BSkyB verkoopt Easynet aan private equity investeerder LDC. Daarmee gaat niet alleen de zoveelste service provider op glas (Concepts ICT) over in andere handen, na deals rond XMS (naar Reggefiber) en InterNLnet (naar Tele2), in feite trekt ook de zoveelste telecomoperator zich terug uit de Nederlandse markt. Easynet blijft dan wel bestaan, maar Sky heeft blijkbaar niet langer interesse.
Het is alweer jaren geleden dat France Télécom (Casema, Wanadoo, Orange) en BT (Telfort) hun Nederlandse assets verkochten, en tegenwoordig hebben zij alleen een positie op de grootzakelijke markt met Orange Business Services en BT Global Services. Telecom Italia deed recent BBned over aan Tele2 (maar pas na een langdurig verkoopproces) en Telefónica is nooit op enige schaal in Nederland actief geweest. Scarlet lijdt een kwijnend bestaan in de portefeuille van Belgacom. Ziggo en nu dus ook Easynet zijn in handen van private equity en gaan dus vroeg of laat over op een nieuwe eigenaar.
Verder hebben we gezien dat de Zweedse moeder van Tele2 van haar dochters verlangt dat ze een Top 2 positie kunnen bereiken, iets wat voor Tele2 NL feitelijk onhaalbaar is zonder een fusie met bijvoorbeeld T-Mobile NL. En wat de laatste betreft: nog altijd is niet geheel helder hoe sterk de commiment aan dochter Online Breedband is.
Een dynamische markt staat of valt met gezonde concurrentie. De overheid kan zorgen voor een gunstig vestigingsklimaat, duidelijke regelgeving en ‘open access’ tot bestaande netwerken, maar dan houdt het zo’n beetje op. Dan komt het aan op ondernemerszin om er wat van te maken. Wat dan nog tegenzit, is de afmeting van ons land. Bij de grote internationale partijen zal Nederlands het maar zelden halen tot powerpointpresentaties met de expansieplannen voor de komende jaren. En de economische crisis helpt ook al niet. Financiering is een lastige zaak op het moment – vraag maar aan Reggefiber, dat al maanden op een akkoord zit te wachten van de Europese Investerinsbank voor een lening.
Waar we wel in grossieren, is kleine partijen die wholesaletoegang kopen op mobiele netwerken en op FTTH. We hebben een stuk of 50 MVNO’s en een dozijn operators en service providers op glas, inclusief reletieve nieuwkomers zoals Teleplaza, OONO, Plinq en Tweak. Die markten zijn echter dermate versnipperd, dat de levensvatbaarheid van de meeste spelers dubieus is. Op termijn red je het niet zonder schaalgrootte. En bij de andere spelers zal niet zelden een verkoop aan KPN of Reggefiber als vooropgezette exitstrategie zijn gekozen.
Hoe nu verder? Als het economisch weer wat beter gaat, neemt het enthousiasme van buitenlandse partijen voor de Nederlandse markt misschien weer toe. De regelgeving is duidelijk en het technologische risico is beperkt, zeker voor nieuwkomers die kiezen voor glas of LTE. Daarnaast is, althans op papier, consolidatie broodnodig. En dan is er nog het vraagstuk: hoeveel infrastructuren kunnen naast elkaar bestaan? Op de FTTH-markt is de race gaande tussen Reggefiber en Bouwfonds, met nauwelijks ruimte voor nog een speler. Op de mobiele markt gaan we op termijn misschien ook terug naar één of twee netwerken. Toch jammer dat er geen Nederlandse ondernemer was die bij de recente 2,6 GHz-veiling om een open wholesale-only LTE-netwerk voor te stellen. In de VS komt zoiets wel voorzichtig van de grond (zie ons commentaar ‘Open LTE-netwerk in de VS in volgende fase’). Ontbreekt het Nederland dan misschien gewoon aan echt visionaire ondernemers?
