De Opta heeft tarieven voorgesteld voor WLR-C (wholesale line rental cable), een nieuwe wholesaledienst die wordt opgelegd aan Ziggo en UPC. Het betreft hier analoge TV. Kwamen de bedrijven in augustus zelf met een voorstel van 11 a 12 euro per lijn per maand (excl. BTW), de Opta duikt daar nu een paar euro onder (8,46 voor Ziggo, 8,84 euro voor UPC). De doelstellingen van de Opta zijn hiermee nieuwkomers te faciliteren, teneinde de prijzen te verlagen, de keuze voor de consument uit te breiden en de service te verbeteren. Tele2 voegt daaraan toe dat analoge TV, met als USP (unique selling point) dat er geen set-top box voor nodig is, complementair is aan de bestaande digitale TV dienst. Met analoge TV kan Tele2 ook TV leveren in de slaapkamer, op zolder, etc. En voor echte nieuwkomers als YouCa en Your.tv ia analoge TV de eerste stap naar een positie op de TV-markt, conform de bedoelingen van de Opta.
Wat het eerste opvalt is dat de uitersten, ondanks maanden van onderhandelen in de Industry Group WLR-C onder leiding van de Opta, niet nader tot elkaar zijn gekomen. YouCa vindt de prijzen nog steeds veel te hoog, en houdt vol dat 5,5 euro al een heel mooi tarief zou zijn. Ziggo ziet niet hoe de berekening onder de 11,05 uit kan komen. Het bedrijf had immers de methodiek van de Opta gevolgd, dus hoe kan de Opta nu zelf met 8,46 euro komen? Daardoor dreigt een impasse, waarbij de Opta de knoop moet doorhakken en niet anders kan doen dan aansturen op een compromis. Daarbij is het de vraag of de uitkomst, het definitieve tarief, voldoende ruimte laat voor een nieuwkomer. Want hoe elastisch is de markt voor analoge TV nu helemaal? En als Ziggo en UPC hun tarieven verlagen, danwel kruissubsidie toepassen door de prijs van een triple play te verlagen, dan dreigt een squeeze. Overigens wordt een zuivere squeeze voorkomen doordat prijsverlagingen door de kabel na uiterlijk drie maanden doordruppelen in een verlaging van het WLR-C tarief. Kortom, Ziggo en UPC zullen hun uiterste best doen om het proces te vertragen. Bezwaar maken kan ervoor zorgen dat invoering vertraging ondervindt en dat nieuwkomers het moeilijk gaan krijgen om marktaandeel op te bouwen.
Hoe dan ook, de komst van resellers op de analoge TV-markt zorgt op termijn allicht voor prijsdruk, wat de marges bij Ziggo en UPC onder druk gaat zetten. Daarnaast zullen de aanbieders van digitale TV er hinder van ondervinden, want hun prijsvoordeel ten opzichte van analoge TV neemt af. Immers, Digitenne kost 8,50, Interactieve TV 9,95 euro en CanalDigitaal is er vanaf 4,95 euro per maand (Tele2 digitale TV is alleen in een triple play verkrijgbaar).
De meningsverschillen in de Industry Group kunnen in ieder geval gedeeltelijk worden herleid tot het rekenmodel dat de Opta hanteert. Om te beginnen is merkwaardig dat Ziggo volhoudt dat de Opta de methodiek gaandeweg het proces heeft veranderd, terwijl de Opta dit ten stelligste ontkent. Het ligt immers voor de hand dat een rekenmodel een brede range aan uitkomsten kan produceren, afhankelijk van de input (‘garbage in, garbage out’). Verder kan het tarief dat YouCa noemt al direct gediskwalificeerd worden omdat het, afgaande op de uitspraken van mede-oprichter Peter Jelgersma, gebaseerd is op een kostprijs-plus model, terwijl de Opta nu eenmaal retail-minus als uitgangspunt heeft gekozen. Hoe dan ook, degene die bezwaar maakt zal moeten uitleggen waar de Opta de mist in gaat in zijn berekeningen.
Het hanteren van retail-minus verklaart ook waarom het WLR-tarief dat KPN moet hanteren (13,50 euro) zoveel hoger ligt dan de voorgestelde WLR-C tarieven. Met name Ziggo is hierover verontwaardigd, omdat een kabellijn veel moderner en breedbandiger is dan een koperlijn. Echter, het retailtarief voor lijnhuur ligt bij KPN nu eenmaal een stuk hoger. Daar komt nog bij dat de verkoopkosten, die bij de kabel veel hoger zijn, eraf worden getrokken.
Tele2 en Online Breedband bestempelen het Opta-voorstel als een stap in de goede richting. Misschien zijn de tarieven wel werkbaar, maar zij willen dan wel dat de Opta ook ‘third-party billing’ oplegt aan Ziggo en UPC. Uitgangspunt van de Opta is dat resellers zelf contentdeals sluiten, maar hiermee willen zij de facturering vereenvoudigen. Tele2 wijst erop dat het om 360 tegenpartijen gaat en verschillende basispakketten per gemeente. Ziggo werpt tegen: maar ze mogen toch wel iets doen om dit product van de grond te laten komen? Ziggo heeft daarmee een punt. Bovendien hebben Tele2 en Online Breedband bestaande TV-diensten, dus er zijn al relaties met contentaanbieders. Het is dan ook zeer de vraag of de Opta genegen is deze partijen in het gelijk te stellen. De Opta zelf wil op dit moment niet reageren, maar marktpartijen verwachten medio december een uitspraak in dit geschil. Dan zal duidelijk worden of er sprake is van pure wederverkoop, of dat het uitsluitend gaat om kale lijnhuur, wat de naam WLR-C (wholesale line rental cable) eigenlijk impliceert.
Mochten de resellers in het ongelijk worden gesteld, dan dient zich direct het gevoelige BBC-probleem aan. BBC1 en BBC2 zijn in Nederland exclusief bij de kabel te zien. Als resellers zelf naar de BBC toe moeten voor de rechten, dan kunnen zij dit waarschijnlijk vergeten. Immers, ook de andere tv-platforms (Digitenne, Interactieve TV van KPN, Tele2 IPTV en CanalDigitaal) kregen nul op rekest bij de Britten. Dan zou een situatie ontstaan waarin Ziggo en UPC op de markt voor analoge TV toch nog een voordeel zouden hebben ten opzichte van nieuwkomers. Tele2 laat ons weten in dat geval aan de bel te zullen trekken bij de NMa.
Overigens geeft het ontwerpbesluit van de Opta een fraaie inkijk in de kosten van content. Ongecorrigeerd voor doorgiftevergoedingen zijn deze slechts 88 cent per lijn per maand bij UPC (gecorrigeerd ongeveer 1,00 euro) en 1,29 euro bij Ziggo. Op het oog zijn dat erg lage bedragen, ook al moet bedacht worden dat de publieke zenders gratis zijn en dat sommige zenders juist bereid zijn te betalen om in het basispakket opgenomen te worden. Gaat bij VOD het overgrote deel van de inkomsten naar de content leverancier, bij broadcast tv is daarvan dus geen sprake. Tegelijk is er een reusachtig verschil tussen de kosten voor UPC, dat als onderdeel van Liberty Global een enorme schaalgrootte geniet, en die voor Ziggo. Dat geeft te denken: wat zou een nieuwkomer op tafel moeten leggen voor louter de contentrechten?
Ten slotte een woord over de hoogte van de voorgestelde tarieven. Ogenschijnlijk laten deze (8,46 voor Ziggo, 8,84 euro voor UPC), pakweg de helft van de nieuwe retailtarieven van de kabelaanbieders per 1 januari, een flinke ruimte om te concurreren. Maar om te beginnen komt daar waarschijnlijk al een paar euro bij voor de content. En ook bij de andere posten die in mindering worden gebracht op het retailtarief van de kabel is het de vraag of een nieuwkomer lagere kosten heeft dan de kabel. Het grootste probleem is echter: beperkte prijselasticiteit. Analoge TV zal echt fors goedkoper moeten zijn om de ‘couch potato’ te verleiden tot een overstap, vooral omdat analoge TV voor een partij als Tele2 hoofdzakelijk bedoeld is als aanvulling (voor de tweede TV), en niet als ‘primaire’ TV service. Marketinggoeroe’s mogen er zich het hoofd over breken wat Tele2, Online, Your.tv en YouCa maximaal kunnen rekenen, willen ze voldoende verschil maken met de pakweg 17 euro van Ziggo en UPC.
