met name CNN, TNT, TBS, en websites.
- Warner Bros: film- en TV-productie.
Zet verticale integratie door?
Omdat er geen sprake is van overlap, lijkt goedkeuring van de fusie voor de hand te liggen. De verticale integratie op de Amerikaanse markt zet door, ook al roept deze veel vragen op over synergie, marktconcentratie en netneutraliteit. Na de combinatie Comcast/NBC Universal en AT&T/Time Warner is de vraag welke combinaties zullen volgen. Grote telecomoperators zijn voorts: Verizon, Frontier, T-Mobile US en Sprint (de laatste willen fuseren) en kabelbedrijven zoals Charter en Altice USA. Op de entertainmentmarkt treffen we aan: Walt Disney, 21CF, Sony, CBS en Viacom (die mogelijk weer fuseren), Discovery, Lionsgate, MGM en DreamWorks.
Voordeel van verticale integratie is dat de inkoopkosten van content afnemen. Nadeel is dat content en distributie verschillende takken van sport zijn en dat onafhankelijkheid ervoor zorgt dat content producers hun afzet kunnen maximaliseren. Nu heeft Time Warner (HBO, CNN, TNT, TBS, TCM) een paar 'must have' kanalen in portefeuille, maar het is voorstelbaar dat concurrerende telecombedrijven andere Time Warner kanalen gaan laten vallen als de prijzen stijgen.
Verizon heeft eerder laten weten niets te zien in een dergelijke overname. Comcast liet er geen gras over groeien en kwam direct met het eerder aangekondigde tegenbod op de entertainment assets van 21st Century Fox (21CF), boven het bod van Walt Disney. Voor Comcast was goedkeuring van de AT&T/Time Warner-deal immers een voorwaarde. Overigens willen we niet onvermeld laten dat het inlijven van De Vijver Media (de Belgsiche SBS-zenders en Woestijnvis Producties) door Telenet in wezen een vergelijkbare deal is.
Neemt de macht van AT&T/Time Warner toe?
Het ontbreken van overlap lijkt te impliceren dat de macht van de combinatie niet toeneemt, maar dat is de vraag. We staan stil bij twee kwesties en onderkennen dat de partijen lijnrecht tegenover elkaar staan.
- Neemt de macht van Time Warner op de contentmarkt toe als het eigendom is van AT&T? Kan Time Warner zijn kanalen duurder verkopen aan concurrerende kabel- en telecombedrijven? Deze problematiek speelt zich af tegen een achtergrond van cord cutting, wat langzaam vorm begint te krijgen in de VS. Het is in theorie denkbaar dat Time Warner zich minder afhankelijk voelt van distributie via derden en daardoor de prijs van zijn kanalen opvoert. Tegelijk wordt de waarde van traditionele TV-kanalen ondermijnd door de opkomst van on demand diensten.
- Neemt de macht van de onderneming toe ten opzichte van de internet majors? Zal het zijn eigen content tegen een betere kwaliteit doorgeven en de content van bijvoorbeeld Netflix tegen een lagere kwaliteit? Of alleen tegen een extra vergoeding van Netflix? En wat betekent dat voor nieuwe en kleine internetbedrijven, die een dergelijke vergoeding niet kunnen betalen? Dit is de problematiek van de netneutraliteit, waarvan de bescherming zojuist geschrapt is in de VS. Ook al zo'n onderwerp waarover geen consensus bestaat. Probleem hierbij is de beperkte concurrentie op de markt voor internettoegang, waar de keuze uit ISP's veelal beperkt is. Bij voldoende concurrentie van ISP's die de netneutraliteit eerbiedigen, zal AT&T door marktwerking gedwongen zijn Netflix niet af te knijpen. Comcast is vaak de concurrent en moet zich voorlopig nog houden aan netneutraliteit (opgelegd bij de overname van NBC Universal). Maar dat is eindig.
De partijen willen gezamenlijk sterker staan tegen de internet majors die steeds meer content zelf (laten) produceren en voor distributie gebruik maken van het internet. Een fusie zoals deze geeft daarop geen antwoord: het gaat de consument niet om de combinatie van content en distributie maar om het on demand kunnen consumeren van content (any time, any place, any device).
De rechter opent zijn uitspraak met: "If there ever were an antitrust case where the parties had a dramatically different assessment of the current state of the relevant market and a fundamentally different vision of its future development, this is the one!" De tijd zal leren of AT&T baat heeft bij de overname, of zijn marktmacht toeneemt en of de prijzen stijgen. Maar de deal herinnert aan het gezegde "two losers don't make a winner". En als er geen goede reden is om te fuseren, is er dan misschien een kwade?
