We keren terug naar Viber, een iPhone app waarmee je gratis kunt bellen over 3G en WiFi (zie ons eerdere commentaar ‘Viber: de killer-app van mobiele spraak?’). We kijken naar de gebruiksvoorwaarden van Viber en maken een vergelijking met Skype.
Allereerst de voorwaarden (zie www.viber.com/privacypolicy.html). Het grote gemak van Viber, het feit dat de app je adresboek doorzoekt en het Viber logo plaatst bij mensen die de app ook hebben, gaat gepaard met een voorwaarde waar je misschien niet mee akkoord wilt gaan: Viber neemt je adresboek en je belgegevens over op zijn eigen servers: “All call and connection logs are maintained indefinitely”. Viber behoudt zich het recht voor de informatie te delen met derden (“We may provide personal information to trusted third-parties who work on behalf of or with us”). Wat dit exact inhoudt, is onduidelijk maar gebruikers moeten zich dit terdege realiseren. Wie die derden zijn en wat ze met je gegevens doen, kan namelijk in theorie tot ongewenste effecten leiden: wellicht wordt jij, of iemand in je adresboek, bestookt met informatie (via telefoon of SMS), reclame, of erger: spyware. Zolang hierover geen duidelijkheid bestaat, is er dus een zeker risico. Het lijkt ook te mooi om waar te zijn: gratis bellen. Nu kennen we dit wel van Skype, maar zonder verdienmodel kan niemand bestaan.
Wat zijn nu precies de overeenkomsten en verschillen?
• Beide bieden gratis onderling bellen. Alleen Skype-to-Skype of Viber-to-Viber is gratis.
• Viber selecteert zelf in je adresboek andere Viber-gebruikers op basis van telefoonnummers en bekijkt ook of ze beschikbaar zijn. Bij Skype is dit niet geautomatiseerd, want gebaseerd op gebruiksnamen. Skype stamt immers uit het computertijdperk, waar gebruikers niet met een nummer maar met een naam bekend zijn (los eventueel van een IP-adres). Viber is puur mobiel.
• Skype heeft inmiddels verschillende ‘clients’ beschikbaar (voor zowel vaste als mobiele besturingssystemen, zoals Skype for iPhone en Skype for Android). Viber zegt ook met versies te komen voor Android, Symbian en waarschijnlijk BlackBerry.
• Skype’s verdienmodel bestaat voornamelijk uit SkypeOut (bellen naar vaste en mobiele lijnen) en SkypeIn (‘Online Number’, beschikbaar in 25 landen waaronder Nederland). Bij SkypeOut verdient Skype een marge op de afwikkeltarieven, bij SkypeIn op de jaarlijkse fee voor het aanhouden van een telefoonnummer.
• Viber heeft nog geen verdienmodel en zegt ook met gratis SMS-sen te komen. Het zegt tevens dat de gratis diensten gratis zullen blijven en dat er geen ‘annoying ads’ zullen worden aangeboden. Daarnaast wil het wallpapers, ringtones en ‘location-based services’ (LBS) op de markt brengen. Onduidelijk is of hier betaalde diensten bij zullen zijn. Overigens moet men zich realiseren dat Viber, ook met uitsluitend Viber-to-Viber gesprekken, wel degelijk kosten maakt, namelijk voor het vervoeren van IP-verkeer, voor het beheer van het eigen serverpark en voor de eigen bedrijfsvoering.
Wat moeten we hieruit concluderen? Ten eerste dat Skype een grote voorsprong heeft (waarschijnlijk zo’n 700 miljoen keer gedownload) en een verdienmodel (omzet meer dan 800 miljoen US dollar), ook al leunt Skype nog altijd op een relatief klein aantal betalende gebruikers (8 miljoen). Ten tweede dient men op de hoede te zijn voor volstrekt gratis diensten. We kennen dit natuurlijk van Google, dat begint met iets innovatiefs om er later een verdienmodel (lees: advertising) aan toe te voegen. Er is echter een groot verschil: aan Viber zelf (bellen) zit niets innovatiefs, behalve de prijs. En Viber is geen Google, dat met kruissubsidiëring kan werken.
Op de derde plaatst moet de gebruiker zich realiseren dat Viber aan de haal gaat met je adresboek, mogelijk inclusief de gegevens van niet-Vibers. Privacygroepen zullen Viber ongetwijfeld nauwlettend volgen. Maar het kan ook goed uitpakken: misschien wil Viber LBS aanbieden op basis van de adresboekgegevens door deze te combineren met andere informatie. Uiteindelijk zou dat kunnen resulteren in lokale en ‘targeted’ advertenties. Het succes van sites als Yelp en Groupon geeft aan dat dit soort reclame niet per se als irritant wordt ervaren. De vraag is dan alleen nog of de gebruiker de mogelijkheid krijgt tot ‘opt-in’ (vooraf toestemming geven) of ‘opt-out’ (achteraf bepalen dat je niet wilt meedoen).
