De telecomexpert van de PvdA in de Tweede Kamer, Martijn van Dam, lanceerde eerder deze week een frontale aanval op de integriteit van Europees Commissaris Neelie Kroes, verantwoordelijk voor de Digitale Agenda van de Europese Commissie.
Volgens Van Dam heeft Neelie Kroes in de marge van het Cable Congres dat begin maart in Brussel werd gehouden, aan kabelaanbieders beloofd dat zij hen de hand boven het hoofd zou houden ten opzichte van nationale toezichthouders. Indirect zou zij daarmee ook kabelaanbieder Ziggo geholpen hebben een hogere prijs te vangen tijdens diens beursgang op 21 maart.
Van Dam heeft een aantal Kamervragen aan minister Verhagen gesteld over het optreden van Kroes tijdens het kabel congres. Zo wil hij, schrijft hij in zijn weblog, ook achterhalen welke beloftes Eurocommissaris Kroes wellicht buiten de openbaarheid om aan kabelaanbieders heeft gemaakt. Van Dam wil ook dat Verhagen Kroes er aan herinnert dat zij het stimuleren van meer concurrentie hoog in het vaandel heeft staan.
De volksvertegenwoordiger, die zijn verhaal doet op zijn weblog, komt met nogal forse beschuldigingen. In feite stelt hij dat Neelie Kroes kabelaanbieders zou voortrekken. Zij zou zich ook hebben gekeerd tegen een amendement van Van Dam, waarmee hij de Mediawet wil aanpassen om zo kabelaanbieders te verplichten op wholesale basis hun analoge pakket aan te bieden. Dit zou het meest haalbare zijn nadat toezichthouder Opta besloot dat de kabel niet gereguleerd diende te worden. Oorspronkelijk wilde Opta wel degelijk openstelling van de kabelmarkt, maar het College van Beroep voor het bedrijfsleven zette hier in augustus 2010 een streep door.
Het is niet bekend of, en zo ja wat Kroes zou hebben beloofd in de marge van het kabelcongres. Wat Kroes in ieder geval in het openbaar tijdens haar keynote speech heeft gezegd op het Cable Congress in Brussel is het volgende: de kabelaanbieders dragen met innovaties zoals Docsis 3.0 bij aan de mix van technologie die nodig is om in 2020 minimaal de helft van alle EU-huishoudens een downloadsnelheid te bieden van 50 mbps of meer. Toezichthouders moeten daarom investeringen in kabel stimuleren, niet bestraffen.
Impliciet lijkt Kroes daarmee inderdaad te stellen dat de Opta - of de politiek - de kabelaanbieders niet moeten belemmeren met regelgeving zoals Van Dam voorstaat. Het lijkt meten met twee maten, want kabelaanbieders zoals in Nederland Ziggo en UPC zijn op de tv-markt eerder incumbents dan uitdagers. Maar waar een incumbent zoals KPN nauwlettend in de gaten wordt gehouden en gereguleerd, wordt de kabelmarkt vrijgelaten.
Maar schijn kan bedriegen. Kroes heeft zich de afgelopen jaren een duidelijk en soms zelfs dogmatisch voorstandster getoond van regulering van telecommarkten. Daar mogen met name mobiele operators van getuigen. Kroes kijkt ook verder dan alleen Nederland. De situatie in Nederland of België alleen – waar kabeloperators een monopoliepositie hebben met hun analoge tv-aanbod - rechtvaardigt nog niet dat alle EU-toezichthouders verplicht worden tot maatregelen, of vice versa.
Het kan goed zijn dat Kroes heel logische redenen heeft om het niet eens te zijn met van Van Dam. Kroes toonde zich inderdaad openlijk kritisch over de amendementen van Van Dam, maar op formele gronden: ze zetten namelijk de toezichthouder buiten spel. Minister Verhagen heeft dit eerder al uitgebreid beschreven in antwoord op Kamervragen. Kroes keerde zich ook tegen de Nederlandse alleengang om netneutraliteit in de Telecomwet te verankeren. De reden daarvoor is dat zij liever ziet dat dit op EU-niveau geregeld wordt met raamregelgeving, die vervolgens per lidstaat kan worden ingevuld. Deze argumentatie kan ook goed van toepassing zijn op Van Dams kabelamendement. Je kunt het eens zijn of niet met de toenemende macht van Brussel op dit gebied, maar dat heeft niets te maken met onderscheid maken tussen kabelmarkten en andere markten.
Van Dam lijkt toch vooral te willen scoren ten koste van Kroes, door haar motieven in twijfel te trekken en haar willekeur in behandeling van communicatie-aanbieders toe te schrijven. Als dat inderdaad zo is, dan is dat niet netjes. Misschien heeft Van Dam meer gegronde redenen voor zijn Kamervragen. Hij zou een punt hebben als hij vindt dat Kroes de Nederlandse (en Belgische) situatie op de kabelmarkt – en dus de regulering ervan – niet gelijk kan behandelen dan in de ons omringende landen. Hopelijk licht hij dat dan toe in zijn volgende blog.
